Πόσο αξίζει η ζωή ενός γκέι;

συνέντευξη

Για μερικούς γονείς το να έχουν καλό όνομα στην κοινωνία μετρά περισσότερο από τη ζωή του παιδιού τους. Η δολοφονία του 23χρονου Τούρκου Άχμεντ Γιλντίζ από τον πατέρα του ξετυλίγεται σε μια συνέντευξη με τον σύντροφό του, Ίμπο Καν.

συνέντευξη στον Λύο Καλοβυρνά

Ο Ίμπο Καν είναι ήπιων τόνων, με πρόσχαρο πρόσωπο. Ποτέ δεν περίμενε ότι μια μέρα θα αγωνιζόταν για τα γκέι δικαιώματα. Όπως ποτέ δεν περίμενε ότι μια μέρα θα έβλεπε τον σύντροφό του να δολοφονείται.

Σήμερα, ο τουρκικής καταγωγής και γερμανικής υπηκοότητας Ίμπο, έχει βάλει στόχο της ζωής του ν' αποδοθεί δικαιοσύνη και αγωνίζεται για να εξαλειφθούν στην Τουρκία τα εγκλήματα τιμής με θύματα γκέι άντρες και γυναίκες. Το 10% του μίλησε και του ζήτησε να ξετυλίξει τον μίτο μιας άγριας υπόθεσης. Άρχισε να μας μιλά για τον σύντροφό του, τον Άχμεντ Γιλντίζ, έναν 23χρονο τελειόφοιτο Φυσικής, που ήταν το καμάρι της οικογένειάς του, μιας πλούσιας οικογένειας Κούρδων από τη Νοτιανατολική Τουρκία. Μέχρι που έμαθαν ότι ο Άχμεντ ήταν γκέι.

---

«Γνωριστήκαμε με τον Άχμεντ το καλοκαίρι του 2007 σε μια ντισκοτέκ στην Κωνσταντινούπολη και κάναμε σχέση. Ο Άχμεντ τότε ήταν 23 χρονών, στο τελευταίο έτος της Φυσικής, και έμενε με την αδελφή του. Ήθελε να φύγει από το σπίτι της για να ζήσουμε μαζί. Είπε στην αδελφή του ότι είναι γκέι και ότι μια μέρα θα το έλεγε στον πατέρα τους. Τον συμβούλεψα να μην το πει, αλλά οι γονείς του ήδη το υποψιάζονταν. Η μητέρα του έφτασε στο σημείο να προσλάβει έναν τεχνικό να παρακολουθήσει τον υπολογιστή του. Βρήκαν φωτογραφίες και ημέιλ.

Ο Άχμεντ αναγκάστηκε να το πει στον πατέρα του. Οι γονείς του δεν το δέχτηκαν. Θέλησαν να τον στείλουν σε γιατρούς και βρήκαν έναν που ισχυριζόταν ότι μπορεί να γιάνει τους ομοφυλόφιλους. Ο Άχμεντ τους είπε ότι δεν είναι άρρωστος, ότι θέλει ν' αγαπάει άντρες.

Για οχτώ μήνες, του έκαναν πόλεμο. Τον απειλούσαν ότι θα τον σκοτώσουν αν δεν πάει στον γιατρό, αν δεν γιατρευτεί, αν δεν παντρευτεί με το ζόρι. Tου τηλεφωνούσαν, του έστελναν μηνύματα, τον κατηγορούσαν για ό,τι στραβό συνέβαινε: αν έπαιρνε κακούς βαθμούς η αδελφή του στο σχολείο, έφταιγε η ομοφυλοφιλία του Άχμεντ• αν πήγαινε άσχημα η δουλειά του πατέρα του, το ίδιο. Έβαλαν τη μικρότερη αδελφή του να του στείλει sms: «Εξαιτίας σου με χτυπάνε στο σχολείο και με κοροϊδεύουν επειδή έχω αδελφό γκέι». Έφτασαν στο σημείο να του τηλεφωνήσει ο θείος του και να του πει ψέματα ότι εξαιτίας του χώρισαν οι γονείς του.

Ο Άχμεντ ήταν ανένδοτος, αλλά άρχισε να επηρεάζεται ψυχολογικά, να βλέπει εφιάλτες. Παρόλ' αυτά, ποτέ δεν πήρε στα σοβαρά το ενδεχόμενο ότι θα τον δολοφονούσαν. Στο κάτω κάτω ήταν το αγαπημένο παιδί της οικογένειας. Δεν περίμενε ότι θα έφταναν στον φόνο. Εγώ από τη μεριά μου, πήγα στον εισαγγελέα της Κωνσταντινούπολης και υπέβαλα μήνυση για τις απειλές κατά της ζωής του. Δυστυχώς, η εισαγγελία δεν πήρε σοβαρά τη μήνυση. Αν είχε δραστηριοποιηθεί, ο Άχμεντ θα ζούσε σήμερα.

Ο φόνος

Στις 16 Ιουνίου 2008 ήταν προγραμματισμένες οι τελικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο για το πτυχίο του Άχμεντ. Tην προηγουμένη την πέρασε κλεισμένος στο σπίτι, μελετώντας. Ήμουν κι εγώ μαζί του.

Λίγο πριν τις 11 το βράδυ, μου είπε ότι ήθελε να πάρει λίγο αέρα και ν' αγοράσει παγωτό. Έκανε ζέστη και τα παράθυρα ήταν ανοιχτά. Τον άκουγα καθαρά να βγαίνει στο δρόμο, να περπατά στο πεζοδρόμιο, να μπαίνει στο αυτοκίνητο, να κλείνει την πόρτα και να βάζει μπροστά. Ξαφνικά, πυροβολισμοί. Έτρεξα στο παράθυρο. Ένα αυτοκίνητο έφευγε βολίδα στην αριστερή πλευρά. Το αυτοκίνητο του Άχμεντ ήταν με την όπισθεν και έτσι έπεσε στο πίσω αμάξι.

Κατέβηκα τρέχοντας. Άνοιξα την πόρτα του αυτοκινήτου. Ήταν πεσμένος πάνω στο τιμόνι, αλλά ζωντανός. Τον κράτησα στα χέρια μου. Με κοίταξε στα μάτια. Ύστερα τα έκλεισε. Με αποχαιρέτησε με την τέλευταία του πνοή. Και έσβησε.

Μια ανώνυμη κηδεία

Μαζεύτηκε κόσμος, ένας αστυνομικός με πολιτικά, ασθενοφόρο. Πήγαμε στην αστυνομία, τους είπα ποιος είμαι και τι έγινε. Είμαι Γερμανός πολίτης και τηλεφώνησα στο γερμανικό προξενείο. Ο πρόξενος ενδιαφέρθηκε και άσκησε πιέσεις στην αστυνομία και την εισαγγελία, κι έτσι η εισαγγελία πήρε κατάθεση.

Ζήτησα να πάρω εγώ τη σορό, επειδή η οικογένεια δεν θα ενδιαφερόταν. Αλλά η αστυνομία μου το απαγόρευσε, γιατί δεν ήμουν συγγενής του. Το μόνο που μπορούσα ήταν να δώσω κατάθεση και να φύγω. Ζήτησα αστυνομική προστασία και έφυγα με το πρώτο αεροπλάνο για Ευρώπη.

Xρειαζόμουν ηρεμιστικά, ήμουν συντετριμμένος. Διάβασα στην εφημερίδα ότι μια από τις σφαίρες χτύπησε μια γυναίκα που καθόταν στο καφενείο παραδίπλα.

Η οικογένεια δεν παρέλαβε τη σορό ούτε έκανε κηδεία. Την κηδεία την οργάνωσε ανώνυμα και μυστικά ένας θείος και δεν παραβρέθηκε κανείς. Χρειάστηκαν δυο μήνες έρευνα να μάθω πού είναι θαμμένος.

Όταν είδα αυτή τη συμπεριφορά, κάτι άλλαξε μέσα μου. Αποφάσισα ότι αυτό το έγκλημα δεν πρέπει να μείνει κρυφό. Άρχισα να δίνω συνεντεύξεις όπου μπορούσα. Eίπα το όνομά μου, έδειξα το πρόσωπό μου και ασχολήθηκα με την υπόθεση ενεργά, γιατί η πολιτεία απέτυχε παντελώς να προστατέψει τον Άχμεντ.

To θέμα πήρε δημοσιότητα, προκάλεσε την παρέμβαση της Human Rights Watch και πήρε διεθνείς διαστάσεις, κι έτσι η υπόθεση έφτασε στη δικαιοσύνη. Διαφορετικά δεν θα γινόταν ποτέ δίκη, θα τα είχαν κουκουλώσει όλα, θα τα ξεχνούσαν σαν να μη συνέβη τίποτα. Έχουν ξαναγίνει εγκλήματα τιμής εναντίον γκέι, αλλά ποτέ δεν ασκήθηκε ποινική δίωξη. Γι' αυτό αυτή εδώ η δίκη είναι ορόσημο.

Η δίκη

Η δίκη ήταν ανοιχτή στο κοινό, αλλά ο δικαστής ήθελε να γίνει κεκλεισμένων των θυρών. Στη δεύτερη συνεδρίαση του δικαστηρίου, που έγινε την 1η Απριλίου του 2010, με εμένα μάρτυρα, δεν άφησε να μπουν στην αίθουσα το Lamda Kaos και τα ΜΜΕ. Απειλήθηκε κατάληψη των δικαστηρίων και τελικά επιτράπηκε η είσοδος μόνο στα ΜΜΕ. Παραβρέθηκαν δεκαπέντε ΜΜΕ και τελικά μπήκαν στην αίθουσα ως παρατηρητές εκπρόσωποι οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που εφοδιάστηκαν με ταυτότητες δημοσιογράφων.

Το δικαστήριο μας δημιούργησε πολλά προβλήματα. Δεν ήθελε να καταγραφεί στα πρακτικά η καταγγελία μου ότι για τη δολοφονία του Άχμεντ ευθυνόταν η αδράνεια της πολιτείας και της αστυνομίας. Ο δικαστής κατηγορούσε συνέχεια τους γκέι κι έλεγε ότι δεν πρέπει να αφήσουν να μπει κανένας γκέι στο δικαστήριο. Δεν ήθελε να αναφερθεί καθόλου η ομοφυλοφιλία, αν και αναγκάστηκε να επιτρέψει να καταγραφεί στα πρακτικά η καταγγελία μου ότι ο Άχμεντ δολοφονήθηκε επειδή ήταν γκέι και ότι το κίνητρο του εγκλήματος ήταν η ομοφυλοφιλία του. Πρώτη φορά αναφερόταν κάτι τέτοιο σε τουρκικό δικαστήριο.

Ένας φίλος της οικογένειας του Άχμεντ κατέθεσε ότι ο πατέρας του Άχμεντ τού ανέθεσε να ψάξει το αυτοκίνητο του Άχμεντ και να βρει τους κάλυκες. Ο εν λόγω μάρτυρας έχει κληθεί δύο φορές αλλά δεν έχει εμφανιστεί. Αν δεν παρουσιαστεί και στην Τρίτη συνεδρίαση της δίκης, που έχει προγραμματιστεί για τις 30 Ιουνίου, θα συλληφθεί.

H μοναδική από τη γειτονιά που δέχεται να καταθέσει είναι η Ummuhan Darama, η γυναίκα που τραυματίστηκε από μια σφαίρα κατά την επίθεση, ενώ καθόταν στο διπλανό καφενείο. Μάλιστα άσκησε μήνυση στον πατέρα του Άχμεντ και είπε ότι την επισκέφτηκε η αστυνομία στο νοσοκομείο μετά το επεισόδιο και την πίεσε να αποσύρει τη μήνυση, γιατί επρόκειτο για «βρώμικο έγκλημα». Μπορεί η ίδια να είναι θρησκευόμενη, αλλά δηλώνει: «Η αστυνομία και οι τοπικοί ιμάμηδες θέλουν να προστατέψουν τον φονιά επειδή θεωρούν ότι η ομοφυλοφιλία είναι αμαρτία. Μόνο που στο Ισλάμ ο φόνος είναι ακόμα μεγαλύτερη αμαρτία και κανείς δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει ποιος ζει και ποιος πεθαίνει εκτός απ' τον Αλλάχ. Ο Άμχεντ ήταν καλό και ευγενικό παιδί και δεν άξιζε να φύγει έτσι».

Με τον Άχμεντ ζήσαμε μαζί ένα χρόνο στην Κωνσταντινούπολη. Μόλις τελείωνε τις σπουδές του, σκοπεύαμε να έρθουμε να ζήσουμε στη Γερμανία και να παντρευτούμε εδώ.

Η δική μου ζωή έχει αλλάξει τελείως. Ακόμα προσπαθώ να ξεπεράσω τη δολοφονία. Έγινα κι εγώ γκέι ακτιβιστής από το πουθενά. Μέχρι τότε, ζούσα ήσυχα και μαζεμένα. Τώρα αγωνίζομαι για οποιονδήποτε αδικημένο. Θέλω ν' αποδοθεί δικαιοσύνη και να μη ξανασυμβεί κάτι τέτοιο σε άλλους. Αν καταδικαστούν οι ένοχοι, όσοι γονείς σκέφτονται να δολοφονήσουν τα παιδιά τους στο όνομα της τιμής τους, θα διστάσουν. Ο Άχμεντ πρέπει να γίνει σύμβολο».