Εξυμνώντας τον έρωτα

Γκέι κουλτούρα

Ένας τρίωρος φόρος τιμής στη δύναμη του έρωτα - χωρίς λόγια

του Γιώργου Καρδαρά

Ο φετινός νικητής του Teddy Award στο Βερολίνο για την καλύτερη ταινία έχει κάτι από Φελίνι και Αγγελόπουλο: από τον πρώτο έκλεψε την αισθητική και από τον δεύτερο το λακωνικό λεξιλόγιο.

Ο μεξικάνος σκηνοθέτης Julián Hernández υιοθετεί στην ταινία του Raging Sun, Raging Sky (Rabioso sol, rabioso cielo) το κλισέ ότι «αληθινή αγάπη δεν χρειάζεται λόγια» κατά λέξη. Κάνει μια επική ταινία διάρκειας τριών ωρών για να διηγηθεί μια ιστορία αγάπης, η οποία δεν χρησιμοποιεί σχεδόν καθόλου τον λόγο, αλλά καταγράφει σε ασπρόμαυρα πλάνα εικόνες, κορμιά, κινήσεις, χειρονομίες και ματιές των κυρίως ερασιτεχνών ηθοποιών του.

Η ταινία ασχολείται με αποσπάσματα μιας ιστορίας. Δύο αγόρια συναντιούνται, ερωτεύονται και νομίζουν ότι ο έρωτάς τους κινδυνεύει από ένα τρίτο άτομο, μια προσωποποίηση του Σατανά. Οι τρεις αυτοί χαρακτήρες παραμένουν καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας μυστηριώδεις. Ο Hernández δεν επιδιώκει την αφήγηση μιας ξεχωριστής ιστορίας αγάπης, αλλά αφιερώνει τη δουλειά του στον έρωτα καθαυτό, χωρίς να νιώσει καμιά υποχρέωση να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη, γραμμική αφηγηματική πορεία.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα ο θεατής βρίσκεται στο πλήρες σκοτάδι. Η ταινία αρχίζει με μια σκηνή τοκετού που έχει μεταφορική έννοια: Μια γυναίκα διασχίζει κάποια θεμέλια από μπετόν και βρίσκεται ξαφνικά στο αστικό κέντρο της πόλης του Μεξικού. Χωρίς κάποιο συγκεκριμένο προορισμό νου, διασχίζει τους δρόμους της μεγαλούπολης και πέφτει πάνω σ' ένα αγόρι, με το οποίο κάνει σεξ. Στη συνέχεια η κοπέλα εξαφανίζεται και τη συναντούμε πάλι στο τέλος της ταινίας να ενσαρκώνει ένα είδος «θεάς του φωτός».

Το ύφος της πρώτης σκηνής του έργου μπορεί να θεωρηθεί αντιπροσωπευτικό για τις υπόλοιπες δύο ώρες της ταινίας. Ο φακός στη συνέχεια κινείται αδιάφορα στους δρόμους της πόλης, τα πάρκα, σε ιδιωτικούς χώρους και τους στενούς διαδρόμους ενός γκέι πορνοσινεμά. Επανειλημμένα κολλάει σε κάποιες φυσιογνωμίες σαν να νιώθει την ανάγκη να μας διηγηθεί περισσότερα πράγματα, αλλά τελικά χάνεται πάλι μαζί με αυτούς στο σκοτάδι.

Το πρώτο μέρος της ταινίας Raging Sun, Raging Sky, οπού απεικονίζεται σχεδόν μόνο ανώνυμο σεξ, λειτουργεί σαν προετοιμασία και αντίφαση για το δεύτερο μέρος όπου αναπτύσσεται το κύριο θέμα της αγάπης, η οποία ξεδιπλώνει τη γοητεία της στο καθημερινό, αστικό περιβάλλον της πόλης του Μεξικού. Σε αυτό το σημείο ο σκηνοθέτης καταφέρνει να μεταφέρει αδιάβλητα τον συναισθηματικό κόσμο του έρωτα στην μεγάλη οθόνη.

Η ταινία αφιερώνει πολύ χρόνο σε αυτό το ταξίδι της άγνοιας, και ενώ μέχρι τη μέση του έργου όλοι οι χαρακτήρες φαίνονται το ίδιο σημαντικοί ή ασήμαντοι, στο δεύτερο κομμάτι αποκαλύπτονται οι πραγματικοί πρωταγωνιστές. Η ιδιαίτερη γοητεία της αλλαγής του αντικειμένου εστίασης, βρίσκεται στο γεγονός ότι πολλές σκηνές δεν έχουν κανένα δραματουργικό σκοπό αλλά παραμένουν στη καλύτερη των περιπτώσεων μυστηριώδεις ή/και περιττές.

Η ταινία γίνεται λίγο μελό, όταν στο τέλος της, η σχέση των τριών πρωταγωνιστών, μεταφέρεται στον κόσμο της μυθολογίας. Ο Hernández διάλεξε ένα πελώριο τοπίο γεμάτο φυσική ομορφιά για να τοποθετήσει τα γυμνά κορμιά που ξεχειλίζουν από χάρη και γοητεία προκειμένου να δώσουν τον σημαντικό αγώνα για τον έρωτα. Οι πολλαπλές αναφορές στην ελληνική μυθολογία χαρίζουν στην ταινία ένα καλλιτεχνικό ύφος, αλλά ξεχειλίζουν από τα κλισέ μιας ψεύτικης γκέι κουλτούρας.

Μια ταινία που ασχολείται αποκλειστικά με το θέμα του έρωτα είναι κατά κανόνα λίγο προδικασμένη να χαθεί κατά διαστήματα στο συναίσθημα και το κιτς. Ο Hernández κάθε άλλο παρά προσπαθεί να το αποφύγει και δίνει έμφαση στον συναισθηματικό του κόσμο χρησιμοποιώντας ασπρόμαυρο υλικό, καλύπτοντας τις λαχταριστές ματιές των άψογων αγοριών με απίστευτα όμορφα πλάνα και στολίζοντας όλο αυτό με διάφορες λάτιν μπαλάντες.

Ήδη στην τελευταία του ταινία El cielo dividido (2006), στην οποία χρησιμοποίησε σχεδόν την ίδια διάταξη μεταξύ χαρακτήρων και διήγηση της ιστορίας, ο Hernández ασχολείται αποκλειστικά με το αντικείμενο του αγνού έρωτα ενός νέου ζευγαριού. Οι δυο ταινίες τηρούν μια αυστηρή ακολουθία, όχι επειδή ασχολούνται με τον έρωτα, άλλα επειδή δεν ασχολούνται με τίποτα άλλο.