Κονδυλώματα στο ορθό

Υγεία

Τα κονδυλώματα μέσα στο ορθό είναι σοβαρή υπόθεση. Μερικές φορές μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο!

του Κύρου Κόκκα

Τα κονδυλώματα είναι από τα πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ). Μέχρι πριν δύο δεκαετίες θεωρούνταν ένα τοπικό πρόβλημα που ναι μεν ταλαιπωρούσε, ήταν κολλητικό, αλλά δεν ήταν τόσο σοβαρό όσο άλλα ΣΜΝ (π.χ. σύφιλη). Οφείλεται στον ιό των θηλωμάτων ή σωστότερα σε μερικά στελέχη ιών από τη μεγάλη ομάδα των ιών των θηλωμάτων. Προσβάλλει και τα δύο φύλα.

Μελέτες όμως βρήκαν ότι ο ιός των θηλωμάτων ήταν παρών στους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας. Έτσι εντοπίστηκαν μερικά στελέχη του που είναι καρκινογόνα. Μολύνουν τα κύτταρα του επιθηλίου (της λεπτής επίστρωσης που καλύπτει τις διάφορες κοιλότητες του σώματος - επί του προκειμένου του τραχήλου της μήτρας), το DNA του ιού ενσωματώνεται δια βίου σε αυτό των ανθρώπινων κυττάρων και με την πάροδο του χρόνου διαταράσσουν τη λειτουργία των κυττάρων μετατρέποντάς τα σε καρκινικά. Πολλά καρκινικά κύτταρα μαζί δημιουργούν έναν όγκο. Ο όγκος μεγαλώνει, κύτταρά του περνούν μέσα στο αίμα, μεταφέρονται σε άλλες θέσεις μέσα στο σώμα, δημιουργούν μεταστάσεις.

Η επόμενη ανακάλυψη δεν άργησε να έρθει: τα καρκινογόνα στελέχη του ιού HPV εντοπίστηκαν σε όλους σχεδόν τους καρκίνους του ορθού εντέρου (τα τελευταία 15 εκατοστά του εντέρου λίγο πριν τον πρωκτό) σε ομοφυλόφιλους άντρες. Η στατιστική επίσης έδειξε ότι οι γκέι που έχουν παθητική πρωκτική σεξουαλική επαφή έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του πρωκτού: 10-15 φορές περισσότερες πιθανότητες απ' ό,τι ο γενικός πληθυσμός. Έχουν περίπου την ίδια συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του ορθού με τη συχνότητα που είχαν οι γυναίκες να εμφανίσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας πριν εξαπλωθεί η προληπτική εξέταση με Παπ τεστ. Οι οροθετικοί έχουν ακόμη περισσότερες πιθανότητες.

Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: οι γκέι και οι οροθετικοί κινδυνεύουν από καρκίνο του ορθού, ο οποίος προκαλείται από τον ιό των κονδυλωμάτων.

Τι συμπτώματα μπορεί να έχει κάποιος που έχει μολυνθεί; Μπορεί να υπάρχει δυσφορία ή πόνος στην αφόδευση ή και αιμορραγία, αν τα κονδυλώματα είναι μεγάλα. Δυστυχώς όμως μπορεί να έχει κάποιος τα κονδυλώματα για χρόνια και να μην έχει συμπτώματα. Μερικές φορές μπορεί να εμφανιστούν μικρά κονδυλώματα στην περιοχή του πρωκτού (εξωτερικά) ή στο γύρω δέρμα που να προέρχονται από τα εσωτερικά κονδυλώματα που διασπάρθηκαν. Γι' αυτό, όταν κανείς εντοπίσει κονδυλώματα γύρω από τον πρωκτό πρέπει οπωσδήποτε να εξεταστεί και μέσα, στο ορθό.

Τα εξωτερικά κονδυλώματα μοιάζουν σαν μικρά σπυράκια με σκληρή κορυφή. Στην αφή νοιώθει κανείς ένα ελαφρό γρατζούνισμα, σε αντίθεση με τα απλά σπυράκια που είναι μαλακά. Επίσης είναι ανώδυνα, δεν έχουν τριγύρω τους κοκκινίλα στο δέρμα και μέσα σε λίγες εβδομάδες μεγαλώνουν αισθητά. Δεν περνούν από μόνα τους, δεν μαζεύουν πύο. Τα εσωτερικά κονδυλώματα δεν έχουν σκληρή κορυφή, αλλά είναι μικροί όγκοι μαλακοί στην αφή.

Ακόμη και αν κανείς δεν έχει ενδείξεις ότι μπορεί να έχει κονδυλώματα στο ορθό, αλλά έχει ή είχε στο παρελθόν παθητική πρωκτική επαφή χωρίς προφυλακτικό, υπάρχουν πιθανότητες να έχει μολυνθεί και να μην το ξέρει. Καλό είναι να γίνεται κάθε 2 χρόνια εξέταση του ορθού (ορθοσκόπηση) από γαστρεντερολόγο. Το ίδιο ισχύει και για τους οροθετικούς!

Ιδεατά κατά την ορθοσκόπηση πρέπει να γίνεται εξέταση Παπ (λήψη κυττάρων από την επιφάνεια του ορθού), εξέταση με ειδικό μικροσκόπιο και αν χρειάζεται και βιοψία.

Σε περίπτωση που όντως υπάρχουν κονδυλώματα η θεραπεία είναι καυτηρίαση, με λέιζερ (ή και χειρουργική εκτομή αν είναι πολύ μεγάλα), αφού προηγουμένως έχει προηγηθεί βιοψία και εξέταση για το ποια στελέχη του ιού έχουν προκαλέσει τα συγκεκριμένα κονδυλώματα. Αν βρεθούν τα καρκινογόνα στελέχη τότε απαιτούνται τακτικοί έλεγχοι στο μέλλον. Πάντως δεν υπάρχει μακροχρόνια εμπειρία στο θέμα και δεν είναι γνωστό τι μακροπρόθεσμα οφέλη δίνει η θεραπεία των κονδυλωμάτων και κατά πόσο αποφεύγεται ο κίνδυνος για εμφάνιση καρκίνου στο μέλλον.

Στα εσωτερικά κονδυλώματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία τα διαλύματα και οι κρέμες που χρησιμοποιούνται όταν αυτά είναι εξωτερικά!

Παρότι είναι γνωστό ότι ο HPV βρίσκεται σε όλους σχεδόν τους καρκίνους του ορθού εντέρου, δεν οδηγούν όλες οι μολύνσεις σε καρκίνο, ούτε ξέρουμε τι ποσοστό από τις υπάρχουσες εξελίσσεται άσχημα.

Δυστυχώς πολλοί γαστρεντερολόγοι δεν είναι ακόμη ενημερωμένοι για την σχέση HPV και καρκίνου του ορθού. Επίσης μπορεί να λείπουν τα κατάλληλα εργαλεία για την εξέταση/διάγνωση/θεραπεία ή η εργαστηριακή υποδομή για τον εντοπισμό των στελεχών του HPV.

Το εμβόλιο κατά των καρκινογόνων στελεχών που χορηγείται ήδη σε νεαρές γυναίκες για την πρόληψη του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας θα μπορούσε να προστατέψει και τους γκέι. Η χρήση προφυλακτικού σε κάθε διείσδυση από τον πρωκτό (ακόμη και χωρίς εκσπερμάτωση) είναι η καλύτερη προφύλαξη.

Βιβλιογραφία

Arain, S; Walts, A.; Thomas, P.; Bose S.: The Anal Pap Smear: Cytomorphology of squamous intraepithelial lesions, Cytojournal. 2005; 2: 4. Published online 2005 February 16

Frisch M: On the etiology of anal squamous carcinoma, Danish Medical Bulletin - 01.08.2002; 49(3): 194-209

Lowy, D.R.; Schiller, J.T.: Prophylactic human papillomavirus vaccines, J Clin Invest. 2006 May 1; 116(5): 1167-1173

Morgan, A R; Miles, A J; Wastell, C: Anal warts and squamous carcinoma-in-situ of the anal canal, J R Soc Med. 1994 January; 87(1): 15.

Scholefield, J H et al.: Human papillomavirus type 16 DNA in anal cancers from six different countries, Gut. 1991 June; 32(6): 674-676

Tilston, P: Anal human papillomavirus and anal cancer. J Clin Pathol. 1997 August; 50(8): 625-634.