Αφιέρωμα: Μονογαμία

Απιστίας εγκώμιο

(για να έχετε και επιχειρήματα)

της Ντίνας Δασκαλοπούλου

Τελικά ο Γούντι Άλλεν έκανε λάθος όταν είπε ότι «οι μόνοι μονογαμικοί στον πλανήτη είναι οι καθολικοί και τα περιστέρια». Γιατί ακόμα και τα πιτσουνάκια γουστάρουν τα ξινά τώρα τελευταία.

Ως έθνος έχουμε μεγάλη ιστορία στο κεράτωμα. Από τους αρχαίους θεούς μέχρι τους μεγάλους πολιτικούς μας άνδρες, τα παράπλευρα πηδήματα ήταν ανέκαθεν στο καθημερινό μενού. Πρώτη και καλύτερη κερατωμένη είναι φυσικά η Ήρα, αλλά επίτιμος πρόεδρος ανακηρύσσεται παμψηφεί ο Μενέλαος, που ξεκίνησε ολόκληρο πόλεμο όταν του τα φόρεσε η Ελένη. Ο μεγάλος του αδερφός, ο Αγαμέμνων, αποτελεί τρανό παράδειγμα της παροιμίας «και κερατάς και δαρμένος», αφού η Κλυταιμνήστρα όχι μόνο τον κεράτωσε αλλά και τον σκότωσε μετά. Όχι θα καθόταν να τον περιμένει μόνη κι άραχνη ενώ εκείνος έπαιρνε ό,τι θηλυκό είχε να προσφέρει η Τροία. Όσο για τον Οδυσσέα, του άξιζαν και οι 40 μνηστήρες, αφού με την κλασική στάση «τραβάτε με κι ας κλαίω» συνέχεια χωμένος σε κάποιο κρεβάτι ήταν – είτε της Κίρκης είτε της Ναυσικάς.

Παρότι οι ένδοξοι πρόγονοί μας κεράτωναν αβέρτα (μέχρι και σκηνές ζηλοτυπίας κάνει ο Αλκιβιάδης στον Σωκράτη στο Συμπόσιο), δεν είχαν ποτέ συστηματοποιήσει μια θεωρία περί απιστίας. Αυτό έγινε πρώτη φορά με τον εβραϊσμό και το «ου μοιχεύσεις». Ο Χριστός δεν ήταν και πολύ αυστηρός με το θέμα, αλλά όταν το μάνατζμεντ του χριστιανισμού ανέλαβε ο Παύλος, μπήκαν τα δύο (γυναικεία) πόδια σε ένα (αντρικό) παπούτσι με την περίφημη ρήση «γυναίκες, υπακούετε τον άνδρα σας».

Η απιστία χρειάστηκε να περιμένει τον 17ο αιώνα για να ξαναγνωρίσει μεγάλες δόξες. Το γαλλικό θέατρο αντικατοπτρίζει την κοινωνία της εποχής που της άρεσαν τα ξινά και γεννά έναν Μολιέρο, που μας άφησε παρακαταθήκη έργα σταθμούς στη θεωρία του κερατώματος, όπως Ο κατά φαντασίαν κερατάς, Σχολείο των συζύγων, Σχολείο Γυναικών και Ζωρζ Νταντέν. Με το Διαφωτισμό, στις γυναίκες επιτέλους αναγνωρίζεται δειλά-δειλά η θέση τους ως κανονικών ανθρώπων, και το κέρατο αντιμετωπίζεται πλέον φιλοσοφικώς από το Βολτέρο, τον Ρουσσώ, κ.ά.

Την επανάσταση στην αντιμετώπιση του κέρατου φέρνει ο 19ος αιώνας. Εβδομήντα έξι τύπους κερατά καταγράφει ο Φουριέ στο δοκίμιο του Προς την ελευθερία του έρωτα. Στο μεγάλο κεφάλαιο «Ιεραρχία του κερατώματος», ο θεωρητικός προχωράει σε ένα «ανελέητο μαστίγωμα της αστικής υποκρισίας αιώνων» και των κερατάδων ειδικότερα. Αστοί, μικροαστοί, προλεταριάτο, όλοι μπορούν να αναγνωρίσουν κάποιον γνωστό ή και τον εαυτό τους στους τύπους που περιγράφει: από τον κατά φαντασίαν μέχρι τον απασχολημένο κερατά κι από βολικό μέχρι τον γλεντζέ.

Αργότερα έρχεται και ο Κάρολος Μαρξ δίνοντας θεωρητική βάση στην ηθογραφική αντιμετώπιση του Φουριέ. Επειδή ο Μαρξ είναι λίγο βαρύς, το ρεζουμέ είναι το εξής: στην καπιταλιστική κοινωνία οι σχέσεις είναι έτσι κι αλλιώς αλλοτριωμένες, το αυτό ισχύει και στα σεξουαλικά. Οπότε, αγάπη μου, δεν είναι αυτό που νομίζεις, για όλα φταίει το κεφάλαιο. Ο προκλητικός τρόπος που αντιμετώπισε το κέρατο ο Κάρολος έκανε τόσο μεγάλη αίσθηση, που τελικά αναγκάστηκε να απολογηθεί στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο γελοίο από την υπερηθική φρίκη που προκαλεί στους αστούς η δήθεν επίσημη κοινοκτημοσύνη των γυναικών από τους κομμουνιστές. Οι κομμουνιστές δεν έχουν ανάγκη να καθιερώσουν την κοινοκτημοσύνη των γυναικών. Υπήρχε ανέκαθεν».

Στον 20ο αιώνα καθίσαμε όλοι στο ντιβάνι της ψυχανάλυσης και προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε το κέρατο ψυχολογικά. Μετά ήρθε και η βιολογία και το DNA και διέλυσε ένα σωρό σπίτια αποδεικνύοντας ότι ερωτήματα τύπου «τίνος είναι βρε γυναίκα το παιδί;» δεν είναι ρητορικά. Και να ’ταν μόνο στους ανθρώπους; Ακόμα και τα ζώα, που θεωρούνταν υποδείγματα πίστης και αφοσίωσης, ξεπορτίζουν μόλις βρουν ευκαιρία. Τελικά ο Γούντι Άλλεν έκανε λάθος όταν είπε ότι «οι μόνοι μονογαμικοί στον πλανήτη είναι οι καθολικοί και τα περιστέρια».

Μα περιμένετε στα σοβαρά να είμαι ο πρώτος Πρίγκιπας της Ουαλίας σε όλη την Ιστορία που να μην έχει ερωμένη;
Πρίγκιπας Κάρολος

Μονογαμία είναι κάτι καλύτερο από την αγαμία.
Σοφία, αναγνώστρια του 10%

Μονογαμία για μένα είναι κάθε φορά που ξαπλώνω να γαμάω ή να γαμιέμαι μόνο μία φορά.
Κωνσταντίνος, αναγνώστης του 10%

Η μονογαμία είναι σπάνιο φρούτο: αρκετοί πιστεύουν ότι είναι εντελώς άνοστο, κάποιοι άλλοι ότι δεν είναι καν φαγώσιμο.
Καλή Νεράιδα

Μοιχεία είναι η εφαρμογή της δημοκρατίας στον έρωτα.
Henry Louis Mencken

Όσο οι γυναίκες ξεστρατίζουν, τόσο οι άντρες τρέχουν από πίσω τους.
Μέι Γουέστ

Συγχωρούσα πάντα τις απιστίες που μου έκαναν. Ποτέ δεν κάνω κάτι που δεν συγχωρώ.
Μελίνα Μερκούρη

Η απιστία είναι η υπεράσπιση της ελευθερίας μας.
Λιλή Ζωγράφου

Ορισμένες γυναίκες μπαίνουν απευθείας στη μοιχεία. Άλλες στηρίζονται για χρόνια στην ελπίδα και φτάνουν στην αμαρτία αφού πρώτα περιπλανηθούν σε ατέλειωτους λαβυρίνθους λύπης.
Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Τα παιδιά μου είναι ωραία. Ευτυχώς που η γυναίκα μου με κερατώνει.
Rodney Dangerfield

Εφηβεία: Το στάδιο ανάμεσα στην παιδική ηλικία και τη μοιχεία.
Ambrose Bierce