Λεσβία + δασκάλα + ομοφοβία: πρόβλημα ή λύση;
γκέι καθημερινότητα
του Λύο Καλοβυρνά
Η ενδοσχολική βία εναντίον γκέι μαθητών/τριών είναι το μεγάλο μυστικό των ελληνικών σχολείων. Επιτέλους κάποιοι εκπαιδευτικοί κάνουν κάτι γι' αυτό.
Υπάρχουν πολλοί γκέι εκπαιδευτικοί στα ελληνικά σχολεία. Υπάρχουν και πολλές γκέι μαθήτριες/ές. Γνωστά είναι επίσης τα πολυάριθμα περιστατικά εκφοβισμού εναντίον των γκέι μαθητών αλλά ενίοτε και εναντίον των εκπαιδευτικών. Γνωστά, και με σοβαρές συνέπειες, αλλά αόρατα.
Αυτή την έλλειψη έρχεται να καλύψει μια ομάδα που συστήθηκε το φθινόπωρο του 2009. Η Ομάδα Εκπαιδευτικών Κατά της Ομοφοβίας μετρά ήδη 15 μέλη και φιλοδοξεί να καταπολεμήσει τις διακρίσεις στα ελληνικά σχολεία.
Πώς συστήθηκε η ομάδα σας;
Όλοι μας εδώ και καιρό είχαμε έντονη την ανάγκη να μιλήσουμε ανοιχτά γι' αυτό το θέμα. Δεν είναι μόνο η ανάγκη προσωπικής επικοινωνίας και αλληλεγγύης αλλά και καθαρά πρακτικά θέματα, για τα οποία θέλαμε να γνωρίζουμε την εμπειρία κι άλλων συναδέλφων. Αν και όσοι γνωριζόμαστε το είχαμε συζητήσει στο παρελθόν, το έναυσμα για τη σύσταση της ομάδας δόθηκε από πρόταση του Λύο Καλοβυρνά.
Υπάρχει όντως τόσο μεγάλο πρόβλημα ομοφοβίας στα σχολεία, ώστε να δικαιολογείται η ύπαρξη μιας σχετικής ομάδας εκπαιδευτικών;
Υπάρχει. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τα περιστατικά ομοφοβίας που θα αντιμετωπίσουν τα παιδιά στη σχολική καθημερινότητά τους. Πολύ σημαντικό για εμάς είναι και η προσωπική μας ανατροφοδότηση. Μέχρι τώρα, ακόμα και σε lgtb χώρους δεν είχαμε την ευκαιρία να ανοίγουμε τέτοια θέματα. Το θέμα της σεξουαλικότητας είναι ταμπού για το σχολείο. Πολλές φορές προβλήματα ενδοσχολικής βίας ξεκινούν ή βρίσκουν αφορμές σε προκαταλήψεις και στερεότυπα γύρω από τη διαφορετικότητα.
Ποιοι είναι οι στόχοι σας; Βραχυπρόθεσμοι / μεσοπρόθεσμοι / μακροπρόθεσμοι.
Βασικός και κύριος στόχος μας είναι η ύπαρξη μιας ομάδας εμψύχωσης. Θεωρούμε πως όσο μιλάμε για τις εμπειρίες μας και γνωριζόμαστε, τόσο πιο ξεκάθαροι γίνονται και άλλοι στόχοι, πιο πρακτικοί, που θα συνδέονται με δράσεις.
Τι σημαίνει για την καθεμία/καθένα σας να συμμετέχει σε αυτή την ομάδα;
Κατερίνα: «Είναι πολύ σημαντικό για μένα να ακούσω τους προβληματισμούς των άλλων συναδέλφων γύρω απ' το θέμα. Επίσης με ενδιαφέρει η αναζήτηση τρόπων για ακτιβιστική παρέμβαση.»
Ελένη: «Για να βρω καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης ομοφοβικών περιστατικών στη δουλειά μου.»
Σπύρος: «Για μένα η συμμετοχή σε αυτή την ομάδα σημαίνει πάρα πολλά και κυρίως το σπάσιμο ενός ταμπού που θα με κάνει εν τέλει πιο ευτυχισμένο άνθρωπο αλλά και καλύτερο εκπαιδευτικό.»
Δημήτρης: «Παλιότερα ένιωθα σαν να ήμουν ο μόνος gay εκπαιδευτικός. Έχει πολύ μοναξιά αυτό το συναίσθημα, Το να είμαι σε αυτή την ομάδα μου δίνει δύναμη. Μου ανοίγει θέματα που ίσως μόνος μου δε θα μπορούσα να τα δω.»
Σάββας: «Είναι τρομερά ενδιαφέρον να βρω τη θέση μου μέσα σε μια ομάδα ειδικών στα παιδιά και την εκπαίδευση. Τι προοπτικές ανοίγονται όταν επικοινωνήσουν οι άνθρωποι θέματα ταμπού γύρω από τον ομοερωτισμό!»
Πέτρος: «Μου είναι πολύ σκληρό να βλέπω ότι ακόμα πολλά παιδιά κακοποιούνται στο χώρο της εκπαίδευσης. Δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτα στο πώς αντιμετωπίζεται η διαφορετικότητα και το φύλο. Συμμετέχω στην ομάδα πρώτ' απ' όλα γιατί έχω ανάγκη συναισθηματικής υποστήριξης αλλά και ως πράξη αυτοσεβασμού. Βλέπω ότι στις συναντήσεις μας η ανταλλαγή εμπειριών και βιωμάτων με βοηθά πολύ στο να έρθω σε πολύ μεγαλύτερη επαφή με τα δικά μου βιώματα και το θέμα τις ομοφοβίας. Επίσης με ενδιαφέρει να προχωρήσουμε άμεσα σε δράσεις.»
Ασημίνα: «Για εμένα το σχολείο είναι ο χώρος στον οποίο εκδηλώνεται περισσότερο από οπουδήποτε η ομοφοβία μου. Στην ομάδα αυτή ήρθα για να δουλέψω αυτό το φόβο, ώστε να μπορώ να αντιμετωπίσω όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά φαινόμενα ομοφοβίας στο σχολείο και να μπορώ να δουλέψω με τους μαθητές μου για αυτό το θέμα.»
Χάρις: Σημαίνει δυνατότητα για ορατότητα των ομοφυλόφιλων (μαθητών και εκπαιδευτικών και γονιών) στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος και για επισήμανση του προβλήματος της ομοφοβίας ως μια υπαρκτή μορφή ρατσισμού. Όταν σχεδόν η πλειοψηφία της εκπαιδευτικής κοινότητας θεωρεί ότι δεν υπάρχει «πρόβλημα ομοφοβίας» στα ελληνικά σχολεία και κανένας δεν ομολογεί την ομοφυλόφιλη ταυτότητά του, είναι σημαντικό να επισημάνουμε το πρόβλημα να ευαισθητοποιηθούμε ως προς αυτό και να ευαισθητοποιήσουμε και άλλους εκπαιδευτικούς καθώς ό,τι σχετίζεται με αυτή τη μορφή ρατσισμού παραμένει στο σκοτάδι.
Μαρία: Η διαφορετικότητα σε κάθε της μορφή είναι ένας λόγος στιγματισμού στο ελληνικό σχολείο για μαθητές αλλά και για δασκάλους. Η γνώση και η ενημέρωση για μια διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα για την ομοφοβία και τις επιπτώσεις της σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, η ευαισθητοποίηση και η ανταλλαγή απόψεων με άλλους συναδέλφους, ώστε να δημιουργηθεί ένας πυρήνας που θα φέρει στο φως έναν υπαρκτό ρατσισμό και θα οδηγήσει σε γόνιμο προβληματισμό για το πώς μπορούμε να κάνουμε το σχολείο μας καλύτερο για όλους με οδήγησαν να συμμετέχω στην ομάδα.
Συμμετέχουν μόνο γκέι εκπαιδευτικοί στην ομάδα;
Όχι, η συμμετοχή είναι ανοιχτή σε όλους, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Απλώς οι ομοφυλόφιλοι εκπαιδευτικοί έχουν κάποια πρόσθετα θέματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Τι διαφορά μπορεί να κάνει μια ομάδα 15 εκπαιδευτικών;
Σπάει το ταμπού. Δημιουργείται το παράδειγμα. Φέρνουμε στο προσκήνιο ένα θέμα που η κοινωνία θέλει να κρατάει «ανύπαρκτο». Αυτό απλά και μόνο του είναι σημαντικό. Δεν είμαστε εμείς αυτοί που θα πάρουν τις αποφάσεις ή που θα δώσουμε λύσεις. Εμείς απλά νομιμοποιούμε, πρώτα μέσα μας και ύστερα κοινωνικά, το άνοιγμα του θέματος και μια σοβαρή συζήτηση για αυτό.
Τα προβλήματα ενδοσχολικής βίας ξεκινούν ή βρίσκουν αφορμές σε προκαταλήψεις και στερεότυπα γύρω από τη διαφορετικότητα.
Φέρνουμε στο προσκήνιο ένα θέμα που η κοινωνία θέλει να κρατάει «ανύπαρκτο».
