Η γνώμη του 10%

Ελάχιστες γυναίκες στην Ελλάδα βιώνουν ένα 24ωρο σταθερής αληθινής λεσβιακής ύπαρξης, χωρίς να αναγκάζονται να εναλλάσσουν τη μια μάσκα με την άλλη, προκείμενου να αντέχουν τις τρικλοποδιές της στρέιτ κοινωνίας και τις τρικλοποδιές που βάζουν οι ίδιες στον εαυτό τους.

Λεσβιασμός στην καθημερινότητα

της Ελένης Βερναδάκη, μέλους της ΛΟΘ

---

Τι είναι η λεσβιακή καθημερινότητα; Πέντε γυναίκες μίλησαν βιωματικά και θεωρητικά για αυτή στην εκδήλωση της ΛΟΑ, ΛΟΘ και ΟΛΚΕ, που έγινε στις 25 Φεβρουαρίου 2010.

---

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές λεσβίες, πολλές διαφορετικές καθημερινότητες. Θα μπορούσαμε όλες να αναφέρουμε εκατοντάδες παραδείγματα διαφορετικών μεταξύ τους λεσβίων, με τελείως διαφορετικές συνήθειες, κουλτούρα, νοοτροπία, τρόπο διασκέδασης, τρόπο αντίληψης και διαχείρισης της ομοφυλοφιλίας της από την καθεμία.

Κοπέλες μπουτς και καμακιάρες με αγορίστικη αναίδεια στο γκέι μπαρ, αλλά μπροστά στη μανούλα και την καταξιωμένη παντρεμένη αδερφή τους χαμηλωμένα μάτια από ενοχή. Τι σημαίνει αυτό; Μισή καθημερινότητα λεσβιακή, μισή ντροπιασμένη...

Κοπέλες φεμ, συνειδητοποιημένες, έχοντας κάνει άουτιγκ στην οικογένεια και στους φίλους, βιώνοντας την ομοφυλοφιλία τους με εσωτερική άνεση. Όμως στο βρεφονηπιακό σταθμό που δουλεύει -μια εξ αυτών- η λεσβιακή ταυτότητα αντικαθίσταται από έναν μυστηριώδη αρραβωνιάρη που όλο τον παντρεύεται και όλο κανένας συνάδελφος δεν τον έχει δει ποτέ. Όχι από ενοχή, από φόβο. Φανταστείτε τους γονείς των παιδιών τι αντίδραση θα έχουν στο άκουσμα μιας ανοιχτής λεσβίας που αγγίζει τα αθώα αγγελούδια τους. Μισή καθημερινότητα λεσβιακή, μισή φοβισμένη...

Έχω περάσει από όλα τα στάδια της κρυφολεσβίας, στερώντας από τον εαυτό μου την απόλαυση να είμαι ο εαυτός μου. Να έχω έναν εαυτό για όλους τους ανθρώπους.

Ποια από μας δεν έχει δει ζευγάρια του τύπου: ανδροπρεπής τελείως η μια, γυναικάρα με γαλλικό μανικιούρ η άλλη. Έχουν μια επιχείρηση μαζί, ζευγάρι χρόνια στο κρεβάτι και στη δουλειά. Δεν πατάνε το ποδάρι τους σε γκέι μπαρ, οι λέξεις ΛΟΘ και ΛΟΑ και λεσβιασμός στην καθημερινότητα τούς φέρνουν γέλιο και καγχασμό: «Τι να τα κάνουμε εμείς αυτά, αφού βγαίνει το ψωμί μας, δεν μας ενοχλεί κανείς, και το σαββατοκύριακο πάμε για σπα και τσιπούρα. Τι πρόβλημα βρίσκουν αυτοί οι γκέι ακτιβιστές και πιστεύουν ότι απειλούμαστε». Όντως! Η στρουθοκάμηλος όταν έχει το κεφάλι χωμένο στο χώμα, βλέπει καμία απειλή; Δεν βλέπει! Μισή καθημερινότητα υποκριτική, άλλη μισή... επίσης.

Υπάρχουν πολλές παραλλαγές στα παραπάνω μοτίβα καθημερινότητας λεσβιακής ζωής. Η ουσία είναι πως ελάχιστες γυναίκες στην Ελλάδα βιώνουν ένα 24ωρο σταθερής αληθινής λεσβιακής ύπαρξης, χωρίς να αναγκάζονται να εναλλάσσουν τη μια μάσκα με την άλλη, προκείμενου να αντιπαρέρχονται τις τρικλοποδιές που τους βάζει η στρέιτ συντηρητική κοινωνία. Και τις τρικλοποδιές που βάζουν οι ίδιες στον εαυτό τους, γιατί δεν έχουν μάθει να τον αγαπούν.

Σε περίπτωση που βγάζει κανείς το συμπέρασμα ότι υπήρξα ανοιχτή λεσβία στη ζωή μου και ότι μέμφομαι τις κοπέλες των παραπάνω παραδειγμάτων, καλύτερα να εξηγηθώ:

Βαρέθηκα να παίζω ρόλους ανάλογα με την ταινία - την ταινία της δουλείας, της οικογένειας, των απλών γνωστών, της εκάστοτε γκόμενάς μου.

Είμαι 35 ετών και στα 15 χρόνια που είμαι λεσβία, έχω περάσει από όλα τα στάδια της κρυφολεσβίας, στερώντας από τον εαυτό μου την απόλαυση να είμαι... ο εαυτός μου. Να έχω ΕΝΑΝ εαυτό για όλους τους ανθρώπους, όλες τις ώρες. Τόσα χρόνια, έκανα αυτό που έκαναν, κάνουν και θα κάνουν για χρόνια ακόμα οι περισσότερες λεσβίες στην Ελλάδα: ντρεπόμουν για την σεξουαλικότητά μου. Αποτέλεσμα; Καλλιεργήθηκαν ψυχρές και ανούσιες σχέσεις με την οικογένειά μου. Οι συνάδελφοί μου -δούλευα 13 χρόνια στο καζίνο Θεσ/νικης- ενώ με εκτιμούσαν γενικώς, δεν κατάφεραν να με πλησιάσουν. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς προσπάθησαν με τόλμη να αναφερθούν στα προσωπικά μου, απλώνοντας το χέρι τους σε συμπαράσταση. Όμως επέλεξα να βολευτώ στο ψέμα μου και την κωμωδία της απλώς παράξενης γκόμενας, και τους αρνήθηκα αυτή την πολύτιμη γέφυρα.

Έχει πολύ καιρό όμως τώρα που συνειδητοποίησα δυο πράγματα. Πρώτον, βαρέθηκα να παίζω ρόλους ανάλογα με την ταινία - την ταινία της δουλείας, την ταινία της οικογένειας, την ταινία των απλών γνωστών, την ταινία της εκάστοτε γκόμενάς μου.

Δεύτερον, το να κάνω σεξ με μια γυναίκα και να είμαι μέλος της ΛΟΘ και να κατεβαίνω σε γκέι πράιντ και να συνεργάζομαι με άλλα κοινωνικά κινήματα, όλα αυτά λοιπόν ίσως συνιστούν φαινομενικά μια λεσβιακή καθημερινότητα, όμως δεν είναι αρκετό: ο λεσβιασμός στην καθημερινότητα, για να έχει άξια, πρέπει να ταυτίζεται με την ειλικρίνεια στην καθημερινότητα. Ειλικρίνεια στους γύρω μας, στους ανθρώπους που ανησυχούν για μας και νοιάζονται, Ειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό μας.

Βαρέθηκα να ζηλεύω την άνεση με την οποία η στρειτ γυναίκα βιώνει την ετερό καθημερινότητά της. Ακόμα πιο βαθιά, ζηλεύω τις λεσβίες που έδωσαν τις μάχες τους με την ομοφοβία μέσα τους και έξω τους και ζουν μια καθημερινότητα απαλλαγμένη από μίζερους και ταπεινωτικούς συμβιβασμούς. Αυτή η ζήλια ακριβώς λειτούργησε ως κινητήριος μοχλός για την προσωπική μου επανάσταση. Αποφάσισα να δώσω τις μάχες μου κι εγώ, ώστε να περνάω την κάθε μέρα μου σαν περήφανος και σοβαρός άνθρωπος. Δεν τα έχω καταφέρει ακόμη. έχω πολύ δρόμο μπροστά μου, πολύ κόσμο στον οποίο θέλω να μιλήσω για μένα και ακόμα διστάζω.

Αν αυτό το κείμενο μου μοιάζει με κήρυγμα και πολιτική πρόταση υπέρ του άουτιγκ, να διευκρινίσω πως δεν είχα κάτι τέτοιο αρχικά στο μυαλό μου ως στόχο. Αυτό που ήθελα να δείξω είναι πως όταν τίθεται ζήτημα λεσβιασμού στην καθημερινότητα, αυτόματα τίθεται και ζήτημα ποιότητας αυτής της καθημερινότητας. Και ποιότητα χωρίς ελευθέρια δεν νοείται. Και ελευθέρια χωρίς πόνο δεν αποκτιέται.

Άλλο να είσαι λεσβία και να επιβιώνεις, και άλλο να μπορείς όντως να βιώνεις λεσβιακή καθημερινότητα. Εγώ είμαι κάπου στο ανάμεσα, όπως προείπα. Ξέρω πολύ καλά πως δεν ωφελεί να κατηγορώ τον εαυτό μου για την επιλογή της προηγούμενης ζωής μου. Επίσης, όμως, θέλω να πάψω να αποφεύγω την προσωπική μου ευθύνη προβάλλοντας ως δικαιολογία το γεγονός πως είμαι θύμα της πολιτικής καταπίεσης του συστήματος. Εννοείται πως είμαι, όμως η ουσία πλέον είναι αλλού: πρέπει να αρπάξουμε την ευκαιρία που δίνεται στις λεσβίες της Ελλάδας να απελευθερωθούν από τους φόβους τους.

Όταν τίθεται ζήτημα λεσβιασμού στην καθημερινότητα, αυτόματα τίθεται και ζήτημα ποιότητας αυτής της καθημερινότητας. Ποιότητα χωρίς ελευθέρια δεν νοείται. Ελευθέρια χωρίς πόνο δεν αποκτιέται.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αρχίσει και αλλάζουν αισθητά, αν και μόνο στις μεγαλουπόλεις - για να μη γελιόμαστε. Η επάνοδος του ομοφυλοφιλικού κινήματος παγκόσμια, με όλα τα πολιτικά κέρδη που έχει αποκομίσει τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργήσει συνθήκες για μαζικοποιήσει του λεσβιακού κινήματος στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει μόνο ένα πράγμα πρακτικά: να γραφτούμε στην λεσβιακή οργάνωση της πόλης μας, και αν δεν υπάρχει να την χτίσουμε! Να συναντηθούμε πραγματικά οι λεσβίες μεταξύ μας και να παλέψουμε τα προβλήματα, τα άγχη και τους φόβους μας. Να μελετήσουμε, να δημιουργήσουμε ομάδες αυτομόρφωσης, να ανταλλάξουμε εμπειρίες, να δώσει κουράγιο η μια στην άλλη. Το να είσαι καρδιοκατακτήτρια και να γνωρίζεις εφτά διαφορετικές γκόμενες τη βδομάδα και να είσαι περιζήτητη στα γκέι μπαρ, δεν σε κάνει πιο μαγκιόρα λεσβία. Δεν σου προσφέρει μεγαλύτερο πεδίο λεσβιασμού στην καθημερινότητα.

Το να παλεύεις πλάι πλάι με τις συντρόφισσές σου και να αγωνίζεσαι για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτό σε κάνει πιο αληθινή λεσβία, πιο αληθινό άνθρωπο.

Διαβάστε επίσης:

Η λεσβιακή καθημερινότητα, της Ισαβέλλας Κωνσταντινίδου, από την ίδια εκδήλωση

Το Λ του ΛΟΑΤ κινήματος, της Ειρήνης Πετροπούλου, από την ίδια εκδήλωση