του e-lawyer

Ένας κανόνας στο ελληνικό δίκαιο ορίζει ότι οι ενημερωτικές (μόνο!) εκπομπές της ραδιοτηλεόρασης δεν επιτρέπεται να παρουσιάζουν πρόσωπα με τρόπο που μπορεί να ενθαρρύνει τον εξευτελισμό, την κοινωνική απομόνωση ή τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους (βάσει  ιδίως του φύλου, της φυλής, της εθνικότητας, της γλώσσας, της θρησκείας, της ιδεολογίας, της ηλικίας, της ασθένειας ή αναπηρίας,  γενετήσιου προσανατολισμού, ή του επαγγέλματος). Αυτά λέει το άρθρο 4 παρ. 1 του προεδρικού διατάγματος 77/2003, το οποίο θεσπίστηκε ύστερα από εισήγηση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Όμως, πολύ γρήγορα το ΕΣΡ «ξέχασε» αυτά που εισηγήθηκε, όπως δείχνει μια σειρά αποφάσεών του:

Το 2003, επέβαλε πρόστιμο στην σειρά «Κλείσε τα μάτια», στην οποία είχε προβληθεί ένα φιλί μεταξύ ανδρών. Το ΕΣΡ αποφάσισε ότι η σειρά περιείχε «διαλόγους, εκφράσεις και σκηνές που υποβάθμισαν την εκπομπή» (απόφαση 371/2003). (Το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε διαφορετική γνώμη. Aκύρωσε την απόφαση του ΕΣΡ, αναφέροντας ότι με το συγκεκριμένο φιλί παρουσιάζεται η υπαρκτή κοινωνική πραγματικότητα μιας ομάδας «οι ερωτικές επιλογές της οποίας, όχι μόνο δεν αποδοκιμάζονται από την συνταγματική τάξη της χώρας, αλλά τουναντίον επιβάλλεται [...]να γίνονται απολύτως σεβαστές και μπορούν να εκφράζονται στα έργα τέχνης» (ΣτΕ 3490/2006)).

To 2004, το ΕΣΡ συνέχισε την ομοφοβική τακτική του, επιβάλλοντας πρόστιμο στην εκπομπή «Athens Gay and Lesbian Show» της Μαρίας Cyber, θεωρώντας την «αναμφισβητήτως» υποβαθμισμένη (απόφαση 408/2004). Ο λόγος; Διαφήμιζε ένα γκέι μπαρ και μία μάρκα προφυλακτικών. Για το ΕΣΡ, τα γκέι μπαρ και οι διαφημίσεις προφυλακτικών συνιστούν υποβάθμιση!

Το 2007, το ΕΣΡ ασχολήθηκε με την εκπομπή «Ζούγκλα», που πρόβαλε με απαξιωτικό τρόπο στοιχεία από το προφίλ στο gaydar ενός ταξίαρχου, διασύροντάς τον για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Το ΕΣΡ επέβαλε πρόστιμο στην εκπομπή όχι επειδή εξευτέλισε έναν πολίτη λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού, αλλά επειδή «ενθαρρύνει τον εξευτελισµό, την κοινωνική αποµόνωση και τις δυσµενείς διακρίσεις εις βάρος προσώπων στα οποία αποδίδονται ιδιορρυθµίες» (απόφαση 241/2007 ). Για το ΕΣΡ, το να έχεις προφίλ στο gaydar συνιστά «ιδιορρυθμία»!

Ερχόμαστε έτσι στην πρόσφατη απόφαση του ΕΣΡ για την εκπομπή «Η Στιγμή της Αλήθειας» (μια εκπομπή στην οποία οι παίκτες απαντούν σε προσωπικές ερωτήσεις, με αυξανόμενο βαθμό «δυσκολίας». Αν απαντήσουν με ειλικρίνεια, σύμφωνα με έναν «μετρητή ψεύδους», κερδίζουν μεγάλα χρηματικά ποσά. Όπως φαίνεται από τη σειρά των ερωτήσεων, η εκπομπή αντιλαμβάνεται ως αυξημένης σκανδαλολογίας και «δυσκολίας» αυτές που έχουν σχέση με την ομοφυλοφιλία). Το ΕΣΡ εστίασε σε αποσπάσματα της εκπομπής που αφορούν την ομοφυλοφιλία παικτών και επέβαλε πρόστιμο στον σταθμό για υποβάθμιση προγράμματος (απόφαση 105-2009). Στο σκεπτικό του αναπαράγει την ίδια πουριτανική και σκανδαλολογική νοοτροπία που διέπει την εκπομπή, ψέγοντάς την επειδή επιδιώκει την «αποκάλυψη των  εκτροπών του, των παρανόµων πράξεών του [παίκτη], των σκανδαλωδών περιστατικών της ζωής του και των ανοµολογήτων επιθυµιών και επιδιώξεών του µε αποτέλεσµα την αποδόµηση της προσωπικότητάς του και τον ευτελισµό του». Για το ΕΣΡ, η ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία συνιστά εκτροπή, παρανομία και σκανδαλώδες περιστατικό της ζωής (ενώ περί εφαρμογής της απαγόρευσης  εξευτελισμού λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, ούτε λέξη)!

Είναι προφανές ότι το ΕΣΡ αρνείται να εφαρμόσει την νομοθεσία που το ίδιο εισηγήθηκε για τον σεβασμό των πολιτών ανεξαρτήτως του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Ήρθε, λοιπόν, η ώρα η κοινωνία των πολιτών να πάρει την κατάσταση στα χέρια της  (όπως πρόσφατα στην επιτυχή αναφορά μιας ΜΚΟ προς το Συνήγορο του Πολίτη για την υπόθεση της Ρούσαλκα) και να ζητήσει από το ΕΣΡ το αυτονόητο: να αντιμετωπίσει την ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία όχι ως «εκτροπή», «σκανδαλώδες περιστατικό» και  «ιδιορρυθμία», αλλά ως μία κοινωνική πραγματικότητα που προστατεύεται από το Σύνταγμα. Να ξαναθυμηθεί δηλαδή, σύμφωνα με τη δική του εισήγηση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ότι οι δυσμενείς διακρίσεις βάσει, μεταξύ άλλων, του γενετήσιου προσανατολισμού, δεν επιτρέπονται. Τόσο στις ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές όσο και στις αποφάσεις της ανεξάρτητης κρατικής αρχής που τις εποπτεύει.