«Πέτα τα πέπλα, ρε πουλάκι μου!»
Συνέντευξη
του Θοδωρή Αντωνόπουλου
Η Σπεράντζα είναι ένα κινούμενο "θέλω". Μια γυναίκα που απέδειξε με τη ζωή της ότι το να είσαι εντάξει με τον εαυτό σου) είναι γένους θηλυκού. Η θρυλική μόρτισσα του ελληνικού σινεμά σίγουρα δεν είναι «του Μπάκιγχαμ», όπως σαρκάζει. Ευτυχώς.
«Πέτα τα πέπλα, ρε πουλάκι μου. Λυτρώσου! Καλύτερα η "Λουλού στο σύρμα", παρά μίζερη και καταπιεσμένη. Ευτυχής όποιος γεύεται την κάθε επιθυμία του».
Η παρουσία της πληθωρική. Το βλέμμα της αφοπλιστικό. Ο λόγος της ευθύς, κελαρυστός. Είναι ευσυγκίνητη, εκφραστική, αγαπησιάρα. Έχει αύρα και τσαγανό – σε πουλά και σε αγοράζει ώσπου να πεις κύμινο.
Υπήρξε σταρ. Θεογκόμενα. Αθυρόστομη. Αδερφομάνα. Πληθωρική στις επιθυμίες της και γενναία στη διεκδίκησή τους. Δεν υπήρξε θέλω της που δεν το ικανοποίησε: από τα μπουλούκια που δεν δίστασε να βγει μέχρι το να γίνει συγγραφέας ή να δοκιμάσει να γίνει ζωγράφος.
«Κι άλλη συνέντευξη; Έχω βαρεθεί να τα λέω... Τι, είστε από γκέι περιοδικό; Ε τότε καλώς να σας δεχτώ!». Σπεράντζα, όπως Ελπίδα. Ένας ζωντανός θρύλος της χρυσής εποχής της επιθεώρησης. Όταν κεντούσε στη σκηνή πλάι στον Ρίζο, τον Μαυρέα, τη Νέζερ, τον Αυλωνίτη, τη Ρένα Ντορ, την Μπέμπα Δόξα, τον Σταυρίδη, ήμουν αγέννητος. Όταν έπαιξε στην «Κάλπικη Λίρα» τη συμπαθέστερη πόρνη του ελληνικού σινεμά, μαθητής. Έτσι ξανάνιωσα όταν βρέθηκα απέναντί της, κι ας κοντεύω πια σαράντα.
Τι πραγματεύεται το τελευταίο σας βιβλίο, το «Έλα Καλέ, Τώρααα!»;
Τις αναμνήσεις και τις απόψεις μου γύρω από την τελευταία εικοσαετία. Αισθάνομαι, ξέρεις, ότι έχω ζήσει τρεις ζωές. Η πρώτη ήταν ώσπου ορφάνεψα - νωρίς νωρίς. Η δεύτερη στο θέατρο. Η τρίτη είναι η ζωή μετά το θέατρο, οπότε πλέον αφοσιώθηκα στη συγγραφή και ανακάλυψα μια πραγματικότητα που μέχρι τότε αγνοούσα.
Τι ήταν το θέατρο για σας;
Ένα ασίγαστο πάθος. Ένας φλογερός εραστής που, έτσι και σε αρπάξει στα μπράτσα του και σε αγκαλιάσει σφικτά, δεν θες τίποτε άλλο. Ζεις για τον οργασμό τού «μπράβο».
«Δεν έδινα ποτέ λογαριασμό πουθενά. Γλεντούσα όπως μου άρεσε. Το σεξ ήταν κάτι σαν φαγητό για μένα – και πείναγα πολύ συχνά...»
Σήμερα για τι ζείτε;
Σήμερα ζούμε όλοι μας την εποχή του Μεγάλου Αυνανισμού. Κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Τη σημερινή σόου μπίζνες πώς την κρίνετε;
Άγριο πράγμα. Στην εποχή μου ουδέποτε ηθοποιός έβαζε τρικλοποδιά σε άλλον. Ήταν τόσο δυνατοί οι θεατρίνοι που δεν χρειαζόταν. Εντάξει, γίνονταν στραβές, όχι όμως σε τέτοιο βαθμό.
Είσαστε πάντοτε ειλικρινής;
Απολύτως. Σε όλες μου τις σχέσεις, φιλικές ή ερωτικές. Ψέματα θα έλεγα μόνο αν επρόκειτο για ζήτημα ζωής και θανάτου.Ωστόσο, όταν ξέρεις πως μια αλήθεια θα πληγώσει πολύ τον αποδέκτη της, είναι προτιμότερο να τον αφήσεις στο ψέμα του.
Θα συγχωρούσατε στον άντρα σας μια απιστία;
Ουδέποτε. Ούτε κι εκείνος φυσικά. Ξέραμε και οι δυο μας πότε να λέμε στοπ στους πειρασμούς. Μα ρε πούστη, να έχεις τον Θεό και να κοιτάς τους αγίους;
«Αρκετές γυναίκες είχαν τσιμπηθεί μαζί μου. Σε κάποιες περιπτώσεις ενέδωσα. Δεν ήταν όμως κάτι που με συνέπαιρνε. Είμαι φανατική θιασώτης του αντρικού οργάνου! Υπάρχει ωραιότερο πράγμα;»
Είστε λοιπόν κατά της εναλλαγής συντρόφων. Λόγοι ηθικής;
Μοιάζω πουριτανή; Απλώς εμένα δεν θα μου το επέτρεπε ποτέ η αγάπη που τρέφω προς τον σύντροφό μου. Η απιστία πικραίνει θύμα και θύτη, ρε γαμώ το! Ενθουσιαζόμαστε με κάποιον τρίτο και φανταζόμαστε πως θα μας πάει στον παράδεισο. Αλλά φτάνοντας εκεί αντικρίζουμε έναν κηπάκο δίχως ένα έστω ωραίο λουλουδάκι...
Υπήρξατε πολύ ανεξάρτητη γυναίκα. Πώς τα καταφέρατε;
Ορφάνεψα μικρή και έτσι δεν είχα να δώσω λογαριασμό πουθενά. Έπαιρνα τη ζωή όπως μου ερχόταν. Γλεντούσα όπως μου άρεσε. Το σεξ ήταν κάτι σαν φαγητό για μένα - και πείναγα πολύ συχνά... Ποτέ όμως δεν έκανα πορνεία, ούτε ξεπέτες - αν εξαιρέσω μία χάριν ενός γοητευτικού νεαρού θαυμαστή μου.
Πόσο διέφερε το φλερτ, οι σχέσεις εκείνα τα χρόνια;
Υπήρχε ακόμα ρομαντισμός. Υπήρχε η διαφορά αρσενικού-θηλυκού. Τα αγόρια ήταν κυνηγοί, τα κορίτσια είχαν μια φυσική αιδημοσύνη.
Γράφετε κάπου πως φταίει και η γυναικεία απελευθέρωση γι' αυτό.
Μα δεν υπάρχει ισότης, νεαρέ μου! Στα δικαιώματα ναι, στις δουλειές και στον έρωτα όμως όχι. Πολλές γυναίκες το έχουν παρεξηγήσει το θέμα. Να μαγειρεύει και ο άντρας αλλά για χόμπι, όχι γιατί έτσι πρέπει. Να οδηγεί η γυναίκα, αλλά όχι νταλίκα!
Πιστεύετε λοιπόν στη διάκριση των ρόλων. Τους γκέι πού τους τοποθετείτε;
Είναι μια ιδιαιτερότητα. Αλλά ο έρωτας είναι πάντοτε ίδιος. Είχα και έχω πολλούς γκέι φίλους. Πολλοί σπουδαίοι έκλαψαν σε τούτους εδώ τους ώμους. Ορισμένοι με είχαν κιόλας καψουρευτεί...
Πώς ήταν τότε τα πράγματα για τους γκέι;
Καταρχήν δεν υπήρχαν «γκέι». Υπήρχαν αδελφές, κωλομπαράδες, πούστηδες... Εγώ προτιμώ αυτό το τελευταίο γιατί μου γεμίζει το στόμα! Ή μια άλλη, πιο χαριτωμένη λέξη, «μελανζέ»...
Οι ίδιοι οι ομοφυλόφιλοι δεν προσβάλλονταν από τέτοιους χαρακτηρισμούς;
Οι φανεροί; Έλα καλέ! Απεναντίας. Είχαν φοβερό χιούμορ, κράζονταν από μόνοι τους. Υπήρχε καταπίεση, αλλά υπήρχε και άφθονη ερωτική προσφορά για τους τολμηρούς. Υπήρχαν και λεσβίες, στον καλλιτεχνικό κυρίως χώρο, αλλά ήταν πιο κρυφές.
Εσείς είχατε εμπειρίες με γυναίκες;
Αρκετές είχαν τσιμπηθεί μαζί μου. Σε κάποιες περιπτώσεις ενέδωσα. Φυλάγω μάλιστα κάποια ερωτικά γράμματα από γυναίκες, σκέτα ποιήματα! Μία τους είναι επώνυμη... Δεν ήταν όμως κάτι που με συνέπαιρνε. Είμαι, βλέπεις, φανατική θιασώτης του αντρικού οργάνου – μαμά μου! Υπάρχει ωραιότερο πράγμα;
«Γύρισα, ταξίδεψα, δούλεψα, αγαπήθηκα, ερωτεύθηκα και γαμήθηκα καλά τον καιρό που έπρεπε. Χόρτασα τις ηδονές κι έτσι δεν έχω απωθημένα. Είμαι «πλήρης ημερών» από σεξ. Τι άλλο να ζητήσω;
Πώς περνάτε πλέον τις μέρες σας;
Τι τα θες, Θοδωρή, ου γαρ έρχεται μόνον! Έχω τα χέρια μου, τα πόδια μου, τη μέση μου... Ψυχικά όμως νιώθω περδίκι. Ολημερίς τραγουδάω. Τις νύχτες ακούω μουσική και διαβάζω ως αργά. Πηγαίνω θέατρο. Ράβω, βλέπω τηλεόραση, παίζω και κάνα χαρτάκι. Φροντίζω σκυλάκια - είμαι σκυλομάνα! Γράφω ακόμα ένα βιβλίο κι ύστερα λέω να ασχοληθώ με τη ζωγραφική... Είμαι χαρούμενος, αισιόδοξος, δραστήριος άνθρωπος.
Πώς τα καταφέρατε;
Είμαι ισορροπημένο άτομο γιατί γύρισα, ταξίδεψα, δούλεψα, αγαπήθηκα, ερωτεύθηκα και γαμήθηκα καλά τον καιρό που έπρεπε. Χόρτασα τις ηδονές κι έτσι δεν έχω απωθημένα. Είμαι «πλήρης ημερών» από σεξ. Είμαι επίσης γεμάτη από χειροκρότημα για τη δουλειά μου. Τι άλλο να ζητήσω;
«... Η πρώτη μου λεσβιακή εμπειρία ήταν στα δεκάξι μου. Ήμασταν με ένα μπουλούκι κάπου στην Πελοπόννησο. Με έβαλαν να μείνω στο ίδιο δωμάτιο με την Γ..., μια ηθοποιό λίγο μεγαλύτερή μου. Το βράδυ μετά την παράσταση εγώ διάβαζα οσότου αποκοιμηθώ ενώ εκείνη έγραφε γράμματα. «Πού γράφεις;», τη ρώτησα. «Ε να, στη δικιά μου» απάντησε. Αργά τη νύχτα ξύπνησα από ένα χέρι που με πασπάτευε. Μου άνοιξαν κι εμένα κάποιες ορέξεις, γύρισα και... Την επόμενη νύχτα εκείνη έγραφε ξανά. «Πού γράφεις πάλι;» απόρησα. «Σε σένα», αποκρίθηκε».
«... Γνώρισα κάποτε στο «Καφέ Σπορ» στην Ομόνοια ένα όμορφο, πολύ θηλυπρεπές αγόρι που αργότερα έγινε τραβεστί. Αυτός είχε στοιχηματίσει με τους φίλους του ότι θα με έριχνε. Το μαθαίνω εγώ κι από περιέργεια τον καλώ στο ξενοδοχείο μου. Έρχεται με ένα κουτί πάστες. Καθίσαμε, τις φάγαμε με τα χέρια και ύστερα, αφού με αγκάλιασε τρυφερά, με έπιασε και μου έκανε έρωτα σαν πραγματικό αρσενικό. Κέρδισε εκείνος το στοίχημα κι εγώ την εμπειρία!»
«... Μια αδελφή ηθοποιός, είχε καμακώσει ένα τεκνό στην παράσταση και του είχε πει να τον περιμένει στα παρασκήνια στο τέλος. Όταν έφτασε λοιπόν, είδε έναν άλλο συνάδελφό του να παίρνει του τεκνού τσιμπούκι: «Τη μπουκιά από το στόμα, μωρή!» τσίριξε έξαλλος».
«... Ήταν τρεις «μελανζέ» –ένας ηθοποιός και δύο χορευτές– που είχαν νοικιάσει διαμέρισμα κοντά στον Εθνικό Κήπο για να πηγαίνουν εκεί με τους τσολιάδες. Έλειπε περιοδεία ο ένας και είχαν μείνει ο ηθοποιός κι ένας χορευτής, η Ζαζά και η Ραρά. Λέει λοιπόν ο πρώτος: «Μωρή φιλενάδα, πάω στη λαϊκή κι έρχομαι, κοίτα μην πάρεις κανένα φαντάρο. Να είμαι κι εγώ!». Όταν γυρνά με τις σακούλες, βρίσκει τον άλλο να είναι στο κρεβάτι με τέσσερις γύρω του και να τους παίζει τα παπάρια τους. Του λέει λοιπόν για να τον πικάρει: «Ήξερα, μωρή, ότι είσαι χορεύτρια αλλά όχι και ζογκλέρ!"