10%
προηγούμενα τεύχη | σύνδεσμοι | οδηγός πόλης | INFO in english  
  περιεχόμενα τεύχους    
 
 

Φτου & βγαίνω

do not enter

γκέι παιδιά – πανικόβλητοι γονείς

του Λύο Καλοβυρνά

Όταν στον σκληρό δίσκο των γονιών εισέρχονται νέες πληροφορίες, όπως ότι το παιδί τους είναι γκέι, πολλές φορές το σύστημα μπλοκάρει. Αναβαθμίστε τον μπαμπά και τη μαμά για να μην κρασάρουν.

Κάποιοι γονείς το παίρνουν πολύ ψύχραιμα, χωρίς να επηρεαστεί καθόλου ή ελάχιστα η σχέση τους με εσάς. Μπορεί να είναι λίγοι, αλλά είναι περισσότεροι απ' ό,τι νομίζετε. Η συντριπτική πλειοψηφία των γονέων, πάντως, θα περάσει από τα ακόλουθα ψυχολογικά στάδια:

Στάδιο 1: Σοκ

Εάν οι γονείς σας δεν έχουν ιδέα για τις σεξουαλικές σας προτιμήσεις, είναι πιθανό να πάθουν σοκ μόλις τους το πείτε. Το σοκ μπορεί να διαρκέσει από δέκα λεπτά ως μία βδομάδα, αν και συνήθως περνά μέσα σε λίγες μέρες. Το σοκ είναι μια φυσιολογική αντίδραση που περνάμε όλοι όταν χρειάζεται ν' αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις.

Εξηγήστε στους γονείς σας τους λόγους που μέχρι τώρα δεν τους είχατε πει τίποτα, ότι ανησυχούσατε για την αντίδρασή τους ή ότι θέλατε πρώτα να βεβαιωθείτε για σας. Θυμίστε τους ότι παραμένετε ο ίδιος άνθρωπος. «Ήμουν γκέι και πριν σας το πω, δεν άλλαξε τίποτα». Τονίστε ότι εξακολουθείτε να είστε το παιδί που ξέρουν και αγαπάνε. Εάν το σηκώνει η σχέση σας, πείτε τους ότι τους αγαπάτε – όσο παράδοξο κι αν σας φαίνεται, το έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από εσάς.

Αν οι γονείς σας ήδη το ψιλοξέρουν, όπως σε πολλές περιπτώσεις, ίσως το σοκ το πάθουν όχι επειδή το μαθαίνουν αλλά επειδή αναγκάζονται να έρθουν αντιμέτωποι με μια αλήθεια που κουκούλωναν τόσο καιρό. Σε κανέναν δεν αρέσει να συνειδητοποιεί ότι κορόιδευε τον εαυτό τον. Ίσως θυμώσουν – όχι με εσάς, αλλά με τον εαυτό τους.

Στάδιο 2: Άρνηση

Το να αρνούμαστε την πραγματικότητα λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι σε κάτι που μας πονάει και δε θέλουμε να δούμε κατάματα. Είναι ένας αμυντικός μηχανισμός για να αντέξουμε κάτι που μας ενοχλεί.

Η άρνηση παίρνει πολλές μορφές: εχθρική στάση: (δεν υπάρχει περίπτωση να είναι ο γιος μου πούστης!), εθελοτυφλία (ευχαριστώ που μ' ενημέρωσες. Τι θες να μαγειρέψω αύριο;), αδιαφορία (τι να σου πω παιδάκι μου, κάνε ό,τι νομίζεις;) ή απόρριψη (καλά, φάση είναι, θα το ξεπεράσεις όπως τότε με την κιθάρα). Ο τρόπος που θα εκφράσουν την άρνηση της πραγματικότητας ποικίλει από υστερικά κλάματα και φωνές μέχρι ανησυχητική απάθεια. Πάνω απ' όλα δείξτε υπομονή. Θυμηθείτε ότι κι εσάς σας πήρε χρόνο να αποδεχθείτε την ομοφυλοφιλία σας.

Πώς να τους βοηθήσετε να ξεπεράσουν την άρνηση

Αν υιοθετήσουν τη στάση «Δε θέλω να μιλάω γι' αυτό» αφήστε τους για λίγο. Ξαναφέρτε το μετά από λίγες μέρες ή βδομάδες, όταν τους δείτε πιο χαλαρούς. Μιλήστε τους ήρεμα για τον εαυτό σας και το πόσο θέλετε να είναι κομμάτι της ζωή σας. «Προτιμάτε να μην ξέρετε τι κάνω; Θέλετε να σας αποκλείσω από τη ζωή μου;» είναι μια αφοπλιστική στάση.

Στάδιο 3: Ενοχές

Πάρα πολλοί γονείς νιώθουν ότι φταίνε εκείνοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν πρωτοακούν για την ομοφυλοφιλία τη θεωρούν πρόβλημα κι αμέσως αναρωτιούνται «τι φταίει;». Πιστεύουν ότι αν βρουν τι φταίει, μετά θα βρεθεί και ο τρόπος να διορθωθεί το πρόβλημα.

Οι γονείς ανησυχούν για τα παιδιά τους και για το αν τα μεγάλωσαν σωστά, αν τους έδωσαν τα κατάλληλα εφόδια. Αν λοιπόν το παιδί τους βγει γκέι, δεν μπορούν παρά να αναρωτηθούν τι έκαναν λάθος και τους βγήκε προβληματικό. Εδώ χρειάζονται πραγματικά τη βοήθειά σας. Πείτε τους ότι δε φταίνε σε τίποτα, ότι μια χαρά σας μεγάλωσαν και ότι νιώθετε περήφανοι γι' αυτούς (κι ας μην είναι 100% αλήθεια). Αν οι γονείς σας είναι διαζευγμένοι, είναι πολύ πιθανότερο να νιώσουν ενοχές. Πείστε τους ότι αυτό δεν έχει καμία σχέση και ότι εν πάση περιπτώσει εσείς νιώθετε είστε μια χαρά ως γκέι.

Σε αυτό το στάδιο οι γονείς δε νοιάζονται ιδιαίτερα για το τι περνάτε εσείς. Περισσότερο τους καίει το πού έσφαλλαν αυτοί. Από την άλλη, επειδή είναι γονείς σας, αποκλείεται να παραδεχτούν ότι ως γονείς εκείνοι φταίνε. Μπορείτε να τους βοηθήσετε λέγοντάς τους ότι η ομοφυλοφιλία δε δημιουργείται από τους γονείς, ότι υπάρχει και στη φύση (σε πάρα πολλά ζώα), υπάρχει σ' όλους τους λαούς, σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλη την πορεία της Ιστορίας. Υπομονή, θα τους περάσει. Αν τους βλέπετε πολύ πεσμένους και λυπημένους και σας πιάνει η καρδιά σας, το σημαντικό είναι να μη δείξετε αμφιβολίες του τύπου «καλά, μπορεί και να μην είμαι εντελώς γκέι». Αυτό θα είναι καταστροφικό για όλους γιατί θα τους δώσετε ψεύτικες ελπίδες και θα αρχίσει ένας νέος κύκλος ψεμάτων και διαψευσμένων προσδοκιών.

Στάδιο 4: Εκφρασμένα συναισθήματα

Κάποια στιγμή ορισμένοι γονείς θα εκφράσουν το πώς αισθάνονται. Αφού καταλάβουν ότι οι ενοχές δε βγάζουν πουθενά, θα θελήσουν να σας ρωτήσουν διάφορα πράγματα. Σε αυτό το σημείο μπορεί να γίνει ένας ουσιαστικός διάλογος μεταξύ σας και να μιλήσετε κι εσείς για το πώς αισθάνεστε. Θα μπορέσετε να μιλήσετε και για τα δικά σας συναισθήματα, για παράδειγμα ότι φοβόσασταν μη σας απορρίψουν κτλ.

Προς το παρόν, πάντως, δώστε προτεραιότητα στα δικά τους συναισθήματα και δώστε τους χρόνο να ξεπεράσουν τις ενοχές και το φόβο τους. Προσοχή! αυτό δεν σημαίνει ότι θα ενδώσετε σε πιθανούς συναισθηματικούς εκβιασμούς τύπου (αν μ' αγαπούσες δε θα μου έκανες τέτοιο πράγμα!)

Στάδιο 5: Αποφάσεις

Καθώς περνάει σιγά-σιγά το αρχικό σοκ, οι γονείς σας θα αρχίσουν να βλέπουν τα πράγματα λιγότερο συναισθηματικά και περισσότερο λογικά. Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί κυρίως από τη στάση που θα κρατήσετε εσείς. Εάν παραμείνετε σταθεροί, υποστηρικτικοί αλλά όχι ενδοτικοί, θα περάσετε το μήνυμα ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και καλά θα κάνουν να σας δεχτούν όπως είστε. Μην τραβήξετε κι εσείς το σκοινί στα άκρα – π.χ. φέρνοντας αμέσως τον γκόμενο σπίτι. Θα γίνει κι αυτό – εν καιρώ.

Μετά το αρχικό σοκ και τα πρώτα κλάματα, μούτρα ή υστερίες, θα επέλθει μια εύθραυστη, προσωρινή ισορροπία. Έχει έρθει η ώρα για αποφάσεις. Οι γονείς σας θα διαπραγματευτούν μαζί σας. Χωρίς να ασκείτε μεγάλες πιέσεις, διεκδικήστε το χώρο και το σεβασμό που σας αντιστοιχεί. Μέσα από αυτή τη διαπραγμάτευση, οι γονείς σας θα καταλήξουν σε μία από τρεις πιθανές στάσεις. Εννοείται ότι στο μέλλον μπορεί να αλλάξουν στάση.

Α. Είσαι το παιδί μου ό,τι κι αν συμβεί

Οι περισσότεροι γονείς μας αγαπούν αρκετά και δεν αφήνουν κάποια κοινωνικά στερεότυπα για την ομοφυλοφιλία να θολώσουν αυτή την αγάπη. Παρότι δε χαίρονται που είστε γκέι, θα σας στηρίξουν επειδή σας αγαπάνε – πιθανώς μάλιστα να έρθετε πιο κοντά. Αφού σέβονται τις επιλογές σας είναι εξίσου σημαντικό να σεβαστείτε και εσείς τις δικές τους δυσκολίες, δεδομένου ότι ανήκουν σε μιαν άλλη γενιά. Μπορεί να σας δέχονται ως γκέι, αλλά να μην τους αρέσει να μιλάτε για αυτό. Σεβαστείτε το.

Β. Ως εδώ και μη παρέκει

Ορισμένοι γονείς ξεκαθαρίζουν ότι η ομοφυλοφιλία σας είναι κάτι που δεν μπορούν να το δεχτούν ή το δέχονται με πολύ μεγάλη απροθυμία. Δε θέλουν να μιλάτε για αυτό και σίγουρα θέλουν να μην το λέτε παραέξω.

Αυτό δε σημαίνει ότι δε σας αγαπάνε. Σημαίνει ότι πιθανότατα έχουν πάρα πολύ συντηρητικές κοινωνικές απόψεις ή άκαμπτα θρησκευτικά πιστεύω, που τους εμποδίζουν να σας στηρίξουν. Οι ισορροπίες μεταξύ σας μάλλον θα είναι λεπτές και πιθανώς να μην μπορέσετε να έχετε κοινή κοινωνική ζωή. Από την άλλη, θα έχετε πάψει να κρύβεστε και θα απαιτείτε τον ελάχιστο σεβασμό που πρέπει να σας δείχνουν, σεβόμενοι κι εσείς την αδυναμία τους να δεχτούν την ομοφυλοφιλία εν γένει. Πάντως, με τον καιρό, όταν δουν ότι ζείτε καλά, έχετε φίλους που είναι «κανονικοί» άνθρωποι, είστε ευτυχισμένοι και δεν καταλήγετε απόβρασμα της κοινωνίας (όπως περιμένουν και φοβούνται), πιθανώς να μαλακώσουν, αφού θα τροποποιηθεί η εικόνα που έχουν για την ομοφυλοφιλία.

Γ. Μόνιμος πόλεμος

Υπάρχουν φορές που οι γονείς για διάφορους λόγους, προσωπικούς, κοινωνικούς ή θρησκευτικούς, κολλάνε σε κάποιο στάδιο και δεν μπορούν να δεχτούν με τίποτα ότι το παιδί τους είναι γκέι. Σας κάνουν πόλεμο νεύρων, σε μια συνεχή προσπάθεια να διορθώσουν το πρόβλημά σας. Όλα όσα κάνετε και λέτε τα θεωρούν σύμπτωμα της αρρώστιας σας.

Όσο οι γονείς σας περνάνε αυτό το στάδιο, δεν πρόκειται να βρείτε την ηρεμία σας. Για ένα διάστημα μειώστε ή κόψτε τις επαφές. Δείξτε τους ότι τους αγαπάτε αλλά ότι δεν πρόκειται να ζήσετε όπως θέλουν εκείνοι. Αν υποχωρήσετε ούτε εκείνοι θα είναι πραγματικά ευτυχισμένοι και σίγουρα ούτε εσείς.

Πισωγυρίσματα

Μην ξεχνάτε ότι ενώ φαίνεται ότι οι γονείς σας έχουν ξεπεράσει το πρόβλημα και είναι εντάξει με την ομοφυλοφιλία σας, ξαφνικά τους πιάνει κάτι και αρχίζουν πάλι να γκρινιάζουν ή να κλαίνε. Είναι φυσιολογικό. Θα τους περάσει.

Στάδιο 6: πραγματική αποδοχή

Δε φτάνουν όλοι οι γονείς σε αυτό το στάδιο, δυστυχώς. Οι γονείς σάς αγαπάνε, αλλά δεν μπορούν να δεχτούν ότι είστε ανεξάρτητοι και έχετε τη δική σας ζωή. Αντίθετα άλλοι γονείς βάζουν την ευτυχία του παιδιού τους πάνω από το τι θα πει ο κόσμος.

Όπως απάντησε ένας πατέρας όταν τον ρώτησαν αν θα ήθελε να αλλάξει ο γιος του και να μην είναι γκέι, «προτιμώ να αλλάξει η κοινωνία και να βγάλει τις παρωπίδες της, ώστε ο γιος μου να ζει καλά χωρίς διακρίσεις ή φόβο».

Τι να κάνετε εάν θέλουν να σας πάνε σε ειδικό;

Πάρα πολλοί γονείς θα θελήσουν να σας πάνε σε «ειδικό» για να σας «θεραπεύσει» ή να σας βοηθήσει να καταλάβετε ότι κάνετε λάθος και δεν είστε γκέι. Καλό θα είναι να είστε έτοιμοι να προτείνετε εσείς ένα-δυο ειδικούς, τους οποίους θα έχετε τσεκάρει εκ των προτέρων ώστε να μην καταλήξετε σε κάνα τσαρλατάνο που θα δώσει γελοίες υποσχέσεις στους γονείς σας περί θεραπείας της ομοφυλοφιλίας. Δεχτείτε να πάτε μόνο αν πάνε κι αυτοί – άλλωστε εκείνοι έχουν το βασικό πρόβλημα (αυτό το τελευταίο δεν χρειάζεται να τους το πείτε!)

Αν ο ένας γονιός είναι πιο δύσκολος;

Μη βάζετε τους δυο γονείς σας στο ίδιο σακί. Μπορεί να αντιδράσουν διαφορετικά. Πιθανώς να είναι καλύτερα να τους μιλήσετε ξεχωριστά.