Ο Ιησούς και οι ομοφυλόφιλοι
Αν υποψιαστώ
του Νίκου Μελά
Ο Ιησούς δεν είχε κανένα πρόβλημα με τους ομοφυλόφιλους, αν κρίνουμε από την Καινή Διαθήκη. Κρυμμένη αλήθεια ή απόλυτη ιεροσυλία;
Κρίνοντας από το μένος της εκκλησίας κατά των ομοφυλόφιλων ανά τους αιώνες, θα περίμενε κανείς να βρει μέσα στα Ευαγγέλια δεκάδες αναφορές και καταδίκες την ομοφυλοφιλίας. Περιέργως (ή όχι τόσο περιέργως) δεν βρίσκει απολύτως, μα απολύτως καμία. Ο Ιησούς που φερόταν με συμπάθεια σε τελώνες και πόρνες προφανώς δεν είχε κανένα πρόβλημα με τους ομοφυλόφιλους ή για να είμαστε πιο σωστοί ιστορικά, με όσους είχαν σεξουαλικές σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου (η λέξη «ομοφυλοφιλία» εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα και η ομοφυλοφιλία ως σεξουαλική και κοινωνική ταυτότητα είναι προϊόν του 20ου). Δύσκολα θα μπορούσε να σταθεί δίπλα στο αγαπάτε αλλήλους και το αγαπάτε τους εχθρούς ημών, ένα μισείτε τους ομοφυλόφιλους. Οι θεολόγοι όμως και οι παπάδες, ως βασιλικότεροι του βασιλέως, ρίχνουν πρώτοι το ανάθεμα γιατί αυτοί ξέρουν καλύτερα: ο Θεός μισεί τους ομοφυλόφιλους!
Κι όμως μέσα στα Ευαγγέλια υπάρχουν μερικά πολύ ενδιαφέροντα εδάφια, που αν κανείς τα δει μέσα από το πρίσμα του 1ου αιώνα μ.Χ. (όταν εξελίχτηκαν αυτές οι ιστορίες), πείθεται για το ότι ο Χριστός πράγματι δεν είχε κανένα πρόβλημα με τον ομοερωτισμό.
Το πρώτο αναφέρεται στο θαύμα του «παιδός του εκατοντάρχου». Ένας ειδωλολάτρης εκατόνταρχος πιστεύοντας στην δύναμη του Ιησού, τού ζήτησε να θεραπεύσει τον παράλυτο «παίδα» του που βασανίζονταν (Ματθ. 8: 5-13), Ο Ιησούς θαύμασε την πίστη του εκατόνταρχου και θεράπευσε τον «παίδα».
Περιέργως στη νεοελληνική μετάφραση του Ευαγγελίου η λέξη «παις» μεταφράζεται ως δούλος και όχι ως γιος, ή παιδί. Γιος είναι «υιός» στα αρχαία, αλλά για το δούλος υπάρχει ειδική λέξη: δούλος!
Το φιλί του Ιούδα (και ο γυμνός νεανίσκος) William Blake 1803 – 1805 |
«Τόσο πολύ αγαπούσε τον δούλο του, που τον αποκαλούσε γιο του» λένε συγκινημένοι οι θεολόγοι. Όμως επιστήμονες μελετητές των Γραφών και της Ιστορίας μας πληροφορούν ότι οι εκατόνταρχοι (που σύμφωνα με τους κανονισμούς δεν επιτρέπονταν να παντρευτούν όσο ήταν στο στρατό), συχνά διάλεγαν έναν σκλάβο ως προσωπικό και σεξουαλικό υπηρέτη με τον οποίο ανέπτυσσαν μια στενή σχέση εραστή-ερωμένου οπότε ο δούλος μετατρέπονταν στην καρδιά του εραστή σε παις. Η σεξουαλική σχέση ανάμεσα στον αφέντη και στον δούλο ήταν ο κανόνας στον Ρωμαϊκό κόσμο και ήταν μια τελείως αποδεκτή κατάσταση. Αυτό εκτός από τους μελετητές σίγουρα το ήξερε και ο σύγχρονός τους Ιησούς. Παρ’ όλα αυτά προθυμοποιήθηκε να πάει στο (‘ακάθαρτο’ για τα εβραϊκά δεδομένα) σπίτι του ειδωλολάτρη εκατόνταρχου για να θεραπεύσει το ‘τεκνό’ του εκατόνταρχου. Αν είχε πρόβλημα με αυτή την προφανή σεξουαλική σχέση θα έκανε τουλάχιστον ένα σχόλιο. Δεν το έκανε.
Για το δεύτερο εδάφιο το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι είναι πολύ παράξενο. Όταν ο όχλος συνέλαβε τον Ιησού στον Κήπο της Γεσθημανή, λίγο μετά την προδοσία του Ιούδα, συνέβη κάτι τελείως αναπάντεχο που δεν «δένει» ούτε με τα προηγούμενα ούτε με τα επόμενα: και εις τις νεανίσκος ηκολούθησεν αυτώ περιβεβλημένος σινδόνα επί γυμνού. Και κρατούσιν αυτόν οι νεανίσκοι. Ο δε καταλιπών την σινδόνα, γυμνός έφυγεν απ΄ αυτών. (Μαρκ. 14: 51-52) Τι δουλειά είχε ένας γυμνός νεανίσκος μέσα σε αυτό το σκηνικό; Επί 2000 χρόνια το εδάφιο φαίνεται ξεκάρφωτο, σαν να εμβόλιμο από κάπου αλλού.
Το φιλί του Ιούδα (και ο γυμνός νεανίσκος)
Ercole de Roberti 1482
Το 1958 στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα κοντά στην Ιερουσαλήμ ένας αμερικανός ερευνητής ανακάλυψε ένα χαμένο γράμμα του Αγίου Κλήμεντος πατριάρχη Αλεξανδρείας (γραμμένο γύρω στο 95 μ.Χ.) που παραδέχονταν ότι στην Καινή Διαθήκη είχε γίνει λογοκρισία και είχαν αφαιρεθεί ολόκληρες παράγραφοι για να μην σκανδαλίζονται οι πιστοί. Μια παράγραφος που έλειπε, ανέφερε ο Κλήμης, από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο (στο κεφ. 10 εμβόλιμη ανάμεσα στους στίχους 34 και 35) αναφέρει ένα θαύμα του Ιησού στην Βηθανία όπου ανάστησε έναν πλούσιο νεαρό (εκτός από τον Λάζαρο).
Κύλησε τον λίθο από την θύρα του μνημείου και κράτησε τον αναστημένο νεαρό από το χέρι. «Ο δε νεανίσκος εμβλέψας αυτώ ηγάπησεν αυτόν και ήρξατο παρακαλείν αυτόν ίνα μετ’ αυτού ή. και εξελθόντες εκ του μνημείου ήλθον εις την οικίαν του νεανίσκου. ην γαρ πλούσιος. και μεθ’ ημέρας έξ επέταξεν(*) αυτώ ο Ιησούς και οψίας γενομένης έρχεται ο νεανίσκος προς αυτόν περιβεβλημένος σινδόνα επί γυμνού. και έμεινε συν αυτώ την νύκταν εκείνην. εδίδασκε γαρ αυτόν ο Ιησούς το μυστήριον της Βασιλείας του Θεού». (* = κάλεσε)
Και συνεχίζει λίγο παρακάτω ο Κλήμης με άλλο ένα λογοκριμένο κομμάτι: «και έρχεται εις Ιεριχώ και επάγει μόνον. και ήσαν εκεί η αδελφή του νεανίσκου ον ηγάπα αυτόν ο Ιησούς και η μήτηρ αυτού και η Σαλώμη. και ουκ απεδέξατο αυτάς ο Ιησούς»
Η επιστολή αποδείχτηκε αυθεντική και ακολούθησε τρομερός σάλος ανάμεσα στους θεολόγους. Τι δίδασκε ο Ιησούς τη νύχτα σ’ έναν γυμνό νεαρό; Γιατί αφαιρέθηκε η παράγραφος; Τι θα σκανδάλιζε τους πιστούς; Πόσο πολύ μοιάζει αυτό το σκηνικό και τι σχέση έχει με τον γυμνό νεανίσκο στο Κήπο της Γεσθημανή; Ποιος ήταν ο νεαρός που αγαπούσε ο Ιησούς και πόσο τον αγαπούσε;
Παρόμοια ερωτηματικά γεννά και η αναφορά μέσα στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο σε έναν ανώνυμο μαθητή* «όν ηγάπα ο Ιησούς», ο οποίος κατά τον Μυστικό Δείπνο «ην ανακείμενος [...] εν τω κόλπω του Ιησού. [...] επιπεσών δε εκείνος επί το στήθος του Ιησού λέγει αυτώ...» (Ιωαν. 13: 24-25).
Ο ίδιος ανώνυμος μαθητής «ον ηγάπα ο Ιησούς» ήταν παρών στην Σταύρωση (Ιωαν. 19: 26) και την τρίτη φορά που εμφανίστηκε ο αναστημένος Ιησούς στους μαθητές του και η ταυτότητά του προκάλεσε απορία στον Πέτρο (Ιωαν. 21: 20) (* στο τέλος του Ευαγγελίου αποκαλύπτεται ότι ο μαθητής ήταν ο ίδιος ο Ευαγγελιστής Ιωάννης).
Συνολικά στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο η λέξη αγάπη αναφέρεται οκτώ φορές, πέντε εκ των οποίων για να περιγράψει την σχέση του Ιησού με τον Ιωάννη. Μία φορά για τη σχέση του Ιησού με τον Λάζαρο και από μια για την σχέση του Ιησού με την Μαρία και την αδελφή της Μάρθα. Ο Ιησούς, θα υπέθετε κανείς, αγαπούσε όλους τους μαθητές του. Για ποιον λόγο ξεχώριζε ο νεαρότατος Ιωάννης; Τι μορφής αγάπη ήταν αυτή; Γιατί την τόνιζε τόσο πολύ και περιαυτολογούσε ο ίδιος ο Ιωάννης;
Μυστικός Δείπνος με τον μαθητή «τον οποίο αγαπούσε ο Ιησούς» HUGUET, Jaume 1470 |
Μια απάντηση μπορεί να δίνει ο καθολικός Άγιος Έλρεντ (St. Aelred), ένας άγγλος ηγούμενος του Μεσαίωνα έγραψε γι’ αυτή την αγάπη: «Ο ίδιος ο Χριστός, υπομονετικός και ευγενικός με τους άλλους για όλα τα θέματα, μεταμόρφωσε αυτό το είδος της αγάπης μέσα από τη δική του αγάπη. Γιατί επέτρεψε μόνο σε έναν (όχι σε όλους) να γείρει στο στήθος του ως δείγμα της ιδιαίτερής αγάπης του. Και όσο πιο κοντά βρίσκονταν οι δυο τους, τόσο πιο έντονα τα μυστικά του ουράνιου γάμου τους ανέδιδαν την γλυκιά οσμή του πνευματικού χρίσματος προς στην αγάπη τους».
Τώρα αν σε αυτά προσθέσει κανείς ότι στην Καινή Διαθήκη δεν γίνεται καμία αναφορά για τις σεξουαλικές σχέσεις του Ιησού με γυναίκες, ότι περιστοιχιζόταν τουλάχιστον από δώδεκα άντρες και ότι μέχρι τον θάνατό του παρέμεινε ανύπαντρος (πράγμα πολύ παράξενο για έναν άντρα της εποχής του), τότε, ουπς!