10%
προηγούμενα τεύχη | σύνδεσμοι | οδηγός πόλης | INFO in english  
  περιεχόμενα τεύχους    
 
 

Αφιέρωμα: HIV/AIDS

AIDS: επιστημονικές αποδείξεις ή χολιγουντιανά σενάρια;

μετάφραση από τη Λήδα Λαμπροπούλου του The Evidence That HIV Causes AIDS

Πώς ξέρουμε ότι το AIDS οφείλεται στον ιό HIV και όχι σε μια από τις πολυάριθμες θεωρίες συνωμοσίας; Διαβάστε τις απτές επιστημονικές αποδείξεις.

Το σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS) αναγνωρίστηκε πρώτη φορά το 1981 και έκτοτε έχει γίνει μια παγκόσμια πανδημία. Υποστηρίζεται γενικά ότι το AIDS οφείλεται στον ιό HIV, που μειώνει σταδιακά την ικανότητα του οργανισμού να πολεμά τις μολύνσεις και συγκεκριμένους καρκίνους επειδή καταστρέφει μια ομάδα σημαντικών κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, τα CD4 (T4). Αυτό όμως δεν είναι κάτι που λέγεται αναπόδεικτα. Για να καταλήξουν οι επιστήμονες σε αυτή τη διαπίστωση, χρειάστηκαν αποδείξεις. Τις οποίες μπορείτε να τρίβετε στη μούρη όλων όσων σπέρνουν θεωρίες συνωμοσίας ότι τάχα το AIDS δεν οφείλεται στον HIV αλλά σε πειράματα της CIA κτλ.

Ο HIV πληροί τα αξιώματα του Koch ως αίτιο του AIDS

Τα τελευταία 200 χρόνια, οι επιστήμονες έχουν χρησιμοποιήσει διάφορα κριτήρια για να αποδείξουν τη σχέση ανάμεσα σε μια νόσο και στο τι μπορεί να την προκαλεί (παθογόνα αίτια). Τα πιο κοινά είναι τα αξιώματα του Koch, τα οποία αναπτύχθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα. Τα αξιώματα του Koch έχουν ερμηνευτεί με ποικίλους τρόπους από πολλούς επιστήμονες και έχουν προταθεί τροποποιήσεις ώστε να συμπεριλαμβάνονται οι νέες τεχνολογίες, ειδικά σε σχέση με τους ιούς.

Παρ’ όλα αυτά, οι βασικές αρχές παραμένουν οι ίδιες και για πάνω από έναν αιώνα τα αξιώματα του Koch, όπως αναφέρονται παρακάτω, έχουν χρησιμοποιηθεί σαν λυδία λίθος για να διαπιστωθεί η αιτία οποιασδήποτε επιδημικής ασθένειας:

  • Επιδημιολογικός συσχετισμός: το ύποπτο παθογόνο πρέπει να συσχετίζεται ισχυρά με την ασθένεια.
  • Απομόνωση: το ύποπτο παθογόνο πρέπει να μπορεί να απομονωθεί από τους ιστούς του πάσχοντος – και να πολλαπλασιαστεί (να καλλιεργηθεί στο εργαστήριο) – έξω από τον ξενιστή (φορέα).
  • Μετάδοση του παθογόνου αιτίου: η μετάδοση του ύποπτου παθογόνου (μικρόβιο, ιός κλπ) σε έναν μη μολυσμένο ξενιστή, άνθρωπο ή ζώο, πρέπει να προκαλεί την ασθένεια στον συγκεκριμένο ξενιστή.

Όσον αφορά το πρώτο αξίωμα, πολυάριθμες μελέτες σε όλο τον κόσμο δείχνουν ότι σχεδόν όλοι όσοι νοσούν με AIDS είναι οροθετικοί στον HIV, δηλαδή φέρουν στο αίμα τους αντισώματα κατά του ιού, πράγμα που δείχνει ότι ο συγκεκριμένος ιός έχει μπει στον οργανισμό τους. (Σημείωση: λέμε «σχεδόν όλοι» επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να καταστραφεί και από άλλες αιτίες όπως π.χ. ακτινοβολία, ραδιενέργεια ή πολύ ισχυρά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Σε αυτές τις σπανιότατες περιπτώσεις κάποιος θα εμφανίσει AIDS, δηλαδή καταστροφή του ανοσοποιητικού του συστήματος, χωρίς μόλυνση από τον HIV. Τότε όμως υπάρχει ένα ξεκάθαρο ιστορικό που αναφέρει έκθεση σε έναν γνωστό παράγοντα που καταστρέφει το ανοσοποιητικό).

Όσον αφορά το δεύτερο αξίωμα, οι σύγχρονες τεχνικές έχουν επιτρέψει την απομόνωση του HIV σε ουσιαστικά όλους όσους νοσούν από AIDS, καθώς και σχεδόν σε όλα τα οροθετικά άτομα, τόσο στα πρώιμα όσο και στα όψιμα στάδια της ασθένειας. Επιπλέον, η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) και άλλες πολύπλοκες μοριακές τεχνικές έχουν επιτρέψει στους επιστήμονες να εξακριβώσουν την παρουσία του γενετικού υλικού (RNA) του HIV σχεδόν σε όλους όσους νοσούν με AIDS, όπως και σε άτομα που διανύουν τα πρώιμα στάδια της ασθένειας του HIV.

Το τρίτο αξίωμα αποδεικνύεται από την ύπαρξη τραγικών περιστατικών, όπως τρεις εργαζόμενοι σε μικροβιολογικό εργαστήριο οι οποίοι χωρίς να έχουν άλλο παράγοντα υψηλού κινδύνου, νόσησαν με AIDS ή σοβαρή ανοσοκαταστολή μετά από κατά λάθος έκθεση σε συμπυκνωμένο, κλωνοποιημένο HIV στο εργαστήριο. Και στις τρεις περιπτώσεις, ο HIV απομονώθηκε από το μολυσμένο άτομο, και βρέθηκε ότι ήταν ο ιός του εργαστηρίου.

Επιπροσθέτως, τον Δεκέμβριο του 1999, το Κέντρο Αναφοράς των ΗΠΑ έλαβε αναφορές σχετικά με 56 εργαζόμενους στον τομέα υγείας στις ΗΠΑ, οι οποίοι είχαν τεκμηριωμένα μολυνθεί από ΗIV κατά την εργασία τους. Οι 25 από αυτούς είχαν νοσήσει με AIDS παρά την απουσία άλλων παραγόντων υψηλού κινδύνου (σεξ χωρίς προφυλάξεις, χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών, μετάγγιση αίματος).

Η εμφάνιση AIDS ως επακόλουθο της μόλυνσης με HIV έχει παρατηρηθεί επανειλημμένα σε περιπτώσεις μεταγγίσεων αίματος σε παιδιά και σε ενηλίκους, στη μετάδοση από τη μητέρα στο έμβρυο ή στο νεογνό κατά τον θηλασμό, καθώς και σε περιπτώσεις αιμοφιλίας, χρήσης ενδοφλέβιων ναρκωτικών και μετάδοσης μέσω σεξουαλικής επαφής, στην οποία η μόλυνση μπορεί να τεκμηριωθεί με εξέταση σε δείγματα αίματος.

Για παράδειγμα, σε μια μελέτη στην Ολλανδία διάρκειας 10 ετών, οι ερευνητές παρακολούθησαν 11 παιδιά που είχαν μολυνθεί με HIV σε βρεφική ηλικία εξαιτίας μικρής ποσότητας πλάσματος από τον ίδιο αιμοδότη που είχε HIV. Κατά την διάρκεια της δεκαετούς περιόδου, οκτώ από τα παιδιά πέθαναν από AIDS. Τα υπόλοιπα τρία παρουσίασαν όλα μια σταδιακή μείωση των ανοσοποιητικών κυττάρων, και δύο από τα τρία είχαν συμπτώματα που πιθανότατα σχετίζονταν με την μόλυνση από τον HIV.

Τα αξιώματα του Koch ισχύουν για τον HIV ακόμη και όταν χρησιμοποιήθηκε πειραματικά ένα ζωικό μοντέλο για τη νόσο. Χιμπαντζήδες οι οποίοι μολύνθηκαν για πειραματικούς λόγους με HIV ανέπτυξαν σοβαρή ανοσοκαταστολή και AIDS.

Επιπλέον

  • Το AIDS και η μόλυνση από HIV συνδέονται σε όλες τις περιπτώσεις χρονικά, γεωγραφικά και πληθυσμιακά.
  • Πολλές μελέτες συμφωνούν ότι ένας μόνος παράγοντας, ο HIV, σχετίζεται με το αν ένα άτομο θα αναπτύξει AIDS ή όχι.
  • Σε μελέτες μεγάλων ομάδων, η σοβαρή ανοσοκαταστολή και οι ασθένειες που προκαλούνται από AIDS εμφανίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε άτομα μολυσμένα με τον HIV.
  • Πριν από την εμφάνιση του ΗΙV, οι ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS, όπως η πνευμονία από πνευμονοκύστη καρίνι, το σάρκωμα Καπόζι και ο μεγαλοκυτταροϊός ήταν σπάνιες στις αναπτυγμένες χώρες· σήμερα είναι πολύ κοινές στα άτομα που έχουν ΗIV.
  • Στις ανεπτυγμένες χώρες, ο τρόπος και η συχνότητα εμφάνισης τόσο των σπάνιων όσο και των επιδημικών ασθενειών έχουν αλλάξει δραματικά με τη διάδοση του HIV, προκαλώντας τον θάνατο πολύ περισσότερων νέων και μεσήλικων, συμπεριλαμβανομένων ατόμων ανώτερης μόρφωσης της μεσαίας τάξης.
  • Σε μελέτες που διεξήχθηκαν τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις αναπτυγμένες χώρες, τα ποσοστά θνησιμότητας είναι σημαντικά υψηλότερα στα οροθετικά άτομα σε σχέση με τα οροαρνητικά άτομα.
  • Ο HIV μπορεί να ανιχνευτεί σχεδόν σε όλους όσους νοσούν με AIDS.
  • Πολυάριθμες μελέτες σε άτομα μολυσμένα με τον HIV έχουν δείξει ότι τα υψηλά επίπεδα στον οργανισμό από HIV, ιικά αντιγόνα και γενετικό υλικό του HIV (DNA και RNA) αποτελούν προγνωστικούς δείκτες για την καταστροφή του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη AIDS. Αντιστρόφως, οι ασθενείς με χαμηλά επίπεδα του ιού διατρέχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν AIDS.
  • Η διαθεσιμότητα πολύ ισχυρών συνδυασμών φαρμάκων που μπλοκάρουν συγκεκριμένα την αναπαραγωγή του ΗIV έχει βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση για τα άτομα μολυσμένα με HIV. Αν ο HIV δεν ήταν το αίτιο του AIDS τα φάρμακα αυτά δεν θα είχαν καμία επίδραση στην πορεία της νόσου.
  • Από τους ασθενείς που έχουν μολυνθεί με HIV και παίρνουν θεραπεία κατά του HIV, εκείνοι στους οποίους το ιικό φορτίο μειώνεται είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν AIDS ή να πεθάνουν, σε σχέση με τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν θα είχε προκύψει αν ο HIV δεν έπαιζε ρόλο στην πρόκληση του AIDS.
  • Σχεδόν όλοι όσοι έχουν AIDS έχουν αντισώματα στον HIV.
  • Πολυάριθμες αιματολογικές έρευνες δείχνουν ότι το ΑIDS είναι κοινό σε πληθυσμούς όπου πολλά άτομα έχουν αντισώματα στον HIV. Αντιστρόφως, σε πληθυσμούς με χαμηλό αριθμό αντισωμάτων HIV, το AIDS είναι εξαιρετικά σπάνιο.
  • Το συγκεκριμένο ανοσολογικό προφίλ που έχει τα τυπικά χαρακτηριστικά του AIDS – σταθερά χαμηλό αριθμό κυττάρων Τ4 στο αίμα– είναι εξαιρετικά σπάνιο αν δεν υπάρχει μόλυνση από τον HIV ή άλλη γνωστή αιτία ανοσοκαταστολής (π.χ. ακτινοβολία, ραδιενέργεια).
  • Τα νεογέννητα δεν έχουν συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (π.χ. σεξ χωρίς προφυλάξεις κλπ). Παρ’ όλα αυτά πολλά παιδιά που γεννιούνται από μητέρες φορείς του HIV ανέπτυξαν AIDS και πέθαναν.
  • Σε δίδυμα αδέρφια, εκείνο που φέρει τον HIV νοσεί με AIDS ενώ εκείνο που δεν έχει μολυνθεί δεν νοσεί.
  • Οι μελέτες περιστατικών μετάδοσης του AIDS από μετάγγιση αίματος έχουν επανειλημμένα οδηγήσει στον εντοπισμό του HIV και στον ασθενή και στον αιμοδότη.
  • Ο ιός HIV είναι παρόμοιος στη γενετική δομή και μορφολογία με άλλους ρετροϊούς, μια ομάδα ιών που συχνά προκαλούν ανοσοκαταστολή σε ζώα καθώς και αργή προοδευτική απίσχνανση, εκφυλισμό του νευρικού συστήματος και θάνατο.
  • Ο HIV προκαλεί τον θάνατο και τη δυσλειτουργία των Τ4 λεμφοκυττάρων και in vitro (σε τεχνητό περιβάλλον) και in vivo (εντός ζωντανού οργανισμού).