Αφιέρωμα: πίστη και ομοφυλοφιλία

Όταν η πίστη μάς βγάζει την πίστη...

της Δήμητρας Μακατσώρη

Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που εξ ορισμού έχουν μια αμηχανία στη σχέση τους με τη θρησκεία.

Η πορεία του ανθρώπου πάνω στη γη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανάγκη του να πιστεύει σε μια ανώτερη δύναμη που δημιούργησε τον κόσμο και κινεί τα νήματά του. Οι λόγοι είναι απλοί: πρώτον, η αδυναμία του απέναντι στη φύση, δεύτερον και κυριότερο ο φόβος του θανάτου, τρίτον η προτίμηση κάποιος άλλος να έχει την ευθύνη για ό,τι συμβαίνει και τέταρτον η προσπάθεια να πάνε τα πράγματα καλύτερα αν προσευχηθεί.

Δεν υπάρχει κοινωνία από την πιο πρωτόγονη ως τις πιο εξελιγμένες που να μην έχει αναπτύξει κάποιο είδος πίστης σε κάποιον θεό. Το μόνο που αλλάζει είναι ίσως η μορφή που έχει η θεϊκή οντότητα, από τα στοιχεία της φύσης ώς τις πολυθεϊστικές θρησκείες και τις μονοθεϊστικές μεγάλες θρησκείες που ακολουθούν οι περισσότερες κοινωνίες στην εποχή μας.

Η πίστη στον θεό δεν προϋποθέτει την ταυτόχρονη αποδοχή κάποιας θρησκείας. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι ένθεοι, αλλά απορρίπτουν το μοντέλο της οργανωμένης πίστης. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όμως, είναι αυτό με το οποίο έχουν ταυτιστεί από τη γέννηση τους: χριστιανοί ορθόδοξοι, βουδιστές, μουσουλμάνοι κτλ. Η πίστη πρωτίστως είναι θέμα γεωγραφίας: πού γεννήθηκες; Σ’ αυτόν τον θεό πιστεύεις!

Βέβαια, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν βιώνουν την ανάγκη της πίστης και ζουν εξίσου καλά – ή και καλύτερα – χωρίς να πιστεύουν σε κάποια ανώτερη δύναμη.

Υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που εξ ορισμού έχουν μια αμηχανία στη σχέση τους με τη θρησκεία. Η χριστιανική θρησκεία, η οποία επικρατεί στη χώρα μας και μας αφορά περισσότερο, δεν επιδοκιμάζει ούτε αποδέχεται την ομοφυλοφιλία. Αυτή η ταραγμένη σχέση μεταξύ Εκκλησίας και ομοφυλοφίλων ήταν που μας κίνησε την περιέργεια στο 10% να κάνουμε μια μεγάλη έρευνα γύρω από την πίστη των ομοφύλοφιλων.

Θεωρητικά ο χριστιανικός θεός δεν απορρίπτει κανέναν γιατί όλοι είναι παιδιά του κατ’ εικόνα και κατ’ομοίωση. Απεναντίας όμως, οι επίσημοι εκπρόσωποί του πάνω στη γη έχουν «σκληρή πόρτα» για πολύ κόσμο. Οι ομοφυλοφιλοι/ες στο μεγαλύτερο τους ποσοστό αντιμετωπίζουν μια δυσκολία στην προσέγγιση της θρησκείας γιατί είναι απορριπτέοι με το καλημέρα.

Η αλήθεια είναι ότι ο Θεός δεν είναι το τοπ θέμα στις γκέι παρέες, ούτε υπάρχει στην Ελλάδα κανένα κίνημα γκέι χριστιανών όπως στο εξωτερικό. Ωστόσο, μας απασχόλησε το πώς νιώθει ένας άνθρωπος όταν η Εκκλησία βάλλει διαρκώς εναντίον του. Παρόλο που η επίσημη θέση της επίσημης ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος είναι λίγο-πολύ: «απορρίπτουμε την επιλογή, όχι το ίδιο το άτομο» δεν είναι και πολύ ενθαρρυντική. Οι ομοφυλόφιλοι/ες θεωρούνται από την Εκκλησία αμαρτωλοί, ανώμαλοι, ενάντια στην επιθυμία και την προσταγή του θεού· στην καλύτερη περίπτωση θεωρούνται απλώς παραστρατημένοι που με σωστή καθοδήγηση θα επανέλθουν στον ορθό δρόμο.

Πριν χρόνια είχα γνωρίσει έναν γκέι άντρα, γύρω στα 25, κάναμε λίγο παρέα, ήταν πολύ πιστός, πήγαινε στην Εκκλησία, εξομολογούταν. Ο ιερέας του έλεγε πως πρέπει να σταματήσει, ότι ήταν αμαρτία και δεν ήταν σωστό. Δεν τον άφηνε να κοινωνήσει για πολύ καιρό. Προσπαθούσε «να το κόψει» όπως έλεγε, αλλά ήταν πολύ ερωτευμένος μ’ένα άλλο παιδί και ένιωθε τρομακτική πίεση. Μιλούσε για την Εκκλησία συνεχώς, αλλά το θέμα της ομοφυλοφιλίας του δεν το συζητούσε πια. Τον συνάντησα με από πολλά χρόνια, αγέλαστο και σκυθρωπό να φοράει 500 κομποσκοίνια και σταυρούς, μου είπε πως δεν ένιωθε και πολύ καλά και πως τον παρηγορούσε η πίστη στον θεό. Μπορεί να είναι κι έτσι, μπορεί και όχι. Σίγουρα όμως τον βασάνιζαν ενοχές κι οι ενοχές είναι ένας από τους δρόμους για τη δυστυχία.

Νιώθουν ενοχές όσοι ομοφυλόφιλοι/ες πιστευουν στον θεό ή από αντίδραση στην απόρριψη απορρίπτουν από την πλευρά τους τη θρησκεία; Ή μήπως αδιαφορούν για τη θέση της θρησκειας για την ομοφυλοφιλια και ζουν μια χαρά; Πιστεύουν ή δεν πιστεύουν σε μια πίστη που τους βγάζει απ’ έξω;

Η Εκκλησία γενικά δεν φημίζεται για την ευελιξία της. Αντιθέτως, επιμένει να υπερασπίζεται θέσεις οι οποίες έχουν ξεπεραστεί από τις κοινωνίες εδώ και χρόνια. Γενικά, τα σεξουαλικά θέματα δεν είναι το καλύτερο της. Είναι μια από τις λειτουργίες του αμαρτωλού σώματος, που αν έλειπε εντελώς θα της έλυνε και τα χέρια ίσως. Για την Εκκλησία, η αποχή είναι το καλύτερο φάρμακο για όλα, οπότε ίσως θα ήταν ουτοπικό να ζητούμε να αποδεχτεί τον έρωτα και ό,τι αυτός περιλαμβάνει ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου.

Δυστυχώς, όμως, ακόμη και όσοι ομοφυλόφιλοι/ες δεν πιστεύουν, συγκρούονται με την Εκκλησία. Για εκείνους το θέμα είναι εντελώς πρακτικό. Η Εκκλησία ας απορρίπτει τους γκέι όσο θέλει αρκεί να μην προσπαθεί να επιβάλλει την απόψη της στη λήψη πολιτικών αποφάσεων γύρω από το θέμα.

Σ’ ένα κράτος όπου η Εκκλησία δεν έχει αποκολληθεί από το άρμα της πολιτείας (και το ανάποδο) τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο όταν μέλη της Εκκλησίας έχουν κατηγορηθεί πολλάκις και επαναλαμβανόμενα για κάτι παραπάνω από φιλικές σχέσεις με το ίδιο φύλο. Θα είχε ενδιαφέρον να μας εξηγήσει πώς συμβιβάζει τα ασυμβίβαστα ένας έλληνας ομοφυλόφιλος ιερέας, αλλά ουπς, αυτό είναι κάτι που δεν υπάρχει και αν υπήρχε, λέμε αν, μάλλον αυτό θα γίνει στην αντίστοιχη έρευνα του 10% το 2240 κι εμείς δεν θα είμαστε εκει ούτε να το δούμε ούτε να το καταγράψουμε.