Η ομοφυλοφιλική «πραγματικότητα» στην Κύπρο
Έρευνα
του Πέτρου Παπαδόπουλου
Πώς είναι να είσαι γκέι στην Κύπρο; Η κυπριακή πραγματικότητα μέσα από τα μάτια ενός Κύπριου ομοφυλόφιλου.
Η Κύπρος ως ανεξάρτητο κράτος είναι πολύ νεότερο (1960) και πολύ μικρότερο σε έκταση και πληθυσμό σε σχέση με τα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη της Ευρώπης. Το Κυπριακό Πρόβλημα πρέπει επίσης να συνυπολογιστεί ως σημαντικός κατασταλτικός παράγοντας για την αδράνεια και τη θεσμική ανεπάρκεια της ομοφυλοφιλικής δράσης. Ο λόγος είναι αυτονόητος: Όταν ένα κράτος αντιμετωπίζει τόσο σοβαρή πολιτική πληγή όσον αφορά την ύπαρξη του ως οντότητα, είναι ουσιαστικά ανάπηρο ως προς το να προοδεύει σημαντικά και να καλυτερεύει τις θεσμικές του λειτουργίες. Πολλοί επίσης αναφέρουν και ως ανασταλτικό παράγοντα τη θέση της Εκκλησίας της Κύπρου στην πολιτικοκοινωνική πραγματικότητα.
Λίγη ιστορία
Η ανδρική ομοφυλοφιλία (όχι η λεσβιακή) ήταν ποινικό αδίκημα από το 1889, όταν η Κύπρος ήταν βρετανική αποικία. Το 1960, με την ανεξαρτησία της Κύπρου, αυτός ο νόμος διατηρήθηκε. Το 1993 ο Κύπριος Αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Μοδινός, ακτιβιστής για τα ομοφυλόφιλα δικαιώματα από το 1979, ιδρυτής και πρόεδρος του ΑΚΟΚ (Απελευθερωτικό Κίνημα Ομοφυλοφίλων Κύπρου) προσέφυγε στο ΕΔΑΔ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) καταγγέλλοντας ότι το άρθρο 171 του κυπριακού ποινικού κώδικα παραβίαζε το δικαίωμα του στην αυτοδιάθεση της προσωπικής του ζωής. Παρόλη την καταδικαστική για την κυπριακή κυβέρνηση απόφαση του ΕΔΑΔ, το Κυπριακό Κοινοβούλιο αρνήθηκε την αποποινικοποίηση και μόνο με ορατό τον κίνδυνο να χάσει την υποψηφιότητα της για ένταξη στην Ε.Ε. αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και να αποποινικοποιήσει την ομοφυλοφιλία μεταξύ συναινούντων ενηλίκων σε ιδιωτικό χώρο. Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός ότι το κατώτατο όριο ηλικίας αποποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας ήταν τα 18 χρόνια, ενώ για τους ετερόφυλους ήταν τα 16. Επίσης ο νόμος για πρώτη φορά στην Κύπρο αναφέρει και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία. Το 2002 ψηφίζεται ως η νέα κατώτατη ηλικία για ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους τα 17.
Το να είσαι ομοφυλόφιλος στην κυπριακή κοινωνία
Παρά την αλλαγή του νόμου από το 1998, η ομοφυλοφιλία στην Κύπρο θεωρείται ταμπού. Δημοσκόπηση της ΕΕ έδειξε ότι μόνο το 14% των Κυπρίων θα ήταν υπέρ του ομοφυλοφιλικού γάμου, ενώ μόνο το 10% εγκρίνει την υιοθέτηση παιδιού. Τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνει και μια πολύπλευρη και σημαντική ποσοτική έρευνα της Επιτρόπου Διοικήσεως της Κύπρου το 2006. Η έρευνα διενεργήθηκε από τις 5 μέχρι τις 22 Ιανουαρίου 2006 με προσωπικές συνεντεύξεις, μέγεθος δείγματος 500 ατόμων και ποσοστό εμπιστοσύνης 95%. Κατέδειξε ότι από το 2001 μέχρι το 2006 οι Κύπριοι που πιστεύουν ότι οι σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου είναι πάντα ή ως επί το πλείστον λάθος, αυξήθηκαν κατά 13% και από το 67% που ήταν το 2001 το 2006 έφθασαν στο 80%. Το 75% των Κυπρίων δεν εγκρίνουν τον ομοφυλοφιλικό γάμο. Η ίδια έρευνα κατέδειξε επίσης ότι για το 93% των Κυπρίων θα είναι πρόβλημα να προσέχει το παιδί τους ομοφυλόφιλο άτομο, το 86% θα είχε πρόβλημα εάν ο δάσκαλος του παιδιού τους ήταν ομοφυλόφιλο άτομο, το 81% θα είχε πρόβλημα εάν στενός συγγενής του ήταν ομοφυλόφιλο άτομο, 75% εάν ο φίλος του ήταν ομοφυλόφιλο άτομο, 62% εάν ο γιατρός του ήταν ομοφυλόφιλο άτομο, 58% εάν ομοφυλόφιλο άτομο κατέχει σημαντική θέση στη δημόσια ζωή, 51% εάν ο γείτονας του ήταν ομοφυλόφιλο άτομο και 46% θα είχαν πρόβλημα εάν ο συνάδελφος τους ήταν ομοφυλόφιλος.
Άλλα σημαντικά στοιχεία της έρευνας υποδεικνύουν ότι το 76% των Κυπρίων αντιτίθεται στο γάμο μεταξύ των ομοφυλοφίλων, ενώ σε ό,τι αφορά την παραχώρηση δικαιωμάτων στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια στην Κύπρο οι απόψεις διχάζονται, με το 35% να συμφωνεί με την παραχώρηση δικαιωμάτων, το 32% να διαφωνεί και το 32% ούτε να συμφωνεί ούτε να διαφωνεί. Η έρευνα κατέδειξε ότι το 77% διαφωνεί με την άποψη να μπορούν τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια να υιοθετούν παιδιά, το 17% ούτε συμφωνεί, ούτε διαφωνεί, ενώ ποσοστό 6% συμφωνεί. Στο ερώτημα πώς θα αντιδρούσαν εάν μάθαιναν ότι ο γιος τους είναι ομοφυλόφιλος, το 68% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι θα προσπαθούσαν να αλλάξουν την κατάσταση, 16% απάντησαν ότι θα τους πείραζε αλλά δεν θα άλλαζαν συμπεριφορά απέναντι στο παιδί τους, 11% ότι θα τον έδιωχναν από το σπίτι, 3% ότι δεν θα τους πείραζε, ενώ 2% απάντησαν δεν ξέρω, δεν απαντώ. Σε ότι αφορά την αντίδραση εάν μάθαιναν πως η κόρη τους είναι ομοφυλόφιλο άτομο, το 69% είπε πως θα προσπαθούσε να αλλάξει την κατάσταση, το 18% ότι θα τους πείραζε, αλλά δεν θα άλλαζαν συμπεριφορά, το 8% ότι θα την έδιωχναν από το σπίτι, το 3% ότι δεν θα τους πείραζε και το 2% απάντησαν δεν ξέρω δεν απαντώ.
Η κυπριακή εφημερίδα Σημερινή της 19/01/2010 δημοσιεύει ότι οι αιτήσεις γάμων μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου είναι υπαρκτό φαινόμενο πλέον στην Κύπρο. Με αφορμή το νέο παράπονο Κύπριου που θέλει να ενωθεί με τα δεσμά του γάμου με τον επίσης Κύπριο σύντροφό του, η Επίτροπος Διοικήσεως Ηλιάνα Νικολάου εξετάζει το θέμα. Ο νεαρός αποτάθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών και στο Δήμο Πάφου απ' όπου και πήρε αρνητική απάντηση, αφού η νομοθεσία μας δεν προβλέπει την τέλεση γάμων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
«Αποφάσισα με τον Κύπριο σύντροφό μου να ενώσουμε τις ζωές μας με τα δεσμά του γάμου», είπε ο νεαρός Α.Μ., συμπληρώνοντας ότι «δυστυχώς η κλειστή κοινωνία μας και οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν ενέκριναν το αίτημά μου αναγκάζοντάς με να προσφύγω στην Επίτροπο Διοικήσεως για να υποβάλω το παράπονό μου».
Σύμφωνα με την Επίτροπο Διοικήσεως, ήδη τον τελευταίο καιρό έχουν διερευνηθεί τρία με τέσσερα παράπονα από άτομα που διεκδικούν το δικαίωμα τους να παντρευτούν τον αγαπημένο τους και να μπορούν να διακινούνται ελεύθερα ζώντας μαζί στην Κύπρο. «Έχει αλλάξει πια η έννοια του γάμου και υπάρχουν αρκετά νέα δεδομένα που θα πρέπει να επανεξετάσουμε και να δούμε ποια θα είναι η στάση μας πάνω σε αυτά τα θέματα. «Tο θέμα τέλεσης γάμου του Κύπριου πολίτη είναι στην τελική ευθεία και μέχρι τον άλλο μήνα θα υπάρχει έτοιμη έκθεση με συγκεκριμένες εισηγήσεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες» ανέφερε η κ. Ηλιάνα Νικολάου.
Σύμφωνα με την ίδια την Επίτροπο Διοικήσεως, ο γενετήσιος προσανατολισμός αποτελεί πλέον μορφή διάκρισης στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών οδηγιών, δηλαδή δεν υπάρχει περιθώριο για λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση αυτών των προσώπων. «Έχουν διερευνηθεί τρία, τέσσερα παράπονα σχετικά με τα θέματα δικαιωμάτων αυτών των ατόμων, που πιθανόν να έχουν τελέσει ήδη γάμο με ομόφυλα πρόσωπα και ενδεχομένως θέλουν να επιστρέψουν στην Κύπρο με τους συντρόφους τους. Με το κύρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα ανθρώπινα δικαιώματά τους είναι διασφαλισμένα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες», καθησύχασε η κ. Νικολάου, λέγοντας πως το θέμα τίθεται πλέον επιτακτικά και πρέπει να το δούμε όχι σαν κάτι που αφορά άλλες χώρες αλλά σαν κάτι που αφορά τον τόπο μας.»
Τρεις ακόμα παρόμοιες περιπτώσεις είναι οι εξής:
- Γάμος Κύπριου με ομόφυλο πρόσωπο από το εξωτερικό και υπήρξε ζήτημα της άδειας παραμονής και εργασίας του ομόφυλου συντρόφου Κύπριου πολίτη.
- Κύπριος Πολίτης επικαλέστηκε τα δικαιώματα του ομόφυλου συντρόφου του από το Ιράν για να τύχει προστασίας κάτω από το Προσφυγικό δίκαιο.
- Ένας Ευρωπαίος πολίτης που είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης στη Μεγάλη Βρετανία και επικαλέστηκε το σύμφωνο προκειμένου να ενεργοποιήσει τα δικαιώματα που είχε ως Ευρωπαίος πολίτης, να μπορεί να έρθει στην Κύπρο με το σύντροφο του και να του παρέχει η Κυπριακή Δημοκρατία τις διευκολύνσεις.
«Δεν είναι νωρίς, ούτε έχουμε περιθώριο χρόνου»
Οι αιτήσεις γάμων μεταξύ ομοφύλων πλέον είναι υπαρκτό φαινόμενο και στο νησί μας. «Τώρα έχουμε την αίτηση από το νεαρό Κύπριο να τελέσει γάμο με ομόφυλο πρόσωπο αλλά το νομοθετικό μας πλαίσιο δεν επαρκεί. Υποβάλλουν εκθέσεις με συγκεκριμένες εισηγήσεις στη βάση της γραμμής ότι η κυπριακή νοοτροπία ενόψει και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου είναι υποχρεωμένη να δει και να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο ζήτημα», είπε η κ. Νικολάου.
Μια άλλη σημαντική αναφορά της εφημερίδας Φιλελεύθερος στις 19/3/2009 γράφει πως μερίδιο της τουριστικής πίτας και των διακοπών ομοφυλόφιλων ζευγαριών διεκδικούν Κύπριοι επιχειρηματίες και ξενοδόχοι. Και όχι τυχαία, καθώς μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι ομοφυλόφιλοι τουρίστες ξοδεύουν στις διακοπές τους 2 με 2,5 φορές περισσότερα χρήματα απ' όσα ξοδεύουν οι ετεροφυλόφιλοι τουρίστες.
Η κοινωνία από την πλευρά των ομοφυλόφιλων Κύπριων
Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και γυναίκες της Κύπρου είναι αρκετά δικτυωμένοι. Οι περισσότεροι γνωρίζουν ο ένας τον άλλο και λειτουργούν ως μια παράλληλη κοινωνία που συνυπάρχει ανώνυμα με την υπαρκτή ετεροφυλική. Ωστόσο κανείς δεν συζητάει για αυτό. Δημιουργούν παρέες και σχέσεις μεταξύ τους ανάλογα με την ιδεολογία τους, την ηλικία και την κοινωνική τους τάξη. Οι περισσότεροι επιδιώκουν να μην αποκαλύψουν τη σεξουαλικότητα τους στους άλλους. Πέρα από κάποιους χώρους που θεωρούνται ομοφυλοφιλικά φιλικοί όπου συνυπάρχουν όλοι, υπάρχουν ελάχιστα μέρη που χαρακτηρίζονται ως καθαρά ομοφυλοφιλικά στέκια. Αυτά είναι το «Secrets» στην Λάρνακα και διάφορα άλλα ομοφυλόφιλα μπαρ στη Λεμεσό και στην Πάφο, όπου μαζεύονται από όλη την Κύπρο για να διασκεδάσουν με την παρέα τους ή για την αναζήτηση συντρόφου.
Στη Λευκωσία, αν και λόγω πληθυσμού υπάρχουν περισσότεροι ομοφυλόφιλοι, δεν υπάρχει κάποιο ξεκάθαρο στέκι. Ενώ έχουν ανοίξει ανά διαστήματα κάποια, λόγω μη οικονομικής υποστήριξης και σταθερής πελατείας δεν κατάφεραν να κρατηθούν. Φαίνεται ότι στις παραλιακές πόλεις κάτω από την ομπρέλα του τουρισμού υπάρχει μια κάποια παραπάνω ανοχή στην ύπαρξη τέτοιων χώρων διασκέδασης. Θεωρώ πως οι ομοφυλόφιλες σχέσεις στην Κύπρο είναι πιο σταθερές. Οι λόγοι είναι πως έτσι αποφεύγουν την υπερβολική έκθεση στην κοινωνία αλλά και το γεγονός ότι γνωρίζουν πως δεν υπάρχει τόσο μεγάλη γκάμα επιλογών συντρόφου λόγω πληθυσμού.
Η εφημερίδα Πολίτης δημοσιεύει στις 22/12/2008 μερικές περιπτώσεις ομοφυλόφιλων ατόμων που δηλώνουν επώνυμα τη σεξουαλική τους ταυτότητα όπως ο Σταύρος Μαραγκός. Αυτό τον έφερε σε ρήξη με την Πολιτεία και μέχρι σήμερα βρίσκεται στα δικαστήρια για να βρει το δίκιο του. «Δουλεύω στη Στατιστική Υπηρεσία ως έκτακτος και δεν με μονιμοποιούν διότι είμαι ομοφυλόφιλος!». Με τους συναδέλφους του δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα. Ούτε με γείτονες και φίλους. «Έχω και πολλούς φίλους παντρεμένους με παιδιά. Με ρωτούν πράγματα εντελώς προσωπικά, μου ζητούν συμβουλές για τα παιδιά τους». Για την οικογένειά του, όμως, δεν ήταν τόσο εύκολο. «Η οικογένειά μου κρύφτηκε πίσω από το ότι ήμουν στο εξωτερικό για να μη δεχτεί ότι είμαι ομοφυλόφιλος. Αυτό το κάνουν πολλοί: λένε ότι μετά τις σπουδές το παιδί τους έμεινε στο εξωτερικό να δουλέψει διότι είναι πάρα πολύ καλός, ενώ η αλήθεια είναι πως δεν επέστρεψε στην Κύπρο διότι είναι ομοφυλόφιλος». Μας ομολογεί πως στην Κύπρο καταπιέστηκε πολύ. «Δεν συγκατοίκησα ποτέ με σύντροφό μου, δεν τολμώ να κάνω ακραία πράγματα εκτός της πεπατημένης στην Κύπρο. Για έξι χρόνια, μάλιστα, από το 1992 που επέστρεψα μέχρι το 1998, αρνούμουν να έχω οποιαδήποτε σχέση, ώσπου να αλλάξει η νομοθεσία για τους ομοφυλόφιλους. Το είχα βάλει όρκο. Ήταν προσωπική άρνηση, διότι εγώ δεν συμβιβάζομαι».
Στο ίδιο άρθρο ένας άλλος ομοφυλόφιλος δηλώνει: «Θέλουν να με παντρέψουν». Ο Νίκος θέλησε να μείνει ανώνυμος. Δεν έχουν όλοι το σθένος να έρθουν σε ρήξη με τον κοινωνικό τους περίγυρο. Στα 35 τώρα μας ομολογεί πως οι γονείς του προσπαθούσαν μέχρι πρόσφατα να τον φέρουν στον «ίσιο δρόμο», αναγκάζοντάς τον να παντρευτεί. «Πιστεύουν πως "παρασύρθηκα" στην ομοφυλοφιλία όσο σπούδαζα στο εξωτερικό. Ο κόσμος στην Κύπρο, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας κυρίως, πιστεύουν πως τέτοια "ολισθήματα" είναι κακές επιρροές ξένων πολιτισμών...». Για το αν κυκλοφορεί ελεύθερος με το δεσμό του στους κυπριακούς δρόμους, ούτε λόγος. Αναγκάζονται να κρύβονται. «Οι στενοί μου φίλοι ξέρουν ότι είμαι ομοφυλόφιλος. Οι συγγενείς μου, όμως, όχι - δεν θα το άντεχαν οι γονείς μου. Ούτε στη δουλειά μου το ξέρουν. Δουλεύω στο δημόσιο, βλέπετε...». Σκέφτηκε πολλές φορές να φύγει στο εξωτερικό. Δεν το παίρνει όμως απόφαση να αφήσει τα πάντα και να ξεκινήσει από το μηδέν... Νιώθει εγκλωβισμένος στην κοινωνική απόρριψη. Οπόταν αρκείται στην αυτοκαταπίεσή του και στη φτιαχτή εικόνα που προβάλλει προς τα έξω. «Κάποιοι φίλοι μου ομοφυλόφιλοι δεν άντεξαν άλλο τον πόλεμο που αντιμετώπισαν όταν αποφάσισαν να συγκατοικήσουν. Έφυγαν στο εξωτερικό. Άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, ζουν τώρα ελεύθερα τον έρωτά τους...». Θέλει, όμως, μεγάλη ψυχική δύναμη να ρίξεις μαύρη πέτρα πίσω σου, δύναμη που δεν έχουν όλοι...
Μια άλλη προσωπική μαρτυρία αναρτάται στο διαδίκτυο και αφορά την προσωπική μαρτυρία ενός ελληνοκύπριου που βρέθηκε αντιμέτωπος με την αστυνομία λόγω καχυποψίας κάποιου οργάνου για την σεξουαλική δραστηριότητα του μάρτυρα.
Οι σχέσεις μεταξύ Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων ομοφυλόφιλων
Φαίνεται πως αν η κυπριακή κοινωνία αποτελούνταν μόνο από ομοφυλόφιλα άτομα τότε το κυπριακό πρόβλημα θα ήταν ήδη λυμένο. Με το που άνοιξαν τα οδοφράγματα το 2003 οι δύο ομοφυλόφιλοι κόσμοι του νησιού άρχισαν να γνωρίζουν ο ένας τον άλλον και να σμίγουν. Στην αρχή καχύποπτα και αργότερα πιο ελεύθερα, είτε αυτό αφορούσε ερωτικές ή φιλικές σχέσεις. Οι λόγοι είναι αυτονόητοι. Αυτό επιβεβαιώνεται και από δημοσίευμα της εφημερίδας Η Σημερινή στις 24/01/2009, όπου η Άννα Νούσκα παρατηρεί ότι Ελληνοκύπριοι ομοφυλόφιλοι επισκέπτονται γκέι μπαρ στα κατεχόμενα. Καταρχήν η «αγορά» άνοιξε και προσφέρθηκε καινούργιο «αίμα» από τη μια κοινότητα στην άλλη. Επίσης περισσότερη κίνηση παρατηρείται από την τουρκοκυπριακή μειονότητα λόγω μικρότερου πληθυσμού· ήταν μια ανάσα διαφυγής προς στις ελεύθερες περιοχές. Πλέον στις πλείστες ομοφυλόφιλες παρέες Ελληνοκυπρίων ενσωματώθηκαν και Τουρκοκύπριοι, όπως επίσης υπάρχουν και πολλά μεικτά ζευγάρια. Το πρόβλημα μεταξύ τους που παραμένει λόγω του πολύχρονου διαχωρισμού τους από το 1974 είναι η χρήση της γλώσσας, αφού κανείς δεν μιλάει τη μητρική γλώσσα του άλλου με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν την ξενόφερτη σε αυτούς αγγλική.
Κατεχόμενα: η ομοφυλόφιλη τους διάσταση
Τα κατεχόμενα αποτελούν το 37% του εδάφους της Δημοκρατίας. Εκεί υπάρχει μια πιο κλειστή κοινωνία. Υπάρχουν πολλοί ανασταλτικοί παράγοντες που αφήνουν πίσω την κοινωνία στο θέμα των ομοφυλοφίλων. Καταρχάς είναι μια καθαρά στρατιωτικά ελεγχόμενα περιοχή, αυτό από μόνο του προκαλεί φόβο στην έκφραση όχι μόνο τον ομοφυλοφίλων αλλά και άλλων «αντιστασιακών ομάδων». Ο πλειοψηφικός αριθμός των τούρκων έποικων που κουβαλήθηκαν εκεί, εκτός από τη δημογραφική αλλοίωση που προκαλεί είναι και άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου, «αναγκάζοντας» τους τουρκοκύπριους να μην προχωρούν προοδευτικά.
Επίσης σημαντικός αρνητικός παράγοντας είναι το ψευδοκράτος: λόγω του ότι δεν αναγνωρίζεται δεν ασκείται πάνω του κάποιος αποτελεσματικός έλεγχος είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία είτε από κάποιον άλλο επίσημο φορέα. Θεσμικά το ψευδοκράτος έχει ακόμη το νόμο που ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία. Κατά τα άλλα οι ομοφυλόφιλοι κάτοικοι των κατεχομένων (διότι πλέον δεν μπορείς να εξετάσεις μόνο τους Τουρκοκύπριους αλλά και τους έποικους) λειτουργούνε όπως και στις ελεύθερες περιοχές, συνυπάρχοντας παθητικά με την ετεροφυλική κοινότητα.
Στα κατεχόμενα ανοιγοκλείνουν διάφορα ομοφυλοφιλικά στέκια, με πιο γνωστό το «Cream» στην Κερύνεια. Αξίζει να αναφερθεί πως η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην κατεχόμενη Λευκωσία έχει μετατραπεί σε χαμάμ, όπου πάνε εύποροι κάτοικοι των κατεχομένων όπως και Ελληνοκύπριοι και επί χρήμασι εξασφαλίζουν περιστασιακούς συντρόφους συνήθως Τούρκους στρατιώτες ή φοιτητές από χαμηλά οικονομικά στρώματα.
Ως ακτιβιστικό κίνημα, οι ομοφυλόφιλοι στα κατεχόμενα προχώρησαν στη σύσταση της ομάδας «Πρωτοβουλία ενάντια στην Ομοφοβία» (Initiative Against Homophobia) με σκοπό να αρθούν οι διακρίσεις σε βάρος τους. Η ομάδα διατηρεί ιστοσελίδα και στα αγγλικά, ώστε να κάνει γνωστό παγκοσμίως το πρόβλημα που αντιμετωπίζει.
Η συγκεκριμένη ομάδα δημοσιεύει μια δημοσκόπηση που ρωτάει τους αναγνώστες της αν θα επικοινωνούσαν με την «αστυνομία» αν αντιμετώπιζαν κακοποίηση, βία ή διάκριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Το 50% των ερωτηθέντων απήντησε αρνητικά, το 25% απάντησαν πως δεν μπορούν μέχρι την άρση του νόμου της ποινικοποίησης, το 17% πως δεν νομίζουν να το έπρατταν και το 8% πως σίγουρα θα ενημέρωναν την αστυνομία. Αυτό ενισχύει την αρχική μου θέση πως σε ένα στρατοκρατούμενο καθεστώς, όπου η αστυνομία υπάγεται στον στρατό και όχι στην πολιτεία, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη από τους «πολίτες» στα θεσμικά όργανα του «κράτους». Αυτή η ομάδα θα μπορούσε να είχε υποστήριξη από την ελληνοκυπριακή ομοφυλοφιλική κοινότητα, όμως ο λόγος ύπαρξης της είναι η άρση του συγκεκριμένου άρθρου του ποινικού κώδικα του ψευδοκράτους και είναι κάπως οξύμωρο, κατά την προσωπική μου άποψη, να υποστηρίζεις την αλλαγή ενός νόμου σε ένα κράτος που δεν αναγνωρίζεις.
Σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, το ψευδοκράτος διαφημίζεται ως προορισμός για ομοφυλόφιλους, δημοσιεύοντας μάλιστα και γκέι ταξιδιωτικό οδηγό. Στην ιστοσελίδα Τurkeygay.net υπάρχει ξεχωριστή παραπομπή για τη «Βόρεια Κύπρο» όπου παρατίθεται ένας κατάλογος από εστιατόρια και νυκτερινά κέντρα, κυρίως στην κατεχόμενη Κερύνεια, τα οποία προορίζονται για ομοφυλόφιλα ζευγάρια ή είναι φιλικά προς αυτούς. Μάλιστα στον εν λόγω ταξιδιωτικό οδηγό κατονομάζονται και παραλίες στην κατεχόμενη Σαλαμίνα και Αμμόχωστο, όπου χρησιμοποιούνται από ομοφυλόφιλους. Ενδιαφέρουσα άποψη ενός Ελληνοκύπριου για τα κατεχόμενα αναρτάται στο διαδίκτυο με τίτλο «Οι βιλλοκαμένοι κατακτημένοι», όπου «βίλλος» στα κυπριακά σημαίνει το ανδρικό μόριο. Είναι σε 4 μέρη και κάποια αποσπάσματα ενδεχομένως να μην γίνονται πλήρως κατανοητά λόγω της διαλέκτου αλλά πιστεύω πως αξίζει κάποιος να το διαβάσει λόγω της γλαφυρότητας της περιγραφής του.
Η ανάγκη για ακτιβισμό
Εν κατακλείδι, η κυρίαρχη άποψη είναι πως στην Κύπρο ενώ εντοπίζεται σοβαρό πρόβλημα έλλειψης στα ανθρώπινα δικαιώματα για τους ομοφυλόφιλους, η ευαισθητοποιημένη μερίδα και η επηρεαζόμενη μερίδα της κοινωνίας αδρανούν. Οι λόγοι είναι πολλοί: αποσιωπούν την αδικία που υφίστανται ενδεχομένως φοβούμενοι τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη ρήξη της σχέσης με τους οικείους τους, συνηθισμένοι -ή καλύτερα εθισμένοι- στην παρούσα κατάσταση.
Μέχρι τώρα σοβαρά βήματα ακτιβισμού έχουν παρατηρηθεί από το ΑΚΟΚ μέσω του κύριου Μοδινού, τα οποία ήταν αρκετά ώστε να υποχρεώσουν την Κυπριακή Δημοκρατία να προχωρήσει σε αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας. Όμως ο αγώνας για την επίτευξη της πλήρους αποκατάστασης των δικαιωμάτων δεν μπορεί να συνεχίσει να γίνεται από ένα άτομο. Χρειάζεται να δραστηριοποιηθούν περισσότερα άτομα ενώνοντας τις δυνάμεις τους.
Αν ένα πρόσωπο κατάφερε να αλλάξει ένα τόσο παγιωμένο νόμο, πόσα πράγματα μπορούν να αλλάξουν όταν ένα καλά οργανωμένο σωματείο με πολλά μέλη αποφασίσει έμπρακτα να διεκδικήσει τα δικαιώματα της ομοφυλοφιλικής κοινότητας;
Διαδικτυακές Πηγές
- Ομοφυλόφιλοι θέλουν να παντρευτούν, Η Σημερινή, 19/01/2010
- http://archive.enet.gr/online/online_hprint.jsp?id=9912844
- Το έιτς έπαψε να σκοτώνει, Η Σημερινή, 02/12/2009
- ΤΟ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ: ΚΥΠΡΟΣ. ΣΤΡΟΦΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΣΤΑ ΓΚΕΪ ΖΕΥΓΑΡΙΑ
- Gay Cyprus: Πολίτης - Ψυχικό νόσημα η ομοφυλοφιλία στην Κύπρο
- queercy.org, Initiative Against Homophobia
- Ψυχες και Σωματα: Οι βιλλοκαμένοι κατακτημένοι
- Ψυχες και Σωματα: Ο αστυνομικός 2ΧΧ6