10%
προηγούμενα τεύχη | σύνδεσμοι | οδηγός πόλης | INFO in english  
  περιεχόμενα τεύχους    
 
 

Βιβλίο

Ομοερωτικά διαμάντια

της Αρετής Νταραδήμου

Ένας χάρτινος καθρέφτης ποίησης για να δείτε τον εαυτό σας σε πολύ προσωπικές στιγμές σας.

Η έλξη των ομωνύμων
Ανθολογία Ομοερωτικών Ποιημάτων, σελ. 207, Εκδόσεις Οδυσσέας, 12€

Η ανθολογία των ομοερωτικών ποιημάτων που μετάφρασε και ανθολόγησε ο Ρήγας Κούπας έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό για τα σύγχρονα ελληνικά εκδοτικά δρώμενα. Καταρχάς, τα περισσότερα μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Από τον σπουδαίο αμερικανό «πατριάρχη» της ποίησης της χώρας του Walt Whitman και το συμπατριώτη του, γνωστό στη χώρα μας για τα θεατρικά του έργα, Tennessee Williams, μέχρι τον «πιτσιρικά» πορτορικανό Ivan Segarra Baez, αλλά και τους έλληνες εκπροσώπους του είδους Ανδρέα Αγγελάκη, Λουκά Θεοδωρακόπουλο, Γιώργο Ιωάννου, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Ντίνο Χριστιανόπουλο και φυσικά τον Αλεξανδρινό Κωνσταντίνο Καβάφη, η παρέλαση των ονομάτων σε αυτήν την ανθολογία κάθε άλλο παρά θα σας αφήσει αδιάφορους.

Εκτός από την επιλογή αυτών καθαυτών των ποιημάτων, που δένουν αρμονικά σ’ ένα εντυπωσιακό σύνολο, εξαιρετική είναι και η μετάφραση του Κούπα, που αποδίδει με υποδειγματικό τρόπο άλλοτε τον λυρισμό, άλλοτε την απλότητα ή τη σπαρτιάτικη τεχνική των ποιητών. Ευρηματική είναι επίσης η ανθολόγηση των ποιημάτων σε λειτουργικές ενότητες, όπως η μύηση, η αναζήτηση του έρωτα, το ζευγάρι, οι αναμνήσεις, η ώρα του απολογισμού.

Εγώ θέλω ερωτικά να παίξω μαζί σου.
Ο Μπαμπάς δεν αφήνει.
Ο Διευθυντής απαγορεύει.
Η Αριστερά αντιτίθεται.
Glauco Mattoso, Βραζιλία

Βγήκαμε από τον έρωτα
Σαν από μια αεροπορική καταστροφή.
Είχαμε χάσει τα ρούχα, τα χαρτιά,
εμένα μου έλειπε ένα δόντι
κι εσένα η αίσθηση του χρόνου. […]
Ήμασταν οι επιζώντες μιας κατάρρευσης,
ενός ηφαιστείου, των ορμητικών υδάτων.
Κι αποχαιρετιστήκαμε με τη θολή αίσθηση
ότι είχαμε επιζήσει,
αν και δεν ξέραμε για τι.
Christina Peri Rossi, Ουρουγάη

Αν όλα ήταν ειπωμένα
κι ανάμεσά μας ο λογαριασμός
ξεπληρωμένος, ακόμη θα είχα
με το σώμα σου ένα χρέος.
Luis Cernuda, Ισπανία


Σμιλεύοντας τη ματιά

της Αρετής Νταραδήμου

Μια εντυπωσιακή μελέτη γύρω από το σώμα και το πώς η ματιά μας πλάθεται και πλάθει επιθυμίες.

Τέχνη, επιθυμία και σώμα στην Αρχαία Ελλάδα
σελ 480, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, €35

Με την εντυπωσιακή μελέτη του Τέχνη, επιθυμία και σώμα στην Αρχαία Ελλάδα, ο Άντριου Στιούαρτ καταγίνεται με τον εικαστικό πολιτισμό της Αρχαίας Ελλάδας. Η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στο έργο του Στιούαρτ και σε αυτά πολλών άλλων έγκριτων συγγραφέων που ασχολήθηκαν με τον εικαστικό πολιτισμό της Αρχαίας Ελλάδας, είναι ότι ο Αμερικανός έχει εντοπίσει την κεντρική θέση του σώματος στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Αυτή η πρωτοφανής προσήλωση των Αρχαίων Ελλήνων στο γυμνό σώμα (δεν υπάρχει προηγούμενο, τουλάχιστον σε τέτοια έκταση, σε αρχαίους πολιτισμούς) διερευνάται από τον συγγραφέα σ’ αυτό το καλαίσθητο και πλούσια εικονογραφημένο βιβλίο, δίνοντας έμφαση εκεί ακριβώς που έδιναν και οι αρχαίοι δημιουργοί, δηλαδή στην ακεραιότητα, τη ρώμη και το κάλλος του.

Ξεκινώντας από τους κούρους στη ζωφόρο του Παρθενώνα και φτάνοντας μέχρι τα γυμνά κορίτσια στους σπαρτιάτικους φορητούς καθρέπτες, ο Στιούαρτ εξετάζει σε βάθος απεικονίσεις των δύο φύλων, καταλήγοντας σε μια προσεκτική και πρωτότυπη ανάλυση δύο έργων που αποτελούν σημαντικά παραδείγματα του είδους. Τον «Δορυφόρο» του Πολύκλειτου και την «Κνιδία Αφροδίτη» του δημιουργού του «Ερμή», Πραξιτέλη.

Αλλά ο Άντριου Στιούαρτ δεν στέκεται μόνο εκεί, αντιθέτως επιλέγει να μελετήσει το σώμα και σαν μικρόκοσμο της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας, εστιάζοντας σε αναπαραστάσεις του σώματος των αθηναίων πολιτών και ερωτογραφίες για άνδρες και γυναίκες. Επίσης πραγματεύεται θέματα όπως η ομοκοινωνικότητα , το μέγεθος του πέους, ο θεσμοθετημένος ομοερωτισμός, η σχέση εραστή-ερωμένου, αλλά και ζητήματα, όπως η «οπτικότητα», το βλέμμα και η ματιά και πώς αυτά αντανακλώνται εικαστικά.

Η μαεστρία του συγγραφέα καταδεικνύεται περίτρανα από τον τρόπο γραφής του. Αφενός μεν ο Άντριου Στιούαρτ, αν και ιστορικός τέχνης, έχει την ικανότητα να γράφει έχοντας πάντα υπόψη του τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούσαν οι εκάστοτε δημιουργοί, αφετέρου δε, χρησιμοποιεί απλή και μεστή γλώσσα, προσιτή ακόμη και σ’ αυτόν τον αναγνώστη που δεν έχει ασχοληθεί πότε με την ιστορία της τέχνης. Τέλος, προσεγγίζει τα αρχαία ελληνικά έργα τέχνης όχι ως απλές αντανακλάσεις της καθημερινής κοινωνικής ζωής, αλλά ως παράγοντες που διαμόρφωσαν συνειδήσεις, που επηρέασαν συνήθειες και στάσεις και έδωσαν τις βάσεις για τις κρατούσες αντιλήψεις γύρω από το σώμα, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.