Διάσημοι και δολοφονημένοι

Αν υποψιαστώ

Θαυμάζουμε τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες για τα δικαιώματα των γκέι. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Στις «πολιτισμένες χώρες» της Δύσης γίνονταν σημεία και τέρατα κατά των γκέι.

του Νίκου Μελά

Ολλανδία

an-ypopsiastw-schouten

Ο Joost Schouten γεννήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα στο Ρότερνταμ και από νωρίς εργάστηκε στην Ολλανδική Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών (VOC), που εμπορεύονταν μπαχαρικά (το «πετρέλαιο» της εποχής) με τις αποικίες της Ασίας. Εκπροσώπησε τη χώρα του στις διαπραγματεύσεις με τον βασιλιά του Σιάμ (σημερινή Ταϊλάνδη) το 1628 και από το 1633 εγκαταστάθηκε στην Αγιούταγια, την πρωτεύουσα της χώρας ως αντιπρόσωπος της Εταιρείας. Η εξαιρετική του ευφυΐα, η μόρφωση και ο ήπιος χαρακτήρας του τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στην Αυλή, γεγονός που είχε ευνοϊκή επίδραση στα προνόμια και τα κέρδη της VOC. Ο Σχάουτεν ήταν ο πρώτος δυτικός που έγραψε μια εκτεταμένη επιστημονική μελέτη για το Σιάμ, περιγράφοντας τη γεωγραφία, το δικαστικό σύστημα, την κοινωνική δομή, το εμπόριο και τη θρησκεία της χώρας. Όντας ιδιαίτερα αποτελεσματικός αναδείχτηκε σε σημαντικό μέλος της αποικιακής διοίκησης και το 1644 ήταν ο σημαντικότερος υποψήφιος να αναδειχτεί σε γενικό κυβερνήτη της VOC σε όλη την Ανατολική Ασία, την ανώτατη διοικητική θέση μετά τον βασιλιά των Κάτω Χωρών.

Όμως τα πάντα κατέρρευσαν όταν τον Ιούλιο του 1644 συνελήφθη να κάνει έρωτα με έναν γάλλο δεκανέα. Φυλακίστηκε κατηγορούμενος για «σοδομία». Παρά τις προσπάθειες του βασιλιά του Σιάμ να σώσει τον Σχάουτεν, οι Ολλανδοί ήταν ανένδοτοι. Το δικαστήριο συμφώνησε ότι «το πόσο αποτρόπαια είναι αυτή η βρώμικη και άθλια σοδομιτική αμαρτία στα μάτια του Θεού και του ανθρώπου, φαίνεται από το ότι ο Κύριος ο Θεός έχει καταστρέψει χώρες και πόλεις με φωτιά από τον ουρανό, ως παράδειγμα και προειδοποίηση σε ολόκληρο τον κόσμο». Ο Σχάουτεν, καταλαβαίνοντας το μάταιο της υπόθεσης, δεν έκανε καμία προσπάθεια να υπερασπίσει τον εαυτό του, απλώς διευκρίνισε ότι είχε μυηθεί στην ομοφυλοφιλία κατά την παραμονή του στο Σιάμ. Ούτε η θέση του ούτε οι διασυνδέσεις του ούτε οι προσπάθειες του βασιλιά του Σιάμ στάθηκαν ικανές να τον σώσουν. Οι καλβινιστές δικαστές και ο κλήρος, αηδιασμένοι από τη φρικιαστική αμαρτία του Σχάουτεν, δεν δέχτηκαν το παραμικρό ελαφρυντικό και τον καταδίκασαν να καεί ζωντανός. Ο μόνος συμβιβασμός που δέχτηκαν τελικά ήταν να στραγγαλιστεί πριν καεί στην πυρά.

Οι έρευνες συνεχίστηκαν και όσοι εραστές του μπόρεσαν να πιστοποιηθούν εκτελέστηκαν: «μια δίκαια ανταμοιβή για την αηδιαστική τους ζωή». Παρ' όλα αυτά, σύγχρονοι ερευνητές υποθέτουν ότι όλη η ιστορία ήταν μια στημένη παγίδα που θα έβγαζε τον Σχάουτεν από την ιεραρχία της VOC.

Αγγλία

an-ypopsiastw-wilde

Ο Όσκαρ Ουάιλντ είναι ο σημαντικότερος Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής, που έφτασε στο απόγειο της δόξας του στο Λονδίνο του 1880-1890. Στα μέσα του 1891 γνώρισε τον Alfred Douglas, έναν όμορφο και κακομαθημένο νεαρό φοιτητή από αριστοκρατική οικογένεια. Η φιλία τους σύντομα κατέληξε σε έναν παθιασμένο έρωτα που σκανδάλισε το βικτοριανό Λονδίνο. Αν και ο Ουάιλντ ήταν αρκετά χαλαρός στην συμπεριφορά του, ο Douglas ήταν εντελώς προκλητικός. Μύησε τον πολύ μεγαλύτερό του Ουάιλντ στον υπόκοσμο την ομοφυλόφιλης πορνείας όπου ο συγγραφέας γνώρισε μια σειρά από ζιγκολό με τους οποίους είχε σεξουαλικές επαφές σε ξενοδοχεία. Σε αντίθεση όμως με τους μέχρι τότε εξιδανικευμένους έρωτες με νεαρούς, οι καινούριοι του «εραστές» δεν είχαν ούτε το κοινωνικό ούτε το μορφωτικό επίπεδο του Ουάιλντ, σε σημείο που ο ίδιος ομολογούσε ότι κινδύνευε από αυτές τις σχέσεις (κάτι που όμως φαίνονταν να τον διεγείρει).

Ο πατέρας του Άλφρεντ, μαρκήσιος του Queensberry, ένας ιδιαίτερα χοντροκομμένος άνθρωπος, που είχε και στο παρελθόν ενστάσεις για τη σχέση του γιου του με τον Ουάιλντ, τον απείλησε με ξυλοδαρμό αν συνέχιζαν να συναντιούνται δημόσια. Τον Φεβρουάριο του 1895 άφησε ένα σημείωμα στη λέσχη του Ουάιλντ κατηγορώντας τον ανοικτά για ομοφυλοφιλία. Ενάντια στις συμβουλές των φίλων του ο Ουάιλντ τον μήνυσε για συκοφαντική δυσφήμηση, αλλά καθώς η ομοφυλοφιλία ήταν ποινικό αδίκημα ο Ουάιλντ κατέληξε κατηγορούμενος. Οι σχέσεις του με τους ζιγκολό του υποκόσμου έγιναν γνωστές, γράμματά του προς τον Άλφρεντ βγήκαν στην επιφάνεια και τελικά ο Ουάιλντ όχι μόνο πλήρωσε τεράστια αποζημίωση στον μαρκήσιο, αλλά βρέθηκε κατηγορούμενος μαζί με τον Άλφρεντ για ομοφυλοφιλία. Τελικά καταδικάστηκαν σε δύο χρόνια καταναγκαστικών έργων, υπό άθλιες συνθήκες κράτησης.

Μετά την αποφυλάκισή του, κοινωνικά και οικονομικά κατεστραμμένος, αυτοεξορίστηκε στη Γαλλία, ξανάζησε για ένα διάστημα μαζί με τον Άλφρεντ στη Νάπολη (αναγκάστηκαν να χωρίσουν μετά από την παρέμβαση των οικογενειών τους), και τελικά πέθανε το 1900 από μηνιγγίτιδα.

Ισπανία

Ο Federico García Lorca που γεννήθηκε στην Ανδαλουσία το 1898, είναι ο πιο διάσημος σύγχρονος ποιητής της Ισπανίας. Άρχισε σπουδές νομικής το 1919 στη Γρανάδα και μετά στη Μαδρίτη και από τα φοιτητικά του χρόνια ήρθε σε στενή επαφή με τη διανόηση της χώρας όπως τον Luis Buñuel, τον Salvador Dalí, τους συγγραφείς Juan Ramón Jiménez και Pablo Neruda.

an-ypopsiastw-lorca

Την περίοδο των σπουδών του ήταν ερωτευμένος χωρίς ανταπόκριση με τον Dali ενώ αργότερα το 1925 με τον γλύπτη Emilio Aladrén. Τέσσερα χρόνια αργότερα ο ωραίος Aladrén τον χωρίζει για να παντρευτεί μια Αγγλίδα και ο Λόρκα παθαίνει βαριά κατάθλιψη.

Έγραψε δεκάδες ποιήματα και θεατρικά, ανάμεσα στα οποία την διάσημη τριλογία Ματωμένος Γάμος, Γέρμα, Tο σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα. To 1933 έγραψε τα ομοερωτικά «Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα» (Sonetos del amor oscuro http://users.telenet.be/gaston.d.haese/lorca_el_amor_oscuro.html), εμπνευσμένα από τον Rafael Rodriguez Rapún, έναν φοιτητή μηχανολογίας. Μέχρι το 1954 τα όλα τα γραπτά του ήταν απαγορευμένα, αλλά τα σονέτα ανακαλύφτηκαν μόλις το 1983. Στην πρώτη τους έκδοση εμφανίστηκαν ως απλά «Ερωτικά Σονέτα» σε μια προσπάθεια να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις και να φανούν περίπου σαν ετεροκανονικά. Από την άλλη, το γεγονός ότι ο Λόρκα απέφευγε να υποδηλώσει το φύλο του αντικείμενου του έρωτά του στα συγκεκριμένα ποιήματα δείχνει ότι ο ίδιος είχε αυτολογοκριθεί σε σημαντικό βαθμό. Παρ' όλα αυτά μερικά είναι περισσότερο από προφανή:

«Δεν θα καταλάβεις ποτέ ότι σε αγαπώ/ Γιατί κοιμάσαι μέσα μου και είσαι κοιμισμένος/ Σε κρύβω, δακρύζοντας, κυνηγημένος/ με μια φωνή από ατσάλι που διεισδύει».

Τρεις μέρες μετά την έναρξη του Ισπανικού Εμφυλίου, στις 19 Αυγούστου 1936, ο Λόρκα δολοφονήθηκε από παραστρατιωτικούς, στην ακμή της παραγωγικότητάς του μαζί με άλλα 4000 μέλη της ισπανικής διανόησης. Παρότι υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τα αίτια της δολοφονίας (διανοούμενος, αριστερός), τουλάχιστον ένα από τα μέλη του εκτελεστικού αποσπάσματος φέρεται να δήλωσε ότι «του έριξα δύο σφαίρες στον κώλο γιατί ήταν πούστης».

Ένας φάκελος με τα στοιχεία της δολοφονίας του Λόρκα δημιουργήθηκε μετά από απαίτηση του ίδιου του Φράνκο και έκτοτε κρατήθηκε μυστικός. Η φασιστική και καθολική Ισπανία, πατρίδα par excellence της macho κουλτούρας, δεν μπορούσε να δεχτεί ότι ο μεγαλύτερος ποιητής της ήταν ομοφυλόφιλος. Ακόμη και η «προοδευτική» αριστερά αρνιόταν επί χρόνια να αποδεχτεί ότι ο ήρωάς της δεν ήταν αρκετά «άντρας». Περιέργως, ακόμη και σήμερα, στην Ισπανία των ίσων δικαιωμάτων για τους γκέι, ο φάκελος παραμένει απόρρητος.

Ρωσία

an-ypopsiastw-tchaikovsky

Η σύγχρονη Ρωσία είναι ένα από τα πιο ρατσιστικά και ομοφοβικά καθεστώτα στον πλανήτη, παρέα με τις μουσουλμανικές χώρες, με τις ευλογίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της. Δυστυχώς για τους γκέι, ήταν πάντα έτσι. Στην τσαρική Ρωσία η ομοφυλοφιλία παρότι ήταν αρκετά διαδεδομένη, το κοινωνικό όνειδος που επέφερε και η ποινή της εξορίας, σήμαινε ότι θα έπρεπε να παραμένει καλά κρυμμένη.

Ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους ομοφυλόφιλους του 19ου αιώνα είναι ο συνθέτης Πιοτρ Τσαϊκόφσκι. Επί δεκαετίες οι σοβιετικοί μουσικολόγοι αρνούνταν πεισματικά την ομοφυλοφιλία του, αλλά με την πτώση του κομμουνισμού οι σεξουαλικές προτιμήσεις του Τσαϊκόφσκι έχουν γίνει παγκόσμια γνωστές. Ανάμεσα στους εραστές του ήταν πολυάριθμοι μαθητές του, ένας υπηρέτης του και ο ανιψιός του, Vladimir (Bob) Davidov. Εκτός από αυτούς, τα ημερολόγιά του αναφέρονται κρυπτογραφικά σε αρκετούς ανώνυμους εραστές που είχε στα ταξίδια του στο εξωτερικό. Αντίθετα όμως με τον επίσης ομοφυλόφιλο αδελφό του Μόδεστο, ο οποίος συζούσε με τον εραστή του, ο Τσαϊκόφσκι δεν αισθάνονταν άνετα με την ομοφυλοφιλία του και την κρατούσε όσο το δυνατόν κρυφή. «Τι μπορώ να κάνω για να γίνω κανονικός;» έγραφε στο ημερολόγιό του.

Το 1877 σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να «γίνει κανονικός» παντρεύτηκε, αλλά ο γάμος ήταν μια παταγώδης αποτυχία και κράτησε μόλις 8 μήνες. Ο συνθέτης παρέμεινε ερωτευμένος όλη του την ζωή με τον ανιψιό του, τον Bob στον οποίο έγραφε αμέτρητα ερωτικά γράμματα και του αφιέρωσε την τελευταία του συμφωνία, την «Παθητική» (1893).

Ένα μήνα μετά τη θριαμβευτική πρώτη της «Παθητικής», ο Τσαϊκόφσκι πέθανε από «χολέρα», αφού υποτίθεται ότι ήπιε μολυσμένο νερό κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας στην Αγία Πετρούπολη. Ο θάνατος όμως ήταν μυστηριώδης (π.χ δεν ταιριάζει ο χρόνος επώασης της χολέρας με τον ταχύτατο θάνατο), ώστε να υπάρχουν διάφορες εκδοχές για τα αίτιά του. Δεδομένου ότι η χολέρα έχει τα ίδια συμπτώματα με τη δηλητηρίαση από αρσενικό, σύμφωνα τουλάχιστον με μερικούς ερευνητές, ο Τσαϊκόφσκι εξαναγκάστηκε σε αυτοκτονία, ή «αυτοκτονήθηκε», από συμμαθητές του από την Αυτοκρατορική Σχολή Ετυμηγορίας (Δημόσια Διοίκηση) για λόγους τιμής. Είχε κυκλοφορήσει σε πολύ κλειστό κύκλο η φήμη ότι υπήρχε άμεσος κίνδυνος να γνωστοποιηθεί στον Τσάρο η ομοφυλόφιλη σχέση του συνθέτη με έναν νεαρό ευγενή μαθητή του, πράγμα που ενδεχομένως να επέσυρε κοινωνική καταστροφή, στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων και εξορία σε γκούλαγκ στη Σιβηρία.

Τον Νοέμβριο του 1993 ένα ντοκιμαντέρ του BBC αφού εξέτασε όλες τις εκδοχές κατέληξε ότι η δολοφονία είναι πιθανότερη αιτία θανάτου για τον συνθέτη της Λίμνης των Κύκνων, του Καρυοθραύστη και δεκάδων συμφωνικών έργων.

Βιβλιογραφία

Schouten

  • Brummelhuis, Han ten: Merchant, courtier and diplomat. A history of the contacts between the Netherlands and Thailand, Lochem 1987

Wilde

Lorca

Tchaikovsky

Το περιεχόμενο αυτής της σελίδας του 10% χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές.
Άδεια Creative Commons

web+programming makebelieve

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 293 guests και κανένα μέλος