Κοινωνία: κάνει τις λεσβίες αόρατες

 

Γκέι καθημερινότητα

της Χριστίνας Νεοφώτιστου

Υπάρχω. Γιατί δε με βλέπει κανείς;

Είμαι γυναίκα, άρα δεν υπάρχω. Η γυναικεία εμπειρία μου δεν αποτυπώνεται σε κανένα mainstream μέσο έκφρασης. Το σινεμά στοχεύει στον μέσο άντρα. Δεν έχω αρκετές εκπροσώπους του φύλου μου σε καμία κυβέρνηση και σε καμία μεγάλη εταιρία. Παίρνω λιγότερα χρήματα. Το σώμα μου δε μου ανήκει. Δεν μπορώ καν να βγάλω τη φανέλα μου το καλοκαίρι αν έχω λιώσει στη ζέστη, γιατί το βυζί μου είναι ‘κακό’ και ‘βρώμικο’ και ‘τζιζ δεν κάνει να το δουν τα παιδιά’ – ούτε τα παιδιά που έχουν βυζί. Δεν μου δίνονται θετικά πρότυπα για να ταυτιστώ ως παιδί. Όταν κάνω κάτι καλά η φιλοφρόνηση είναι ‘το κάνεις σαν άντρας’ και όταν κάνω κάτι λάθος το χρεώνεται ολόκληρο το γυναικείο φύλο –‘όλες ανεύθυνες είστε’.

Είμαι λεσβία, άρα δεν υπάρχω εις διπλούν. Δεν υπάρχω ούτε καν για τις άλλες γυναίκες, οι οποίες με τη σειρά τους δεν υπάρχουν για την πατριαρχική μας κοινωνία.

Αλήθεια το λέω, έτσι νιώθω μερικές φορές. Μπορεί να παραείμαι ευαίσθητη και να προσέχω πράγματα που συνήθως αγνοούμε και άλλοτε αγνοούσα και η ίδια, αλλά τελικά υπάρχουν, κι ας μην φαίνονται με την πρώτη.

Είμαι με την κοπέλα μου στο σούπερ μάρκετ, σε φάση πολύ σιρόπι, η πωλήτρια κάτι προσέχει και μας λέει με απόλυτη σιγουριά: «Δεν ρωτάω αν είστε αδερφές!». Ναι, μη ρωτήσεις καλύτερα. Γιατί είμαστε ζευγάρι. Τόσο δύσκολο είναι να σκεφτείς λίγο έξω από τον μικρόκοσμό σου; Όλοι έχουμε την κοσμοθεωρία μας, αλλά παρότι λεσβία δεν μου είναι δύσκολο να συμπεράνω και να δεχτώ ότι ένα αγόρι και ένα κορίτσι που κοντεύουν να πηδηχτούν μπροστά μου είναι ζευγάρι. Ενώ για μας; Δε ρωτάνε αν είμαστε αδερφές, γιατί τι άλλο μπορεί να είναι δυο γυναίκες που αγαπιούνται; Και δεν είναι η μόνη φορά. Το «είστε αδερφές» μοιάζει να είναι η αντίδραση πανικού των ετεροκανονικών ανθρώπων όταν διακρίνουν κάτι που δεν ‘κάνει’, ένα παραπάνω βλέμμα, ένα παραπάνω χάδι ανάμεσα σε δυο κορίτσια, που οφείλουν φυσικά να είναι παρθένες και να φυλάνε τον εαυτό τους για τον σωστό γαμπρό.

Έλεγα σε έναν γκέι φίλο «Αχ, αν εγώ και η κοπέλα μου ήμασταν άντρες, κανείς δεν θα μας αγνοούσε που είμαστε ζευγάρι...» Πολύ λογικά, παρατήρησε: «πάλι αδερφές θα σας έλεγαν όμως». Χα! Όντως...

Φαίνεται μικρό, φαίνεται χαζό. Αλλά αυτό για το οποίο μιλάω είναι η λεσβιακή ορατότητα. Όταν σου την αρνούνται, σου αρνούνται επίσης κατά προέκταση το δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζεσαι. Γιατί αν εγώ που είμαι λεσβία δεν γίνομαι αντιληπτή ως τέτοια, τότε η αντίληψη για τις λεσβίες θα συνεχίσει να είναι «ξανθές ψηλές γκόμενες που μισούν τους άντρες, αλλά μόνο για λίγο, γιατί στην πραγματικότητα πεθαίνουν για πούτσο». Και όταν αγνοείται η ύπαρξή μας, η κοινή γνώμη ευκολότερα υποθέτει και βεβαιώνεται ότι η ετεροφυλοφιλία είναι όχι μόνο το σύνηθες αλλά και το σωστό.

Κάποιες μπορεί να θεωρούν ότι είμαστε ήδη υπερβολικά ορατές και να εύχονται να ήμασταν λιγότερο. Για μένα είναι θέμα πολιτικής. Θέμα ψυχικής ηρεμίας. Όταν οι άλλοι δεν παραδέχονται ότι υπάρχει καν το ενδεχόμενο να υπάρχεις, ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη η βία και η μη αποδοχή όταν σε δουν μπροστά τους.

Οι γονείς των λεσβιών έχουν πολύ λιγότερους λόγους να αποδεχτούν τις κόρες τους όταν δεν γνωρίζουν ούτε μια άουτ λεσβία που να εκτιμούν και να κατανοούν ότι είναι «κανονικός» άνθρωπος... Όταν κι εγώ ξέρω ότι στην Αθήνα, για παράδειγμα, κανείς δεν βλέπει ποτέ λεσβίες, δεν είμαι πάντα σίγουρη ότι θέλω να φιληθώ στο δρόμο και να μάθω από πρώτο χέρι αν είναι αρκετά ανεκτική πόλη ή αν θα αγριέψει κανείς ή αν κάποιος τύπος θα αποφασίσει ότι πρέπει να με βάλει στον ίσιο δρόμο και θα μου ζητήσει το τηλέφωνό μου μέχρι να αναγκαστώ να τον βρίσω... «Έλα βρε κοπελιά πως κάνεις έτσι; Να κάνω ένα ψυχικό ήθελα, δεν είναι ανάγκη να είσαι τόσο σκύλα...»

Χίλια συγγνώμη που σε στενοχώρησα και σε έκανα να νιώσεις ότι δεν περιστρέφονται όλα γύρω από το πουλί σου...

Είναι βολικό να σε αγνοούν, αλλά δεν είναι διόλου κολακευτικό να υπονοούν ταυτόχρονα ότι δεν έχεις αρκετή προσωπικότητα ώστε να κάνεις ό,τι θέλεις, όπως οι άλλοι άνθρωποι (βλέπε στρέιτ άντρες).

Από την άλλη τι κάνουμε εμείς ως λεσβίες γι’ αυτό; Πόσο μιλάμε πόσο κάνουμε τον κόσμο να καταλάβει; Σε ποιο βαθμό το κρύβουμε επιμελώς; Έχω όρεξη κάθε φορά που υποθέτουν ότι είμαι στρέιτ να εξηγώ και να υποστηρίζω ότι είναι φυσιολογικότατο και γαμάτο να είμαι λεσβία;

Από την άλλη, γιατί να έχουμε εμείς την υποχρέωση να αποδείξουμε οτιδήποτε; Αν το να είμαστε οι εαυτές μας δεν αρκεί για τον κόσμο, δεν είναι δικό μας πρόβλημα. Εκτός από όταν είναι δικό μας πρόβλημα... δηλαδή μονίμως.