Η (αδιέξοδη) αναζήτηση της ευτυχίας

Βιβλίο

Τρεις λευκές σελίδες... γεμάτες από κάτι πολύ προσωπικό

του Παναγιώτη Ευαγγελίδη

 

biblio-01Η διλογία του Ιωσήφ Αλυγιζάκη –Τρεις Λευκές Σελίδες και ...και κάτι πολύ προσωπικό, εκδ. Πολύχρωμος Πλανήτης- μας μεταφέρει στην ελληνική επαρχία, τα Χανιά ειδικότερα, πατρίδα του συγγραφέα και ο τόπος διαμονής του σήμερα.

Κάνουμε τη γνωριμία μας με τον ήρωα των δύο μυθιστορημάτων σε νεαρή ηλικία, μαθητή ακόμα του σχολείου, και τον παρακολουθούμε να μετεξελίσσεται σε φιλόλογο που ξεκινάει την καριέρα του κάνοντας ιδιαίτερα. Ερωτεύεται τον μαθητή του Αρίσταρχο, στον οποίο παραδίδει μαθήματα σε δύο περιόδους με απόσταση μερικών χρόνων κι έτσι τον βλέπει να μεγαλώνει και αναπτύσσει μαζί του μια φιλία στην οποία βλέπει να καθρεφτίζεται η δική του ματαιωμένη νιότη, αυτή που δεν έχει καταφέρει ακόμα να βιώσει τη σεξουαλικότητα κάτω από οποιαδήποτε μορφή, πόσο μάλλον την γκέι της, κάτι που ο φόβος της μικρής κοινωνίας της επαρχίας τον κάνει να κρύβει με επιμέλεια μεταμορφώνοντάς τον έτσι σε έναν μοναχικό και παράξενο για τους άλλους άντρα.

Η σχέση με τον μικρό μαθητή τού γίνεται έμμονη ιδέα και παίρνει μέσα του μορφές απόλυτης πλατωνικής φιλίας με μικρές παρεκτροπές κι ατασθαλίες που συμβαίνουν, καθώς ο μικρός του εξομολογείται τα σεξουαλικά του προβλήματα και αδιέξοδα και εκείνος ως μέντορας τού δίνει λύσεις.

Η ιστορία συνεχίζεται μέσα στον χρόνο και βλέπουμε τον μικρό ερώμενο να μεγαλώνει και να απομακρύνεται από τον καθηγητή του, καθώς τον βρίσκει αλλόκοτο και ασύμβατο με τα τρέχοντα γούστα και τις νόρμες αρσενικής συμπεριφοράς. Ξαναβρίσκονται εντούτοις και η ιστορία συνεχίζεται μέχρι που ο ήρωάς μας τρελαίνεται και πέφτει σ' ένα κενό χωροχρόνου και συνείδησης, τρεις λευκές σελίδες μέσα στη ροή του μυθιστορήματος που μεταφράζονται σε τρία χρόνια από την ζωή του.

Όταν βγαίνει, ξαναβλέπει τον Αρίσταρχο χωρίς όμως πια να μιλήσουν και παντρεύεται μια συνάδελφό του καθηγήτρια, που του έχει σταθεί κατά την περίοδο του εγκλεισμού του στο ψυχιατρείο και με την οποία ζουν τώρα μια σχέση συντροφική, την οποία ο συγγραφέας αφήνει νεφελώδη.

biblio-02Το δεύτερο μέρος της διλογίας, το «... Και κάτι πολύ προσωπικό» είναι η ιστορία των τριών αυτών λευκών σελίδων του πρώτου βιβλίου. Φαντασιώσεις μιας άλλης ζωής που ο ήρωας δεν κατάφερε να πραγματώσει στη διάρκεια του μέχρι τότε βίου του, κάτι που θα μπορούσε να έχει λάβει ίσως σάρκα και οστά και θα μπορούσαμε να το εκλάβουμε ως τέτοιο αν δεν είχαμε διαβάσει ήδη το πρώτο μέρος όπου εκείνος έχει μια διαφορετική πορεία, η οποία όμως δεν ξέρουμε αν δεν μετεξελίχτηκε κι εκείνη στο μεταξύ σε κάτι άλλο. Έτσι ιδανική φαντασία και πραγματικότητα μπερδεύονται όπως μπερδεύεται και ο ήρωας μέσα στις δόσεις των ψυχοφαρμάκων και τους δαιδάλους της δικής του αδιέξοδης ζωής.

Σ' αυτήν τη δεύτερη ευκαιρία που του δίνει η φυγή στον κόσμο της τρέλας ο ήρωάς μας είναι πάλι καθηγητής αλλά αυτή τη φορά του σώματος: είναι γυμναστής, πολύ ωραίος και με μυώδες κορμί και έχει μια σειρά από μαθητές -των οποίων τα πορτραίτα σκιαγραφεί αναλυτικά ο συγγραφέας- με καθέναν από τους οποίους έχει ιδιαίτερες και στενές σχέσεις σε διαφορετικά επίπεδα. Τον λατρεύουν όλοι και καταθέτουν τη ζωή και τη σκέψη τους στα χέρια του, τόσο που εκείνος αποφασίζει να ιδρύσει μια οργάνωση «για την απελευθέρωση της ομοφυλόφιλης επιθυμίας», εκεί στη μικρή πόλη της επαρχίας. Ακολουθούν τα δύσκολα και τα ωραία μιας τέτοιας προσπάθειας, οι απογοητεύσεις και οι ενθουσιασμοί της, η βία που μπορεί να ξυπνήσει στους άλλους. Παράλληλα ο ήρωάς μας αποκτάει ερωτική ζωή, κάνει δεσμό, γνωρίζει την πίκρα και τον πόνο του χωρισμού και τελικά βρίσκει τον έρωτα.

Τα αδιέξοδα ενός κρυφού γκέι, η πάλη ενάντια στην ομοφοβική στάση του περίγυρου, η αδυναμία του να σπάσει τον κλοιό που ο ίδιος γνέθει γύρω από τον εαυτό και την ζωή του, οι υπερβολές και οι εξιδανικεύσεις οι οποίες προκύπτουν από μια τέτοια υποκατάσταση της πραγματικής επιθυμίας, η καταφυγή στη λευκή σελίδα της τρέλας ακούγονται ίσως λιγάκι υπερβολικά από το στόμα ενός σκεπτόμενου και συνειδητοποιημένου ανθρώπου. Ο ήρωάς μας όμως είναι ταγμένος σε μεγάλες και απόλυτες ιδέες, σε υποκαταστάσεις και οράματα που από μόνα τους μόνο φόβο και ενοχή μπορούν να καλλιεργήσουν.

Τα βιβλία είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο, ο λόγος τους είναι αυτοαναφορικός και τελικά αδιέξοδα θαυμαστικός απέναντι στην ίδια την εξιδανικευτική στάση του ήρωα απέναντι στη ζωή και τον έρωτα. Ο συγγραφέας επιλέγει μια γλώσσα γεμάτη λέξεις αρχαίες ή της αυστηρής καθαρεύουσας, ο ειρμός του συχνά μπερδεύεται χάνοντας τη συντακτική του λογική χωρίς όμως γι αυτό να παραπέμπει σε κάποιο είδος αυτόματης ή ντελιριακής γραφής. Γίνεται πομπώδης, θυμίζει άλμπουμ εφήβων όπου εκείνοι καταθέτουν τα αγνά και ευαίσθητα όνειρά τους σε μια γλώσσα απόλυτων συναισθημάτων και υψηλής πνοής συγκρούσεων.

Παρόλ' αυτά, η υποτυπώδης πλοκή, αν και συχνά ηθελημένα ασαφής, μας κρατάει το ενδιαφέρον, οι συγκρούσεις του ήρωα προκαλούν τη συμπάθεια, προσδίδοντάς του υπόσταση και κάνοντας εμάς να παρακολουθούμε συχνά με αγωνία την πορεία των αυξομειώσεων της ψυχικής του θερμοκρασίας και την αδιέξοδη αναζήτηση της ευτυχίας που έχει από μόνος του υπονομεύσει.

Το περιεχόμενο αυτής της σελίδας του 10% χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές.
Άδεια Creative Commons

web+programming makebelieve

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 161 guests και κανένα μέλος