Φτου & Βγαίνω

Καθρέφτη καθρεφτάκι μου πώς θα με δουν οι άλλοι;

του Λύο Καλοβυρνά

Άμα πια!

Γκέι ή στρέιτ, ένα πράγμα είναι σίγουρο: η μοναξιά δεν αντέχεται. Στα δύσκολα θέλουμε κάποιον δίπλα μας. Κι όχι μόνο τον γκόμενο, που σήμερα είναι κι αύριο δεν είναι. Γι' αυτό είναι οι φίλοι. Για να τους ανοίγουμε την καρδιά μας και να μας συμπαραστέκονται στις χαρές μας και στις λύπες μας. Τι γίνεται όμως αν οι φίλοι μας δεν ξέρουν ότι είμαστε γκέι;

Όσο σίγουροι κι αν νιώθουμε για τον εαυτό μας, όσο άνετα κι αν νιώθουμε στο γκέι πετσί μας, ανησυχούμε, έστω λίγο, έστω στην αρχή, πώς θα το πάρουν οι άλλοι, ειδικά οι άνθρωποι που είναι σημαντικοί για μας. Καλά η οικογένεια, εκεί τα πράγματα συνήθως είναι λίγο πιο πολύπλοκα. Οι φίλοι μας όμως; Θα μας κρίνουν, θα μας λυπηθούν, θα μας κάνουν πέρα; Πόσο πραγματικό είναι αυτό το ρίσκο; Ο κίνδυνος υπάρχει στ΄ αλήθεια ή μόνο στο μυαλό μας;

Το να κρατάμε μια τόσο σημαντική πτυχή της ζωής μας κρυφή από έναν φίλο μας ούτως ή άλλως ακυρώνει και εξευτελίζει τη φιλία μας. Ασφυκτιώ λοιπόν κι αποφασίζω να το πω. Πώς το λέω; Εννοείται ότι δεν υπάρχει συνταγή ούτε για το πώς ούτε για το πότε. Υπάρχουν πάντως δύο γενικές στρατηγικές:

Η μεγάλη έξοδος

Μπορείτε να οργανώσετε το coming out σας μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας (τόπος, χρόνος, σε ποιον, κτλ) ή μπορεί να γίνει εντελώς αυθόρμητα όταν το ευνοούν οι συνθήκες (π.χ. ένα όμορφο μεθύσι με το φιλαράκι ή επειδή προηγήθηκε κάτι που έφερε το θέμα στην επιφάνεια). Και στις δύο περιπτώσεις, είτε μετά από εισαγωγή είτε μπαμ και κάτω, κάποια στιγμή γυρνάτε και λέτε: "Είμαι γκέι / λεσβία." Υπάρχει και πιο λάιτ παραλλαγή: "Μου αρέσουν οι άντρες / οι γυναίκες."

Τα υπέρ: Επιτέλους έφυγε από πάνω σας αυτό το βάρος! Μπορείτε να μιλήσετε ανοιχτά για όσα σας απασχολούν. Και 9 στις 10 περιπτώσεις η φιλική σας σχέση γίνεται πιο στενή. Τα κατά: Μια τέτοια δήλωση έχει την τάση για λίγη δραματοποίηση, ενώ συχνά γίνεται με τόνο απολογητικό, σαν να χρειάζεται να δικαιολογηθούμε που είμαστε γκέι / λεσβίες.

Περί γκέι ανέμων και λεσβιακών υδάτων

Είστε με τον φίλο σας ή την παρέα σας και μιλάτε για την ταινία που μόλις είδατε για το πάρτι που θα πάτε την άλλη εβδομάδα: "Πολύ ωραία ταινία ε; Και του αγοριού μου του άρεσε πολύ." Δεν έχει σημασία που μέχρι εκείνη τη στιγμή οι πάντες αγνοούσαν ότι είστε αγόρι που έχει αγόρι. Ή πάλι: "Μωρέ, δεν θα 'ρθω στο πάρτι απόψε, είμαι αδιάθετη. Όχι, δεν χρειάζεται, θα περάσει η κοπέλα μου και θα δούμε μαζί ντιβιντί."

Τα υπέρ: Πετάτε το μπαλάκι στους άλλους. Παρουσιάζετε την ομοφυλοφιλία σας ως κάτι απολύτως φυσικό. Δεν υπάρχει ίχνος απολογίας. Είστε Κριός, είστε καλός στο σκάκι, είστε γκέι. Τόσο απλά. Τα κατά: Δεν αφήνετε περιθώριο στους άλλους να επεξεργαστούν μαζί σας το νέο. Για μερικούς φίλους μπορεί να μην είναι τόσο απλό, ειδικά αν για πολλά χρόνια παρουσιαζόσασταν σαν στρέιτ. Λέγοντάς το έτσι έμμεσα, τους αφήνετε μόνους.

Ουφ, το είπα! Και τώρα;

Μερικοί αντιδρούν σαν να μην άλλαξε τίποτα. Ίσως υποψιάζονταν κάτι (όπως συμβαίνει συνήθως με ανθρώπους που μας νοιάζονται) και νιώθουν ανακουφισμένοι που επιτέλους θα πάψει η υποκρισία. Πολύ πιθανώς να σας εκμυστηρευτούν κι αυτοί ένα δικό τους μυστικό. Τα μυστικά φέρνουν μυστικά. (Όπως και τα ψέματα!)

Άλλοι πέφτουν στα βαθιά. Επειδή μεγάλωσαν πολύ συντηρητικά ή έχουν δεχτεί έντονες θρησκευτικές επιδράσεις. Κυρίως όμως από άγνοια. Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιδρούν μουδιασμένα ή επιθετικά απέναντι σε ένα τέτοιο νέο όχι επειδή απορρίπτουν την ομοφυλοφιλία, αλλά επειδή δεν ξέρουν σχεδόν τίποτα γι' αυτή. Η άγνοια γεννάει (ομο)φοβικές αντιδράσεις. Κι εδώ έρχεται ο δικός μας ρόλος. Σίγουρα το πρόβλημα είναι δικό τους, αλλά, αν μας νοιάζει η αγάπη τους, γίνεται και δικό μας. Ίσως χρειαστεί να τους καθησυχάσουμε λιγάκι, να τους εξηγήσουμε δυο πράγματα. Μερικές αντιδράσεις μπορεί να μας φανούν πολύ αφελείς ("Μα δε σου φαινόταν…") ή εξοργιστικές ("Πας και με παιδιά;") ή αστείες ("Είναι κληρονομικό;"). Αν είναι πραγματικοί φίλοι, δεν τα λένε από κακία, αλλά από άγνοια, σε μια προσπάθεια να μας πλησιάσουν. Μας έχουν ανάγκη.

Κι αν δεν με αποδεχτούν;

Στο κάτω κάτω, αποδεχόμαστε εμείς πλήρως τους άλλους; Δεν μας κάνουν όλοι οι άνθρωποι κι είναι φυσικό να μην κάνουμε ούτε εμείς σε όλους. Είναι άκρως σημαντικό να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι δικό τους και όχι δικό μας! Όσο κι αν μας ενοχλήσει μια πιθανή απομάκρυνση, τι περιμένουμε τελικά από μια φιλία; Πόσο ουσιαστική και ειλικρινής θέλουμε να είναι; Έχουμε φίλους απλώς για να λέμε ότι έχουμε φίλους ή θέλουμε ανθρώπους που μας νοιάζονται στ' αλήθεια; Τι μας ωφελεί μια φιλία όπου οι "φίλοι" μας μάς αποδέχονται μόνον αν παίζουμε με τους κανόνες τους και φοράμε μια μάσκα για να μην τους ενοχλεί ο πραγματικός μας εαυτός;

Τελικά το θέμα είναι πόσο έχουμε εμείς αποδεχτεί τον εαυτό μας. Το στίγμα πλεύσης το δίνουμε πρώτοι από όλους εμείς οι ίδιοι. Αν "απολογηθούμε" που είμαστε γκέι, παρουσιάζοντάς το ως δυστυχία και πρόβλημα, αυτή την εικόνα θα δημιουργήσουμε ή θα επιβεβαιώσουμε. Οι άλλοι θα πιαστούν από αυτή και θα προσπαθήσουν να μας βοηθήσουν να το ξεπεράσουμε και να γλυτώσουμε από το βάσανο της ανωμαλίας μας. Αντιθέτως, αν απλώς το δηλώσουμε με άνεση και φυσικότητα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι και οι φίλοι μας έτσι θα το πάρουν.

Σε τελική ανάλυση, όσο κλισέ κι αν ακούγεται παραμένει αλήθεια: οι πραγματικοί φίλοι μας αγαπάνε άσχετα απ' το τι κάνουμε στο κρεβάτι μας.

"Το πρωτόπα στον παιδικό μου φίλο όταν ήμουν 14, επειδή είχα την ανάγκη να το μοιραστώ με κάποιον, με έπνιγε. Το 'χε ψιλοκαταλάβει και με ρώτησε ποιον πηδούσα. Ένιωθα τρομερό άγχος για το πώς θα το αποδεχτεί. Φοβόμουν την απόρριψη, αλλά ήμουν τόσο μικρός που δεν μπορούσα να φανταστώ τις πιθανές συνέπειες. Τελικά το πήρε πάρα πολύ χαλαρά. Στο πανεπιστήμιο, μακριά απ' το σπίτι μου, άρχισα να ζω ανοιχτά ως ομοφυλόφιλος. Απόρριψη δεν εισέπραξα ποτέ, ακόμα και στα πιο σκληρά περιβάλλοντα, ακόμα και στον στρατό. Καθόλου κράξιμο ή ξεφτίλα. Πολύ φυσιολογικά και απλά. Και σε όλους τους εργασιακούς μου χώρους το ίδιο."

Νίκος 37

"Με τον Ηλία ήμασταν φίλοι από την 1η Γυμνασίου. Εγώ τα είχα με μια κοπέλα για επτά χρόνια, αλλά στα 25 παραδέχτηκα επιτέλους ότι μου αρέσουν οι άντρες. Διέκοψα μαζί της και άρχισα να έχω σχέσεις με άντρες, αλλά στον Ηλία δεν τολμούσα να πω τίποτα. Φοβόμουν μην τον χάσω από φίλο. Τελικά όμως σιγά σιγά τον έχανα έτσι κι αλλιώς, αφού τον έβλεπα όλο και λιγότερο και του κρατούσα πολλά μυστικά για την "άλλη" μου ζωή. Όμως, το θεωρούσα άδικο να μην ξέρει για μένα, είχαμε πάρει αποστάσεις γιατί νόμιζα ότι δεν θα μπορέσει να με καταλάβει. Ήμουν γύρω στα 32 όταν του το 'πα. Στην αρχή σοκαρίστηκε, αλλά αυτό που δεν περίμενα ήταν ότι μου ανοίχτηκε κι εκείνος περισσότερο. Μου είπε δικά του μυστικά κι η σχέση μας έγινε πιο στενή από παλιά".

Νίκος 41

"Με την Ελένη μας συνέδεε οικογενειακή φιλία. Πηγαίναμε μαζί στο Λύκειο. Μόνο που όταν μπαίναμε στην τάξη εκείνη καθόταν στην έδρα και εγώ στο θρανίο. Η νύχτα που της μίλησα ήταν αποκαλυπτική και για τις δυο μας. Εγώ της είπα ότι είμαι λεσβία, εκείνη ότι της άρεσε ένα συμμαθητής μου. Το μόνο πρόβλημα που είχε ήταν ότι δεν της άρεσε το κορίτσι μου. Δεν της γέμιζε το μάτι".

Φλώρα 32