Γνώμη

Γάμος ομοφυλόφιλων: Απλές αλήθειες

του Desiderius

Ο γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου παραμένει θέμα αμφιλεγόμενο. Πολλοί στρέιτ, αλλά δυστυχώς και γκέι παραμένουν αντίθετοι στη διεκδίκησή του. Όποτε παρακολουθώ συζητήσεις για το θέμα – στον Τύπο, στην καθημερινή μου ζωή, στο Ίντερνετ – έχω την αίσθηση ότι ακούγονται εξεζητημένοι συλλογισμοί και η υπόθεση παρουσιάζεται ως ιδιαίτερα πολύπλοκη. Νομίζω πως δεν είναι.

Η έννοια «γάμος» είναι ένας παμπάλαιος, μαζικός θεσμός, με πολλές πλευρές. Οι σημαντικότερες:

1. Η θρησκευτική. Η Χριστιανική Εκκλησία ευλογεί μόνο τον ετερόφυλο γάμο. Νομίζω είναι θέμα καθαρά δόγματος· ας το αφήσουμε λοιπόν για θεολογικές συζητήσεις. Στο κείμενο αυτό «γάμος» εννοείται ο πολιτικός γάμος. Τονίζω, πάντως, ότι η θρησκευτική είναι μία πλευρά του θέματος, ούτε η μόνη ούτε η καθοριστική.

2. Η κοινωνική. Ο γάμος έχει και το νόημα της επίσημης νομιμοποίησης του ζευγαριού στον κοινωνικό του περίγυρο. Η πλευρά αυτή είναι θεωρητική: αν θα πραγματοποιηθεί εξαρτάται από την κάθε περίπτωση. Εξάλλου, δεν είναι δεδομένο ότι όποιο ζευγάρι παντρεύεται έχει αυτόν το στόχο, ούτε ότι αν είναι αυτός ο στόχος του θα τον πετύχει. Λόγου χάρη, ο γάμος μιας 20χρονης με έναν 70χρονο δεν έχει κοινωνική αναγνώριση.

3. Η νομική. Σε κάθε παντρεμένο ζευγάρι ο νόμος δίνει συγκεκριμένες υποχρεώσεις και δικαιώματα. Αφορούν την κληρονομιά, τη φορολογία, τις περιπτώσεις βαριάς ασθένειας ενός συζύγου και άλλα θέματα, οικονομικά και μη.

4. Αυτήν που θα μπορούσα να ονομάσω συμβολική ή πολιτική. Δίνοντας σε δυο ανθρώπους τη δυνατότητα να παντρευτούν, η πολιτεία αναγνωρίζει την ένωση τους.

Αφήνω τις δύο πρώτες πλευρές, για τους λόγους που εξήγησα. Ας σταθούμε στις δύο τελευταίες. Είναι πολύ σημαντικές, γιατί δηλώνουν ότι ο γάμος συνεπάγεται κάποια θεσμοθετημένα «πλεονεκτήματα» για το ζευγάρι. Είναι λοιπόν επαρκείς για να χαρακτηρίσουμε τον γάμο δικαίωμα, με όλες τις έννοιες της λέξης. Οι αρχές της δημοκρατίας ορίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ίσα δικαιώματα, ανεξάρτητα από διακρίσεις με βάση το φύλο, την εθνότητα, το θρήσκευμα και κάθε άλλη, συμπεριλαμβανομένης της διάκρισης βάσει ερωτικού προσανατολισμού. Επομένως μια πολιτεία που θέλει να λέγεται δημοκρατικό κράτος δικαίου δεν μπορεί να θέτει περιορισμούς στο φύλο των συντρόφων που παντρεύονται. Μια δημοκρατία κρίνεται εξάλλου και από το πώς αντιμετωπίζει κάθε είδους μειοψηφία. Τώρα, αν η Ελλάδα είναι δημοκρατικό κράτος δικαίου ή ένα κράτος φτιαγμένο από εύπορους, χριστιανούς, ετεροφυλόφιλους άρρενες ελληνικής καταγωγής για τους ομοίους τους, αυτό είναι άλλη ιστορία...

Προσέγγισα το θέμα από την πολιτική του πλευρά καθώς το αίτημα είναι καθαρά νομικό-πολιτικό. Κάθε άλλη επιχειρηματολογία για το θέμα είναι άτοπη. Ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών είναι δημοκρατικό δικαίωμα. Τελεία. Δεν υπάρχει κάποιος συλλογισμός που να μπορεί να υπερβεί αυτήν την αλήθεια. Ωστόσο, μερικά επιχειρήματα που ακούγονται εναντίον της διεκδίκησής του, από στρέιτ και γκέι, αποκαλύπτουν πολλά:

Ο Θεός δεν ευλογεί την ένωση δύο αντρών ή δύο γυναικών.

Ας το δεχτούμε. Πώς μπορεί αυτό να καθορίζει τη νομοθεσία, εφόσον το πολίτευμά μας (υποτίθεται ότι) δεν είναι θεοκρατικό;

Τι τον θέλουν οι ομοφυλόφιλοι τον γάμο; Έχει χάσει την αξία του!

Όποιος έχει αυτή την άποψη για τον θεσμό μπορεί να μην παντρευτεί. Ωστόσο, για όσους έχει αξία ο γάμος δεν μπορεί να στερούνται αυτό το δικαίωμα.

Ένα ζευγάρι δεν χρειάζεται τον γάμο για να επικυρώσει την ένωσή του.

Παρομοίως, αυτό ας το κρίνει κάθε ζευγάρι μόνο του. Όσοι θέλουν πρέπει να έχουν το δικαίωμα.

Οι γκέι είναι από τα πιο προοδευτικά κομμάτια της κοινωνίας, θα έπρεπε να ζητούν την κατάργηση, όχι τη διαιώνιση ενός παλιομοδίτικου θεσμού.

Αφήνω τον αντίστροφο ρατσισμό που υπολανθάνει στην άποψη αυτή. Πώς μπορεί να καταργηθεί ένας θεσμός που σημαίνει πάρα πολλά για πάρα πολλούς; Μπορεί προσωπικά να μη μου λέει κάτι ο θεσμός, όμως αυτό δεν πρέπει να δεσμεύει τους υπόλοιπους.

Δεν χρειάζεται να θεσμοθετηθεί ο γάμος των ομοφυλόφιλων για να έχουν τα ίδια δικαιώματα. Αρκεί μια απλή συμβολαιογραφική πράξη.

Πρώτα-πρώτα πολλά θέματα, όπως η φορολογία, η δανειοληψία ή κάποια λεπτότερα θέματα όπως η θέση του ενός συντρόφου όταν αρρωστήσει βαριά ο άλλος, η κατοχύρωση της θέσης του π.χ. έναντι των συγγενών δεν διευθετούνται έτσι. Εξάλλου, ακόμη και αν δεχτούμε αυτή τη λογική, η πολιτική-συμβολική πλευρά του γάμου παραμένει ακάλυπτη.

Ο γάμος νοείται παραδοσιακά μεταξύ άνδρα και γυναίκας. Ας θεσμοθετήσουμε τα ίδια δικαιώματα με μια πράξη που θα ονομαστεί πολιτική ένωση, όχι γάμος.

Παρομοίως, αυτό επιβάλλει διαφορετικά μέτρα για στρέιτ και γκέι όσον αφορά την πολιτική πλευρά του γάμου. Δημιουργεί γάμους δύο ταχυτήτων.

Ο γάμος έχει νόημα ως το ξεκίνημα μιας οικογένειας. Οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι γόνιμοι, δεν έχουν λόγο να παντρεύονται.

Ο γάμος έχει διαφορετικό νόημα για τον καθένα. Μπορεί η γονιμότητα ενός ζευγαριού να αποτελεί προϋπόθεση για να του επιτραπεί να παντρευτεί; Όλα τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια που παντρεύονται θέλουν να τεκνοποιήσουν; Εξάλλου ένα ομόφυλο ζευγάρι μπορεί να φτιάξει οικογένεια υιοθετώντας ή με μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής – όλα εφαρμοσμένες πρακτικές για τους ετεροφυλόφιλους. Όμως να αποκτούν παιδία οι ομοφυλόφιλοι θεωρείται επίσης «αμφιλεγόμενο» ζήτημα, έως και σύντομο ανέκδοτο, κι όχι δημοκρατικό δικαίωμα...

Έχουμε πιο σοβαρά προβλήματα να λύσουμε ως πολιτεία. Για χιλιετίες παντρεύονταν μόνο άνδρες με γυναίκες, τώρα θα το αλλάξουμε; Οι πρόγονοί μας ήταν ηλίθιοι κι εμείς έξυπνοι; Αν επιτραπεί ο γάμος των ομοφυλόφιλων θα διαδοθεί κι άλλο η ομοφυλοφιλία στην κοινωνία. Τα ομόφυλα ζευγάρια δεν γεννάνε, κι έτσι θα χειροτερεύσει η υπογεννητικότητα. Αν γίνει αυτό, στο τέλος θα μπορεί ο άνθρωπος να παντρεύεται και ζώα!

Ακούγονται όντως ως επιχειρήματα. Διαλέξτε αν μαζί τους θα γελάσετε ή θα κλάψετε...

Δεν μου αρέσει το κυνήγι μαγισσών και δεν βλέπω ομοφοβία παντού και σ’ όλους. Πιστεύω όμως το εξής: Πολλοί πολέμιοι του γκέι γάμου, συνειδητά ή ασύνειδα, επικαλούνται τα παραπάνω ευλογοφανή επιχειρήματα για την αξία του γάμου κτλ, όχι γιατί δίνουν τόση σημασία στον θεσμό που υποτίθεται ότι υπερασπίζονται, μα για να καλύψουν κάτι. Τι; Μα τη συντηρητική αδυναμία τους να δεχτούν κάτι που αποκλίνει από την πλειοψηφία, όπως είναι οι γκέι κι οι λεσβίες που απαιτούν τα δικαιώματά τους. Δικαιώματα που μέχρι τώρα φοβόμασταν ή ντρεπόμασταν ακόμη και να τα ονομάσουμε. Ήρθε πια η ώρα να τα διεκδικήσουμε.

Το κείμενο είναι προσαρμοσμένη αναδημοσίευση από το blog www.desiderius1982.blogspot.com