Η πόλη που μας ακολουθεί
Αφιέρωμα: γκέι στην επαρχία
Εκτός από τους οικονομικούς μετανάστες υπάρχουν και οι σεξουαλικοί...
του Ανδρέα Δημόπουλου
γκέι που μεταναστεύουν από την Ελλάδα με το πρόσχημα
Πρβλ. Παίρνω των ομοφιλοφυλομματιών μου.
Από το βιβλίο του Λύο Καλοβυρνά
Πλαθολόγιο - Η απουστειρωμένη έκδοση.
Ένας ακόμη λόγος μετανάστευσης, σχετικά καινούργιος, είναι και ο σεξουαλικός. Άνθρωποι που νιώθουν ότι καταπιέζονται λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ακόμη χειρότερα νιώθουν ότι κινδυνεύει η ίδια τους η ζωή εξαιτίας της σεξουαλικότητάς τους, αναγκάζονται να φύγουν μακριά από τον τόπο διαμονής τους. Αναζητούν την ανωνυμία των μεγάλων πόλεων ή μια πιο ανεκτική κοινωνία που θα τους επιτρέψει να ζήσουν όπως αυτοί επιλέγουν.
Στις μικρές επαρχιακές πόλεις και τα χωριά ο κοινωνικός έλεγχος είναι αυστηρότερος απ' ό,τι στις μεγάλεις πόλεις, και οι συνέπειες για όποιον διαφέρει σε κάτι από τον μέσο όρο μπορεί να είναι οδυνηρές. Η μεγάλη πόλη ή η ξένη χώρα φαίνονται σαν μαγικές λύσεις. Είναι όμως πραγματικά έτσι; Η μετανάστευση έχει μόνο οφέλη ή μήπως έχει και την αρνητική της πλευρά;
Ρωτήσαμε μερικούς γκέι και λεσβίες —σεξουαλικούς μετανάστες— σχετικά με το θέμα.
Σάκης 47, Κύμη Ευβοίας
Έφυγα για να γλιτώσω από τον οικογενειακό κλοιό κι έναν πιθανό γάμο. Ήμουν πολύ γνωστός στη πόλη μου. Θα ήταν ασφυκτικά αν έμενα εκεί. Το να ζούσα ανοιχτά ως γκέι ήταν αδύνατον. Θα είχα τεράστια προβλήματα με το σπίτι μου και τον περίγυρό μου. Η επαρχία είναι αμείλικτη σε όποιον «δεν της κάθεται καλά». Έβλεπα πως φέρονταν σε μερικούς γκέι, τι έλεγαν πίσω τους, και είπα «όχι και σε μένα». Δεν θα τους έκανα τη χάρη να γίνω ο περίγελός τους.
Φεύγοντας κέρδισα την ηρεμία μου, την αυτοεκτίμησή μου, το δικαίωμα να αποφασίζω εγώ με ποιον θα κάνω παρέα και με ποιον θα μοιράζομαι το κρεβάτι μου. Επίσης η έλλειψη πίεσης από το περιβάλλον μού έδωσε τον χρόνο και τη διάθεση να δουλέψω περισσότερο μερικά πράγματα μέσα μου και να συμφιλιωθώ με τον εαυτό μου.
Τι έχασα; Μια καλή επαγγελματική εξέλιξη ως ελεύθερος επαγγελματίας, την οποία όμως θα είχα μόνον αν συμβιβαζόμουν με τις απαιτήσεις της τοπικής κοινωνίας και έπαιζα συνεχώς θέατρο. Προτίμησα να έχω λιγότερα χρήματα και με τα υπόλοιπα να εξαγοράσω την ψυχική μου ηρεμία.
Εκτός από τους γονείς μου, δεν διατηρώ σχέσεις με απολύτως κανέναν. Ούτε θέλω ούτε μου λείπει και κανένας. Αν δεν υπήρχαν οι γονείς μου δεν θα πήγαινα καθόλου στην Κύμη.
Μαρία 27, Ηράκλειο
Έφυγα από το Ηράκλειο στα 18 μου για σπουδές. Και έφυγα τρέχοντας, καθώς ένα χρόνο πριν φύγω έζησα έναν μεγάλο έρωτα, που έμεινε ανεκπλήρωτος καθότι το χωριό μου ήταν μικρό κι εγώ αρκετά γνωστή. Ορκίστηκα φεύγοντας να μην αφήσω καμία άλλη αγάπη μου να πάει άδοξα.
Τι κέρδισα; Κέρδισα μια πρώτη ελευθερία, πράγμα που με έβαλε σε μια διαδρομή ν' αλλάξω τη ζωή μου και να σταματήσω να είμαι άλλη το πρωί, άλλη το βράδυ. Από το πρώτο έτος των σπουδών ξεκίνησα σταδιακά τo coming out από φίλο σε φίλη, μέχρι που έφτασα και στην οικογένεια.
Δεν νομίζω ότι έχασα τίποτα, γιατί δεν αποξενώθηκα τελείως από τον τόπο μου. Γυρίζω συχνά, παρότι αν κάτσω μεγάλα διαστήματα νιώθω ότι δεν με σηκώνει και πολύ το κλίμα. Δεν έχω μετανιώσει για τίποτα ούτε λεπτό! Δεν θα ξεχάσω πόσο ελεύθερη ένιωσα όταν είδα για πρώτη φορά δίπλα μου δύο γυναίκες να φιλιούνται. Τώρα βέβαια ούτε εδώ δεν με σηκώνει ο τόπος, είμαστε πίσω σε πολλά σαν χώρα, λέω όμως αυτή τη φορά να μη φύγω και να παλέψω για κάτι καλύτερο.
Με τους γνωστούς μου στην πόλη μου διατηρώ αρκετά καλές σχέσεις, εάν εξαιρέσεις κάποιες παραφωνίες. Σε γενικές γραμμές, έχω πολύ καλές σχέσεις με τα αδέρφια μου και με φίλους που έχουν μείνει κάτω. Οι άνθρωποι που με ήξεραν καλά δεν απόρησαν και δεν άλλαξαν στάση απέναντί μου, είναι εκεί με τον τρόπο τους. Οι γονείς μου προσπαθούν να καταλάβουν, περάσαμε μια φάση συγκρούσης κυρίως με τον πατέρα μου, αλλά σιγά σιγά η κατάσταση βελτιώνεται.
Μανόλης 41, Καρδίτσα
Έχω μια μπερδεμένη σχέση με την πόλη μου. Παρότι έφυγα καθαρά λόγω της σεξουαλικότητάς μου, παραμένω δεμένος με πολλούς ανθρώπους εκεί. Στην Αθήνα, αν και μπορώ να βρω σεξουαλικούς συντρόφους, εξακολουθώ, δεκαπέντε χρόνια μετά, να μην έχω τον ίδιο περίγυρο φίλων που έχω στην Καρδίτσα. Δεν θέλω να ξεκόψω από αυτούς γιατί φοβάμαι ότι θα μείνω ξεκρέμαστος. Στην ουσία θέλω να διατηρήσω τους φίλους μου εκεί, χωρίς όμως να μπαίνει στη μέση της σχέσης μας η σεξουαλικότητά μου. Είναι δικό μου κομμάτι, που δεν θέλω να τους αφορά. Βέβαια, όταν βρίσκομαι με την εκεί παρέα μου δεν μιλάω για γυναίκες και πιστεύω ότι οι περισσότεροι έχουν καταλάβει. Δεν λένε όμως τίποτε ανοιχτά, ούτε κάνουν χαζά σχόλια ούτε αφήνουν υπονοούμενα. Από την άλλη, κι εγώ όσο είμαι μαζί τους κάθομαι Παναγία. Ούτε κοιτάω τριγύρω ούτε δείχνω τίποτε. Είμαι αρρενωπός και νομίζω δεν φαίνεται κάτι ιδιαίτερο.
Φεύγοντας από την επαρχία κέρδισα τη σεξουαλική μου ελευθερία σε έναν βαθμό. Δεν έχω ξεφορτωθεί τελείως τα «μπαγκάζια» της επαρχίας και πολλές φορές νοιώθω άβολα στον ρόλο του γκέι. Πιστεύω ότι διατηρώντας τους φίλους μου στην (πρώην) πόλη μου δεν έχασα τελικά τίποτε. Μόνο που δεν τους έχω σε καθημερινή βάση, αλλά χρειάζεται να ταξιδεύω για να τους βλέπω.
Αποφάσεις δύσκολες, συχνά με μεγάλο κόστος, που αλλάζουν ριζικά τη ζωή, κόβουν γέφυρες, κλείνουν ανοιχτούς λογαριασμούς, αλλά παράλληλα ανοίγουν νέους ορίζοντες. Καταφέρνουν άραγε να ελαττώσουν το άγχος και την κοινωνική απομόνωση και να φέρουν την πολυπόθητη ψυχική ισορροπία και την ελεύθερη έκφραση της σεξουαλικότητας; Δεν είναι πάντοτε εγγυημένο. Κι αυτό επειδή πρωταρχικής σημασίας για την εσωτερική γαλήνη είναι η πλήρης αποδοχή της σεξουαλικότητας, τόσο σε συνειδητό όσο και σε ασυνείδητο επίπεδο, είτε ζούμε σε μια μεγάλη πόλη είτε σ' ένα χωριό.
Εκατό χρόνια πριν, ο (ίσως μεγαλύτερος Έλληνας) ποιητής κι αυτός καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος και σε πάλη με τους δαίμονές του, είχε εντοπίσει αυτή τη λεπτή απόχρωση και την τεράστια σημασία της:
Είπες· «Θα πάγω σ' άλλη γη, θα πάγω σ' άλλη θάλασσα,
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ' είν' η καρδιά μου -σαν νεκρός- θαμμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμό αυτόν θα μένει;
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα».
Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ' ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού -μη ελπίζεις-
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κόγχη τούτη την μικρή, σ' όλην την γη την χάλασες.
Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1910)
Διαβάστε επίσης: LGBT Asylum News
