Μια εκτενής ανάλυση της ομοφυλοφιλίας και της νομικής κατοχύρωσής της ιστορικά και πολιτισμικά.

του Διονύση Γουσέτη

Στο βιντεοπαιχνίδι της ζωής, το να είσαι ετεροφυλόφιλοςκαι άντρας σου χαρίζει περισσότερα προνόμια, μικρότερα εμπόδια, λιγότερες δυσκολίες.

---

 

1. Μνημόνευση της σημερινής συγκυρίας

Ξεκινώντας την ομιλία μου, πριν μπω στο κυρίως θέμα, θέλω να κάνω μια αναφορά στο μακελειό της περασμένης Παρασκευής (13/11/2015) στο Παρίσι από φονιάδες τζιχαντιστές. Θεωρώ ότι η υπόθεση του μακελειού έχει κάποια κοινά σημεία με το θέμα της ομιλίας μου.

1. Το μακελειό ήταν προϊόν θανατηφόρου μίσους. Θανατηφόρο μίσος υπάρχει και εναντίον των γκέι σε μερικές χώρες. Στο Ιράν, στη Σαουδική Αραβία, στην Υεμένη, τους γκέι τους θανατώνουν με δημόσιο απαγχονισμό από βραχίονες γερανών. Οι φονταμενταλιστές του ISIS τους θανατώνουν με ακόμα πιο φρικτό τρόπο: τους πετούν από ταράτσες κτιρίων.
2. Οι αιτίες του θανατηφόρου μίσους και στις δυο περιπτώσεις είναι θρησκευτικές.
3. Οι θύτες και στις δυο περιπτώσεις, είναι μουσουλμάνοι, αλλά και από πολλούς χριστιανούς εκπέμπεται μίσος εναντίον των γκέι, χωρίς ευτυχώς σήμερα να είναι θεσμοθετημένη η θανατική ποινή. Ωστόσο, πολλοί πιστεύουν ότι τον περασμένο Μάρτιο, ο νεαρός Βαγγέλης Γιακουμάκης εξωθήθηκε σε αυτοκτονία από τους συνομηλίκους του, επειδή ήταν γκέι.

2. Εισαγωγή

Κατ’ αρχάς θέλω να ευχαριστήσω τον Αντώνη Δροσόπουλο για την πρόσκλησή του να μιλήσω εδώ σήμερα γι αυτό το θέμα το οποίο εκείνος, και όχι εγώ, επέλεξε. Πρόκειται για μια δημοκρατική χειρονομία εκ μέρους του ή έστω για μια χειρονομία με την οποία θέλει να προκαλέσει μια ζωηρή συζήτηση, αφού ο Αντώνης γνωρίζει τις απόψεις μου για το θέμα και γνωρίζει πως είναι αντίθετες με τις δικές του.

Θα ξεκινήσω με μια προσωπική μου ιστορία, που τη θεωρώ χαρακτηριστική. Πάνε πολλά χρόνια, ίσως 30, που μια γνωστή μου κοπέλα με ρώτησε:

-          μήπως είσαι ομοφυλόφιλος;

-          Όχι, δεν είμαι, της απαντώ. Γιατί ρωτάς;

-          Μα, γιατί συνεχώς μιλάς και γράφεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και όσοι μιλούν πολύ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τέτοιοι είναι συνήθως!

Η κοπέλα ήθελε να φλερτάρει, αλλά ήθελε πιο πριν να καλύψει τα νώτα της από αυτήν την κακοτοπιά. Επειδή η κοπέλα αντιπροσώπευε τον μέσο όρο των συμπατριωτών μας, βγαίνει από τα λόγια της το συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχουν υπόληψη. Και ότι αυτοί που τα προπαγανδίζουν, δεν μπορεί: κάποιο προσωπικό κουσούρι τους θα θέλουν να καλύψουν.

Είναι όμως η ομοφυλοφιλία ανθρώπινο δικαίωμα; Έχει ο ομοφυλόφιλος δικαίωμα να ζει όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι, χωρίς διακρίσεις; Διότι αυτή είναι η ουσία του τίτλου της ομιλίας μου, που και αυτόν τον επέλεξε ο Αντώνης Δροσόπουλος.

Η πλήρης νομική αναγνώριση της ομοφυλοφιλίας δεν έχει έρθει ακόμα. Έρχεται κατά στάδια και κατά περιοχές του πλανήτη . Εγώ θα μιλήσω κυρίως για τα στάδια της νομιμοποίησης της ομοφιλοφυλίας στο Δυτικό κόσμο.

3. Μικρό ιστορικό των στερεοτυπικών αντιλήψεων στην Ευρώπη

Τον παλιό καιρό, στην αρχαία Ελλάδα, η ομοφυλοφιλία όχι μόνο δεν ήταν παράνομη, αλλά ήταν συνήθεια μεταξύ των αρρένων πολιτών (βλ. π.χ. το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, ομιλία του Αριστοφάνη).

Μετά, για να χρησιμοποιήσω την περιγραφή του Νίκου Δήμου, «ήρθε ο Χριστιανισμός και γέμισε τον κόσμο αμαρτία. Κακό το ένα, βρώμικο το άλλο, ανομία το τρίτο, ενοχές, τύψεις, φλόγες και καζάνια της κόλασης περιτριγυρίζουν τη ζωή μας».

Ειδικότερα, η απαγόρευση της ομοφυλοφιλίας ήρθε από την Ιουδαϊκή θρησκεία. Για λόγους επιβίωσης μιας μικρής κοινότητας ανάμεσα σε εχθρικό περιβάλλον, έπρεπε να ενθαρρυνθούν στο έπακρο οι γεννήσεις για να αυξηθεί ο πληθυσμός. Αυτή η ενθάρρυνση περιεβλήθη με θρησκευτικό μανδύα και η ομοφυλοφιλία θεωρήθηκε αμαρτία, όπως και ο αυνανισμός.

Στις Εβραϊκές Γραφές (Παλαιά Διαθήκη) γίνεται η εξής αναφορά στην ομοφυλοφιλία: «Καὶ ὃς ἂν κοιμηθῇ μετά ἄρσενος κοίτην γυναικός, βδέλυγμα ἐποίησαν ἀμφότεροι· θανάτῳ θανατούσθωσαν, ἔνοχοί εἰσιν». (Λευιτικό 18:22· 20:13, Ο').

Ο Χριστιανισμός, ως συνέχεια του Ιουδαϊσμού, διατήρησε αυτές τις απαγορεύσεις σε κοινωνίες που δεν ήσαν μικρές κοινότητες και δεν είχαν ανάγκη επιβίωσης. Τις εισήγαγε ο Απόστολος Παύλος -που ως Εβραίος γνώριζε τις γραφές- σε τρεις επιστολές του:

α) Προς Ρωμαίους, 1:26-27 «αι τε γαρ θήλειαι αυτών [των ειδωλολατρών] μετήλλαξαν την φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν. Ομοίως τε και οι άρρενες αφέντες την φυσικήν χρήσιν της θήλειας εξεκαύθησαν εν τη ορέξει αυτών εις αλλήλους άρσενες».

Εδώ ο Παύλος μετατρέπεται σε φυσιοδίφη και αποφαίνεται για τους νόμους της φύσης.

β) Προς Κορινθίους A΄ 6:9-10 «ούτε πόρνοι, ούτε ειδωλολάτραι, ούτε μοιχοί, ούτε μαλακοί, ούτε αρσενοκοίται, ούτε πλεονέκται, ούτε κλέπται, ούτε μέθυσοι, ούτε λοιδοροί, ούτε άρπαγες βασιλείαν Θεού ού κληρονομήσουσι».

Εδώ ο Παύλος μας διδάσκει ότι η ομοφυλοφιλία (αρσενοκοιτία) είναι αμαρτία.

γ) Προς Τιμόθεο Α΄ 1:10. «Δικαίω νόμος ου κείται, ανόμοις δε και ανυποτάκτοις, [...]αρσενοκοίταις [...]και ει τι έτερον τη υγιαινούση διδασκαλία αντίκειται κατά το ευαγγέλιον της δόξης του μακαρίου Θεού». Και εδώ το ίδιο μας διδάσκει.

Στα επιχειρήματα του Παύλου προστέθηκε ακόμα ένα για να τα ενισχύσει: η ομοφυλοφιλία θεωρήθηκε ασθένεια. Έτσι, η ομοφυλοφιλία πέρασε στην παρανομία, κουβαλώντας αυτές τις τρεις ιδιότητες: ότι είναι αμαρτία, ότι είναι παρά φύσιν, ότι είναι ασθένεια.

3. Η πρώτη νομιμοποίηση της ομοφυλοφιλίας: Αποποινικοποίηση.

Τα τρία παραπάνω επιχειρήματα, η «αμαρτία», το «παρά φύσιν» και η «ασθένεια», διατήρησαν επί αιώνες τους ομοφυλόφιλους στο περιθώριο της κοινωνίας και πολλές φορές στη φυλακή ως εγκληματίες. Το σχετικό έγκλημα καταχωρήθηκε στον ποινικό κώδικα των ευρωπαϊκών χωρών με την ονομασία «Προσβολή των ηθών και της δημόσιας αιδούς».

Στην Αγγλία, ο «σοδομισμός» χαρακτηρίστηκε το 1533, επί Ερρίκου του 8^ου ως απεχθής και αποτρόπαιη ακολασία» και τιμωρούνταν με θάνατο. Το 1861 η ποινή ελαττώθηκε σε ισόβια δεσμά. Το 1885 ελαττώθηκε σε φυλάκιση δυο ετών μέχρι το 1967, όπου καταργήθηκε. Ανάμεσα στις πολλές περιπτώσεις φυλάκισης, που ντροπιάζουν την Αγγλία, αναφέρω δυο: εκείνη του διεθνώς γνωστού συγγραφέα, ποιητή και λόγιου Όσκαρ Ουάιλντ, και εκείνη του Άλαν Τιούρινγκ (Alan Turing), του διακεκριμένου μαθηματικού, στον οποίο πολλά χρωστά η χώρα του και ο κόσμος ολόκληρος, αφού κατόρθωσε να σπάσει τους κωδικούς των κρυπτογραφικών μηνυμάτων των Ναζί και να πληροφορεί τους συμμάχους για τις κινήσεις των στρατευμάτων και του στόλου τους. Ιστορικοί εκτιμούν ότι η δράση του Τιούρινγκ συντόμευσε τον πόλεμο για περισσότερο από δυο χρόνια και έσωσε περισσότερες από 14 εκατομμύρια ζωές.

Μετά τον πόλεμο, το 1952, ο Τιούρινγκ καταδικάστικε στην εναλλακτική της φυλάκισης ποινή: να υποστεί σειρά ενέσεων με ορμόνες οιστρογόνων, που σκόπευαν να «καταστείλουν» τις επιθυμίες του, με αποτέλεσμα να αναπτύξει γυναικομαστία και να παρουσιάσει συμπτώματα κατάθλιψης. Δυο χρόνια αργότερα, στις 7 Ιουνίου 1954, ο Άλαν Τιούρινγκ βρέθηκε νεκρός στο κρεβάτι του. Στο κομοδίνο υπήρχε ακουμπισμένο ένα μισοφαγωμένο μήλο, επαλειμμένο με κυάνιο. Ήταν μόλις 41 ετών. Φημολογείται ότι η γνωστή εταιρεία πληροφορικής Apple διάλεξε ως λογότυπό της ένα μισοφαγωμένο μήλο για να αποτίσει φόρο τιμής σε αυτή τη διάνοια, τον πρωτοπόρο της επιστήμης της πληροφορικής. Πέρυσι παίχτηκε στους αθηναϊκούς κινηματογράφους η ταινία «Το αίνιγμα» (Imitation Game) με υπόθεση τη βιογραφία του.

Στη Γερμανία, αντίστοιχα, ο Χίτλερ επεφύλαξε στους γκέι την ίδια τύχη που επεφύλαξε και στους Εβραίους και στους Ρομά.

Μετά των πόλεμο, η ομοφυλοφιλία έπαυσε σταδιακά να θεωρείται έγκλημα και να περιλαμβάνεται στον ποινικό κώδικα των ευρωπαϊκών χωρών. Αυτή ήταν η πρώτη νομιμοποίηση της ομοφυλοφιλίας. Στην Ελλάδα αυτό έγινε το 1951.

4. Η δεύτερη νομιμοποίηση της ομοφυλοφιλίας: Το ξέφτισμα των στερεοτυπικών αντιλήψεων.

Ωστόσο, οι τρεις στερεοτυπικές αντιλήψεις –«αμαρτία», «παρά φύσιν» και «ασθένεια»– παρέμειναν, ώσπου ξέφτισαν και αυτές. Αυτή ήταν η δεύτερη νομιμοποίηση της ομοφυλοφιλίας στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα:

α) - Για το επιχείρημα της «αμαρτίας».

Είδαμε τον ίδιο τον Πάπα Φραγκίσκο, μόλις τον Σεπτέμβριο, να εναγκαλίζεται και να φιλάει στο μάγουλο δυο από αυτούς που ο Απόστολος Παύλος αποκαλούσε με βδελυγμία «αρσενοκοίτες» (Έθνος, 2/10/2015). Όχι για να τον νουθετήσει στο «δρόμο του θεού», όπως έκανε ο Ιησούς που αγκάλιαζε τους αμαρτωλούς. Τους αγκάλιασε ως παλαιούς γνωστούς του από την Αργεντινή. Έχει κάνει πολλές τέτοιες υποχωρήσεις η εκκλησία και θα κάνει και άλλες, όσο βλέπει ότι οι πιστοί –και ιδιαίτερα οι νέοι– αραιώνουν και συνεπώς αραιώνουν και τα έσοδά της. Στη Βρετανία, οι ναοί που οι εναπομείναντες πιστοί δεν μπορούν πλέον να τους με τον οβολό τους, πωλούνται σε εργολάβους και μετατρέπονται σε κατοικίες, εστιατόρια, μπαρ κλπ.

Έχουμε φτάσει στην εποχή όπου πολλές, κυρίως προτεσταντικές, χριστιανικές εκκλησίες, όχι μόνο δεν καταδικάζουν την ομοφυλοφιλία αλλά ευλογούν και τους γκέι γάμους και, ακόμα περισσότερο, έχουν γκέι επισκόπους. Για παράδειγμα, τον Ιούνιο του 2003, εξελέγη επίσκοπος – επικεφαλής της αγγλικανικής εκκλησίας των ΗΠΑ, ο 56χρονος γκέι Τζην Ρόμπινσον (GeneRobinson). Δήλωσε ότι ο θεός του χάρισε έναν υπέροχο σύντροφο, με τον οποίο συζεί 13 χρόνια. Και το 2009, η λεσβία Εύα Μπρούνε, 55 χρόνων, εξελέγη επίσκοπος  της Λουθηρανικής Εκκλησίας της Στοκχόλμης.

Στη χώρα μας είμαστε προσκολλημένοι στις παραδόσεις. Αγνοούμε ότι οι παραδόσεις, όταν ξεπεραστούν, μπαίνουν στο λαογραφικό ιστορικό μουσείο, όπως π.χ. η παράδοση της δουλείας, της ληστείας, της θανατικής ποινής κλπ. Μέχρι το 1952 η παράδοση δεν επέτρεπε στις γυναίκες του εκλέγεσθαι. Μέχρι το 1974 οι αριστεροί ήταν πολίτες Β´ κατηγορίας. Αυτές οι παραδόσεις άλλαξαν, αλλά η εκκλησία μας ακολουθεί ακόμα τις απόψεις του Αποστόλου Παύλου, ηλικίας 2.000 ετών. Έτσι, ανάμεσα σε πολλά αναθέματα, ακούσαμε τον άγιο Θεσσαλονίκης Άνθιμο να χαρακτηρίζει τους γκέι «σκυλιά» (« ‘Μή δώτε τό άγιον τοις κυσί’ ή σε ελεύθερη απόδοση ‘μην αναμειγνύετε τα άγια με τα σκυλιά’», Έθνος, 17/6/2014) και την ομοφυλοφιλία «θανάσιμο αμάρτημα» (18/3/2015).

β) - Για το επιχείρημα του «παρά φύσιν».

Αν ψάξετε στο διαδίκτυο τη φράση «ομοφυλόφιλα ζώα», θα βρείτε χιλιάδες δημοσιεύματα που βεβαιώνουν ότι η ομοφυλοφιλία είναι συστατικό της φύσης. Αρκούμαι σε ένα δημοσίευμα της «Ελευθεροτυπίας» την Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009, με τίτλο «Αυξημένη η ομοφυλοφιλία στο ζωικό βασίλειο» και υπότιτλο «Οι σεξουαλικές επαφές μεταξύ ζώων του ίδιου φύλου είναι πιο εκτεταμένες στο ζωικό βασίλειο από ό,τι θεωρούσαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες».

Αυτά όμως δεν μετρούν για τον άγιο Θεσσαλονίκης. Πριν από ένα μόλις μήνα, στις 10 Οκτωβρίου, δήλωνε ξανά: «Οι ομοφυλόφιλοι είναι παράνομοι και αφύσικοι». Η καθ’ ημάς κρατούσα θρησκεία δεν πείθεται ούτε από την επιστήμη.

Ο Άλκης Ιωαννίδης στην εργασία του για την ομοφυλοφιλία γράφει: «Όλοι μας, στρέιτ και γκέι κάνουμε σχέσεις και έχουμε σεξουαλικές επαφές για άλλους λόγους από την αναπαραγωγή. Ως γνωστόν, τα περισσότερα ετερόφυλα ζευγάρια κάνουν μόνο 1 με 2 παιδιά ενώ προφανώς έχουν χιλιάδες σεξουαλικές επαφές, μόνοι τους ή με το εκάστοτε ταίρι τους. Επίσης, υπάρχουν χιλιάδες ετερόφυλα ζευγάρια τα οποία δεν κάνουν καθόλου παιδιά είτε γιατί δεν θέλουν είτε γιατί είναι στείροι είτε γιατί είναι μεγάλης ηλικίας χωρίς προφανώς να σταματάνε να κάνουν σεξ. Αφού λοιπόν ως ‘κατά φύσιν’ σεξ είναι εκείνο που στοχεύει στην τεκνοποιία, γιατί αλήθεια αυτό το σεξ είναι ‘κατά φύσιν’ ενώ το ομοφυλικό ‘παρά φύσιν’»; Και βέβαια, το πρωκτικό και το στοματικό σεξ, σε καμία περίπτωση δεν είναι αποκλειστικότητα των γκέι.

γ) - Για το επιχείρημα της «ασθένειας».

Έπρεπε να φτάσουμε στο 1974, ώστε η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία να πάψει να θεωρεί την ομοφυλοφιλία ασθένεια. Λίγο αργότερα ακολούθησε και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Τα επιστημονικά πορίσματα των φορέων αυτών απέδειξαν ότι η ομοφυλοφιλία δεν οφείλεται σε ορμονικές  διαταραχές ή ψυχολογικά προβλήματα. Το ποσοστό του ομοφυλόφιλου σεξουαλικού προσανατολισμού είναι περίπου σταθερό και στατιστικά κυμαίνεται μεταξύ 8-13% του πληθυσμού, κάθε πληθυσμού, εμφανιζόμενο σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Στην Ελλάδα, η ομοφυλοφιλία αποχαρακτηρίστηκε από ασθένεια μόλις το 1990, δηλαδή με καθυστέρηση 16 ετών! Οι θεραπείες της «ασθένειας» ήσαν τρομακτικές: η λοβοτομή (επέμβαση που αποκόβει νευρικές συνδέσεις στο μετωπιαίο κυρίως εμπρόσθιο λοβό του εγκεφάλου) , η ψυχοθεραπεία, φάρμακα, ορμόνες, ύπνωση, ηλεκτροσόκ και θεραπεία αποστροφής (ο συνδυασμός φαρμάκων που προκαλούν ναυτία ή ηλεκτροσόκ με ομοφυλοφιλικά ερεθίσματα).

5. Τρίτη νομιμοποίηση. Σύμφωνο συμβίωσης.

Η χώρα μας υποχρεώθηκε από τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης να νομοθετήσει το «Σύμφωνο Συμβίωσης» για ζευγάρια που θέλουν να αναγνωριστούν οι νομικές συνέπειες της συμβίωσής τους, χωρίς να είναι αναγκασμένα να περάσουν από τις διαδικασίες του γάμου. Στις 26 Νοεμβρίου 2008, με καθυστέρηση τουλάχιστον 8 ετών και μετά από μάχη με τους ευσεβείς ορθόδοξους, τέθηκε σε ισχύ ο Ν.3719/2008, με τίτλο "Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί και την κοινωνία". Ωστόσο, το καθ’ ημάς Σύμφωνο Συμβίωσης διαφέρει από αυτά των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών: κατά το άρθρο 1 του Νόμου, τέτοια σύμφωνα μπορούν να συνάψουν μόνο δύο ενήλικες διαφορετικού φύλου. Ας σημειώσουμε ότι, παρά τον αποκλεισμό των ομοφυλοφίλων, η Εκκλησία της Ελλάδας τάχθηκε επίσημα εναντίον του Συμφώνου. Με ένα δελτίο τύπου της 17 Μαρτίου 2008, η Ιερά Σύνοδος χαρακτήρισε το σύμφωνο συμβίωσης «πορνεία».

Το Σύμφωνο αυτό έχει γίνει νόμος σε 19 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά μόνο στην Λιθουανία και στην Ελλάδα περιορίζεται σε ετερόφυλα ζευγάρια. Η Ελλάδα αρνήθηκε αυτή την 3^η νομιμοποίηση της ομοφυλοφυλίας και γι αυτό καταδικάστηκε στις 7 Νοεμβρίου του 2013 από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μετά από προσφυγή ενός ομόφυλου ζευγαριού.

Μετά την καταδίκη, η τότε κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε να συμμορφωθεί, να ακολουθήσει τις ευρωπαϊκές χώρες και να επεκτείνει το σύμφωνο με μια τροπολογία, στις 27 Νοεμβρίου 2013. Τότε, ο άγιος Πειραιώς Σεραφείμ προειδοποίησε ότι θα αφορίσει όποιον βουλευτή ψηφίσει την τροπολογία. Μετά από αυτή την απειλή, 25 βουλευτές της ΝΔ αρνήθηκαν την ψήφο τους και έτσι η καυτή πατάτα έφτασε στα χέρια του κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ. Η εκκλησία νίκησε.

Το κόμμα Δράση έδωσε τότε μια ερμηνεία σε αυτή την απροσδόκητη εξέλιξη με ένα δελτίο τύπου:

«Προφανώς, δεν φταίει ο Χριστιανισμός για τη δύναμη που έχουν οι κληρικοί να καθορίζουν την κρατική πολιτική. Χριστιανικές είναι και οι 17 χώρες που περιλαμβάνουν και τους πολίτες με μειονοτικό σεξουαλικό προσανατολισμό στο Σύμφωνο Συμβίωσης. Οι χώρες αυτές, όμως, δεν πληρώνουν τους κληρικούς από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να τους  χρησιμοποιούν για τις πελατειακές τους σχέσεις με τους πιστούς. Στη χώρα μας, Χριστιανοί και μη Χριστιανοί, πρόθυμοι και απρόθυμοι, πληρώνουμε τον άγιο Πειραιώς να τρομοκρατεί τους 25 βουλευτές και τον υπουργό της ΝΔ. Να τους τρομοκρατεί, όχι με τη στέρηση του μετά θάνατον παραδείσου, αλλά με τη στέρηση των ψήφων που λαμβάνουν».

Το 2015, στην πρώτη κυβέρνησή του ΣΥΡΙΖΑ, τον περασμένο Γενάρη, ο υπουργός δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος ανακοινώνει ότι προωθείται άμεσα στη Βουλή η επέκταση του Συμφώνου Συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια.

Δυο μέρες αργότερα, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επιτέθηκε στον υπουργό σε «ΣΥΡΙΖΑίικη» διάλεκτο. Χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «Νεοφιλελεύθερη επιβράβευση της ανευθυνότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις». Ωστόσο, στις 10 Ιουνίου, ο υπουργός ανήρτησε στην ιστοσελίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης, το νομοσχέδιο για διαβούλευση. Την επομένη ακριβώς, ο κ. Ιερώνυμος επιτέθηκε για δεύτερη φορά, δηλώνοντας ότι κάθε τι μακριά από το μυστήριο του γάμου, είναι ξένο προς την εκκλησία και ακολούθησε ο άγιος Πειραιώς, ο οποίος ανακάλυψε επιπλέον ότι «η ομοφυλοφιλία προκαλεί καρκινογενέσεις». Από τη συνδυασμένη επίθεση δεν θα μπορούσε να λείπει ο άγιος Θεσσαλονίκης, ο οποίος χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «καταστροφή, ντροπή και πρόκληση». Κατόπιν αυτών, το νομοσχέδιο έμεινε ανηρτημένο μέχρι της 20 Αυγούστου που παραιτήθηκε η κυβέρνηση. Η εκκλησία απέσπασε δεύτερη νίκη.

Στη δεύτερη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι σήμερα -δυο μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας από την «δεύτερη φορά αριστερά»- η υπεσχημένη νομιμοποίηση της σχέσης μεταξύ ομοφύλων δεν πραγματοποιήθηκε. Στις 9 Νοεμβρίου 2015, πριν δηλαδή μόλις 7 ημέρες, ο ίδιος υπουργός ο κ. Παρασκευόπουλος ανήρτησε για διαβούλευση το νομοσχέδιο για τη διεύρυνση του συμφώνου συμβίωσης. Το τέλος της διαβούλευσης καθορίστηκε για την ερχόμενη Παρασκευή, 20 Νοεμβρίου 2015. Παρά ταύτα, μέχρι σήμερα (3/12/2015) το νομοσχέδιο δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή. Μας το θύμισε με τραγικό τρόπο ο Κώστας Φαλελάκης, σύντροφος του αξέχαστου ηθοποιού Μηνά Χατζησάββα, στην κηδεία του. Στον επικήδειο (1/12/2015) ανέφερε τα ακόλουθα συγκλονιστικά: «Ήταν απίστευτο αυτό που έζησα στο νοσοκομείο όταν πήγα για να πάρω τη σορό του και αυτό είναι ένα μήνυμα στον πρωθυπουργό για το σύμφωνο συμβίωσης. Ήμουν ο άνθρωπος του τα τελευταία 25 χρόνια και όμως δεν ήταν αυτονόητο ότι μπορούσα να πάρω εγώ τη σορό του. Ακολούθησε μία απίστευτη γραφειοκρατική διαδικασία με υπεύθυνες δηλώσεις στην αστυνομία. Ξέρετε υπάρχουν σε αυτή τη ζωή και οι ομοφυλόφιλοι, οι άντρες που επιλέγουν να είναι μαζί να έχουν κοινή ζωή. Αυτό ας το σκεφτούν και ας το αναλογιστούν όλοι».

6. Τέταρτη νομιμοποίηση. Γάμος ομοφύλων.

Ο γάμος ομοφύλων παρέχει ισοτιμία με τα δικαιώματα των ετεροφύλων, όπως π.χ. το δικαίωμα στην τεκνοθεσία. Οι χώρες που έχουν προχωρήσει σε αυτήν την τέταρτη νομιμοποίηση του ανά τον κόσμο είναι:

Ευρώπη: 14 χώρες: Βέλγιο, Βρετανία, Γαλλία, Δανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισλανδία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σουηδία, Φινλανδία. Μάλιστα, η σημερινή ημέρα είναι, συμπτωματικά, η μέρα που τίθεται σε ισχύ ο νόμος στην Ιρλανδία. Νόμος που ψηφίστηκε πριν 6 μήνες με 62% σε δημοψήφισμα. Το πρώτο δημοψήφισμα που έγινε στην Ευρώπη για αυτό το θέμα.

Αμερική: 6 χώρες:Αργεντινή, Βραζιλία (μερικές Πολιτείες), ΗΠΑ,  Καναδάς, Μεξικό (μερικές πολιτείες), Ουρουγουάη.

Αφρική: Νότια Αφρική

Ασία – Ειρηνικός: Νέα Ζηλανδία

Μέση Ανατολή: Ισραήλ

Από τον κατάλογο των 23 χωρών που διάβασα προκύπτει ότι:

-          καμία χώρα της Ασίας, του Ειρηνικού, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής (πλην τριών δημοκρατιών) δεν έχει νομιμοποιήσει τον γάμο ομοφύλων

-          Ιδιαίτερα (και αυτό μας ενδιαφέρει άμεσα) καμιά βαλκανική χώρα δεν έχει νομιμοποιήσει τον γάμο ομοφυλοφίλων.

-          Στην Ευρώπη τον έχουν νομιμοποιήσει οι χώρες που έζησαν και αγωνίστηκαν για να κατακτήσουν τις ιδέες του Διαφωτισμού.

-          Στη Βόρεια Αμερική, περίπου όλες οι χώρες ή τμήματά τους. Η Νότια Αμερική ακολουθεί εν πολλοίς παραδόσεις των προκολομβιανών γηγενών κοινωνιών.

-          Αν δείτε στο χάρτη τις χώρες έχουν νομιμοποιήσει τον γάμο ομοφύλων, θα θυμηθείτε τη θεωρία του Χάντινγκτον περί σύγκρουσης πολιτισμών. Ο Δυτικός πολιτισμός τον έχει νομιμοποιήσει, ενώ η Ανατολή (μαζί και η καθ’ ημάς Ανατολή) τον έχει ξορκίσει.

Με άλλα λόγια, υπάρχει μια στατιστική συσχέτιση (correlation) μεταξύ πολιτικών ελευθεριών και αναγνώρισης του ομόφυλου γάμου. Όλες οι χώρες του καταλόγου πλην μιας (Μεξικό) ανήκουν στην λίστα των «ελευθέρων χωρών», που καταρτίζει κάθε χρόνο ο διεθνής οργανισμός «Οίκος Eλευθερίας» (Freedom House). Και, αντίστροφα, όλες οι ευρωπαϊκές «ελεύθερες χώρες» -με εξαίρεση τη Γερμανία και την Ιταλία- έχουν αναγνωρίσει τον γάμο ομοφύλων.

Φαίνεται ότι αυτή η τέταρτη νομιμοποίηση της ομοφυλοφιλίας θα αργήσει στη χώρα μας, αφού δεν έχει γίνει ούτε η Τρίτη. Και είναι επίσης φανερό ότι, αν γίνει, θα γίνει μόνο αν οι εταίροι μας ασκήσουν και πάλι πίεση (όπως έκαναν για τον πολιτικό γάμο, για τις ταυτότητες, για το Σύμφωνο Συμβίωσης) και μόνο μετά από σύγκρουση με την εκκλησία.

Ας κάνουμε εδώ μια παρένθεση για να ξεκαθαρίσουμε ότι η συναίνεση της εκκλησίας δεν απαιτείται ούτε τυπικά, ούτε ουσιαστικά, για να γίνει η νομιμοποίηση. Θυμίζω ότι οι παραπάνω ρυθμίσεις έγιναν παρά τη ρητή αντίθεση και της κινητοποιήσεις της εκκλησίας.

Όμως, σύγκρουση με την εκκλησία και τη συντήρηση γενικά για τη θέσπιση του ομοφυλικού γάμου δεν αναμένεται από τον αριστερό και προοδευτικό ΣΥΡΙΖΑ, αφού ο σημερινός αρμόδιος υπουργός κ. Παρασκευόπουλος έχει ταχθεί εναντίον του γάμου ομοφύλων.

Θυμίζουμε ότι το ακόμα πιο αριστερό ΚΚΕ έχει ταχθεί όχι μόνο εναντίον του γάμου ομοφύλων,αλλά και εναντίον του Συμφώνου Συμβίωσης, καθώς βέβαια και εναντίον της τεκνοθεσίας. Τη θέση του δε αυτή τη δικαιολογεί με το σκεπτικό ότι η ομοφυλοφιλία είναι προϊόν της παρακμής του καπιταλισμού. Προς αποκατάσταση της αλήθειας, θα κάνουμε παρακάτω μια συνοπτική αναφορά στην ομοφυλοφιλία και στην αντιμετώπισή της στην πατρίδα του «υπαρκτού σοσιαλισμού», στην ΕΣΣΔ και γενικότερα στη Ρωσία.

Αλλά και ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Μεϊμαράκης δήλωσε πρόσφατα (14 Σεπτεμβρίου) «Πολλές φορές με προβληματίζει ότι προσπαθούν να μας πείσουν ότι αυτό είναι το νορμάλ και το σωστό και είμαι με μεγάλη επιφύλαξη στην υιοθεσία». Δημοσιεύτηκε («Ποντίκι», 31/1/2012) ότι ομοφοβικές δηλώσεις είχε κάνει στο facebook και ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ Πάνος Καμμένος. Σε βάρος μάλιστα του Υπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας. Αργότερα όμως τις έσβησε από τη σελίδα του.

Όλοι αυτοί γνωρίζουν ότι, αν κάποιος πολιτικός ταχθεί υπέρ του ομόφυλου γάμου, το πληρώνει με απώλεια ψήφων.

7. Η ομοφυλοφιλία σε Ρωσία - ΕΣΣΔ

Στην τσαρική Ρωσία, η ομοφυλοφιλία χαρακτηρίστηκε το 1832 ποινικό αδίκημα με αυστηρές ποινές. Το 1917, η κυβέρνηση του Λένιν κατάργησε όλον τον ποινικό κώδικα και συνεπώς και το άρθρο για την ομοφυλοφιλία. Δεκαέξι χρόνια αργότερα, το 1933, ο Στάλιν ποινικοποιεί και πάλι την ομοφυλοφιλία, χαρακτηρίζοντάς την «ασθένεια». Θα αποποινικοποιηθεί μόλις το 1993, μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, από τον Γέλτσιν. Όμως, θα ποινικοποιηθεί και πάλι από τον Πούτιν στις 30/6/2013, με άλλη μορφή: με το νόμο της «προστασίας ανηλίκων από προπαγάνδα ομόφυλων σχέσεων, οι οποίες είναι ανακόλουθες με τις ‘παραδοσιακές’ οικογενειακές αξίες». Ο νόμος εγκρίθηκε ομόφωνα από τη ρωσική Κάτω Βουλή, με ψήφους 436 υπέρ και κανέναν κατά. Όλη αυτή η παλινδρόμηση αποδεικνύει ότι ούτε ο σεξουαλικός προσανατολισμός, ούτε η αντιμετώπισή του από την εξουσία έχουν κάποια σχέση με το καθεστώς. Η αντιμετώπισή του, ιδιαίτερα, συνδέεται άμεσα με τα ήθη της κοινωνίας και το βαθμό της καθυστέρησής τους.

Εδώ έχει ενδιαφέρον να προσθέσουμε ότι  στην Κούβα, είναι ο πολύς Τσε Γκουεβάρα που διατάζει αυτοπροσώπως τη σύλληψη και φυλάκιση των “acusados ser afeminados y vagos”, των ομοφυλόφιλων, δηλαδή, γνωστών καλλιτεχνών, συγγραφέων κ.λπ., αλλά και αγνώστων, ακόμη και αυτών που αγωνίστηκαν στο πλευρό της Επανάστασης.

8. Σκέψεις για τον γάμο ομοφύλων [5 ερωταπαντήσεις]

Θα θέσω πέντε ερωτήματα που τίθενται συνήθως και τις απαντήσεις μου.

1. Μα τι τον χρειάζονται τον γάμο; Δεν τους καλύπτει όλα τα δικαιώματα νομικά το Σύμφωνο Συμβίωσης;

Όχι. Δεν τους καλύπτει την τεκνοθεσία. Αλλά πέρα από αυτό, η αδυναμία τέλεσης γάμου καθιστά τους γκέι «ανθρώπους δεύτερης κατηγορίας».

Πάλι με τα λόγια του Άλκη Ιωαννίδη, «είναι προφανές ότι υπάρχει τόσο νομική όσο και κοινωνική ανισότητα και προκατάληψη κατά της ομοφυλοφιλίας στην Ελλάδα. Και αυτό είναι προφανές από το πόσο λίγοι γκέι διαλέγουν να είναι ανοιχτοί και ειλικρινείς στο σπίτι, στη δουλειά, στις συναναστροφές τους.

Είναι προφανές από τα ειρωνικά σχόλια που ακούγονται ακόμα και σήμερα όταν περνάει ένα ζευγάρι γκέι στον δρόμο.

Είναι προφανές από την απουσία ανοικτών γκέι πολιτικών, αν και τέτοιοι υπάρχουν.

Είναι προφανές από το γεγονός ότι οι γκέι δεν έχουν το δικαίωμα να βλέπουν τους αγαπημένους τους στο νοσοκομείο εάν κάτι συμβεί, να κανονίζουν οι ίδιοι την διαθήκη τους κτλ».

Ακόμα περισσότερο, στη χώρα μας η προκατάληψη και οι διακρίσεις δεν περιορίζονται στους ομοφυλόφιλους. Επεκτείνονται, ακόμα και σήμερα, και στους ετεροφυλόφιλους που δεν συμμορφώνονται με τις νόρμες της εκκλησίας και της πατριαρχικής οικογένειας. Ίσως αυτό να μη γίνεται εύκολα αντιληπτό στην Αθήνα. Σε επαρχιακές πόλεις όμως, η ιδιωτική ζωή είναι περίπου ανύπαρκτη και αλίμονο σε όποιον η ιδιωτική ζωή του δεν συμμορφώνεται με την κοινή γνώμη. Ιδιαίτερα αν είναι γυναίκα.

Στο δρόμο κανείς δεν σε ρωτάει «γιατί παντρεύτηκες;» ή «γιατί έκανες παιδιά»; Αντίθετα, σε ρωτούν με περισσή αδιακρισία: «Μα γιατί δεν παντρεύτηκες;» ή «Δεν θέλεις να κάνεις παιδιά; Μα πώς γίνεται αυτό;».

Αν δεν ζεις την προκαθορισμένη ζωή για την οποία η κοινωνία σε προορίζει -παντρεμένος με παιδιά- πρέπει να υπάρχει ένας λόγος, μια εξήγηση. Και όσο προχωράει η ηλικία, τόσο οι ερωτήσεις πυκνώνουν, μέχρι που, από μια ηλικία και μετά, να αρχίσει η κοινωνική απομόνωση. Έχει κανείς αναρωτηθεί για ποιο λόγο οι γκέι στην Ελλάδα παντρεύονται με γυναίκες πιο συχνά από ότι στη Δύση;

Υπό αυτό το πρίσμα, η άρνηση του γάμου ομοφύλων συμβάλλει στην καταπίεση και στην προκατάληψη. Σκεφτείτε: γιατί η ετήσια εκδήλωση των γκέι ονομάζεται «γιορτή περηφάνιας» (gay pride); Προφανώς διότι την έχουν ανάγκη τη γιορτή οι γκέι για να τονώσουν την περηφάνια και την αξιοπρέπειά τους, που δοκιμάζεται κάθε μέρα.

Η νομιμοποίηση του γάμου τους λοιπόν, είναι ένα απαραίτητο τονωτικό.

1. Μα η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας δεν θα οδηγήσει σε κατάρρευση της οικογένειας και των ηθικών αρχών; Εάν ανεχτούμε την ομοφυλοφιλία, γιατί να μην ανεχτούμε την κτηνοβασία, την παιδοφιλία τη νεκροφιλία και άλλες διαστροφές;

Κάθε συμπεριφορά και κάθε νομιμοποίησή της, πρέπει να κρίνεται με βάση τα δικά της χαρακτηριστικά και τις επιπτώσεις που συνεπάγεται. Η σύγκριση με άλλες καταδικαστέες συμπεριφορές, συχνά εκ του πονηρού, εδράζεται και καλλιεργεί ένα μεταφυσικό φόβο προς οποιαδήποτε αλλαγή: η παιδοφιλία παραδείγματος χάριν είναι καταδικαστέα επειδή συνεπάγεται ψυχολογικά τραύματα των παιδιών που δεν έχουν την δυνατότητα να δώσουν ή όχι την συγκατάθεση τους για σεξ.

Όσο για την οικογένεια και τις ηθικές αρχές, τα τελευταία 3000 χρόνια έχουν αλλάξει χιλιάδες φορές χωρίς να έχει επέλθει καμία κατάρρευση της οικογένειας.

Η ισότητα των γυναικών παραδείγματος χάριν, είχε επιπτώσεις στον γάμο πολύ περισσότερες από όσο η νομιμοποίηση των γκέι σχέσεων. Κατάργησε την έννοια του «αρχηγού του νοικοκυριού» που υπήρχε για αιώνες.

Η κατάργηση της δουλείας ήταν μια κοινωνική αλλαγή πολύ μεγαλύτερη από την κατάργηση των διακρίσεων για τους γκέι συμπολίτες μας.

Η συμβίωση των ετερόφυλων πριν τον γάμο, που τώρα είναι κάτι σύνηθες, ήταν τρομερό ταμπού μόλις πριν μερικές δεκαετίες και όσοι το ανέχονταν θεωρούνταν ανώμαλοι και επικίνδυνοι.

Αλίμονο εάν αρνούμαστε να γίνουν αυτές οι θετικές αλλαγές διότι ορισμένοι μπορεί να επιχειρηματολογούσαν ότι η ισότητα των γυναικών, ή των μαύρων ή των κολίγων θα οδηγούσε σε κατάρρευση των ηθικών αρχών!

Και όσοι πιστεύουν ότι η απαγόρευση του γκέι γάμου προάγει την ηθική, συνήθως πιστεύουν και ότι η συχνή εναλλαγή σεξουαλικών συντρόφων είναι επίσης ανήθικη. Ας σκεφτούν λοιπόν το προφανές: τα ομοφυλόφιλα άτομα θα δυσκολευτούν σε συνθήκες απαγόρευσης να δημιουργήσουν σταθερές σχέσεις και έτσι θα καταλήξουν να έχουν πολλές κρυφές σεξουαλικές επαφές. Συνεπώς, οι «ηθικές» αντιρρήσεις στη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφύλων κάνουν το αντίθετο από το να προάγουν την ηθική.

1. Μα ο γάμος δεν θεσμοθετήθηκε για να νομιμοποιήσει την τεκνοποιία;

Όχι. Ο γάμος δεν προϋποθέτει τεκνοποιία, και άρα δεν μπορεί η σύναψή του να έχει ως τυπική προϋπόθεση το φύλο των συμβαλλομένων μερών.

Το να μην μπορεί ο Α να συνάψει γάμο με τον Β λόγω του φύλου του συνιστά διάκριση λόγω φύλου, όπως ακριβώς συνιστούσε διάκριση λόγω ράτσας η απαγόρευση σύναψης γάμου ενός μαύρου με μια λευκή (στην Αμερική του πρώτου μισού του 20ου αιώνα) ή ενός Γερμανού με μια Εβραία (στο τρίτο Ράιχ).

1.  
2. Μα η πλειοψηφία των πολιτών είναι ενάντιοι

Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν εξαρτώνται από πλειοψηφίες. Αντίθετα, υπάρχουν για να προστατεύουν τα άτομα από τις πλειοψηφίες. Σκεφτείτε π.χ. την τύχη της μειονότητας της Θράκης, αν τα δικαιώματά της καθορίζονταν με βάση τις απόψεις της πελιονότητας με δημοψήφισμα!

1. Μα είναι δυνατόν να υιοθετούν παιδιά; Τι διεστραμένη διαπαιδαγώγηση θα έχουν τα παιδιά με δυο μπαμπάδες ή δυο μαμάδες;

Ανάμεσα στις πολλές έρευνες για τι θέμα αυτό, που καταλήγουν σε παρόμοια πορίσματα, θα σταθώ σε μια. Το 2013, το Πανεπιστήμιο Καίμπριτζ ερεύνησε συγκριτικά τις περιπτώσεις 130 υιοθετημένων παιδιών με γονείς γκέι, λεσβίες, ετερόφυλους. Τα παιδιά ήσαν ηλικίας μεταξύ 4 και 8 ετών. Αντικείμενο της έρευνας ήταν η ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων, ο τρόπος μέριμνας των γονέων και η ανταπόκριση των παιδιών. Σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας, δεν υπήρξαν ενδείξεις ότι οι αρσενικές ή οι θηλυκές τάσεις των παιδιών επηρεάστηκαν από τους ομόφυλους γονείς. Η οικογενειακή ζωή και η ποιότητα των σχέσεων ήταν εντελώς όμοια, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό των γονιών (βλ. Children in γκέι adoptions at no disadvantage).

Αλλά και πέρα από τους ειδικούς και το κύρος τους, απευθύνομαι στην κοινή λογική: ποιος πιστεύει ότι τα υιοθετημένα παιδιά από ομόφυλους γονείς θα πάρουν χειρότερη διαπαιδαγώγηση και λιγότερη αγάπη από εκείνη που θα έπαιρναν στο ορφανοτροφείο, αν δεν υιοθετούνταν;

9. Συμπέρασμα

Η έλλειψη σωστής ενημέρωσης πάνω σε θέματα ομοφυλοφιλίας προκαλεί φοβίες και οι φοβίες προκαλούν έχθρα και μίσος. Εγώ λοιπόν, αντίστροφα, φοβάμαι πολλούς από αυτούς που φοβούνται τους ομοφυλόφιλους. Αρκετοί από αυτούς έχουν ασκήσει, όπως είπα στην αρχή της ομιλίας, σωματική ή λεκτική βία και τη βία τη φοβάμαι.

Η «Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου», σε δελτίο τύπου της 17 Μαρτίου 2015 τονίζει ότι «παρατηρείται αύξηση των επιθέσεων με κίνητρο τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου». Και αυτή η αύξηση της σεξουαλικής βίας πιθανολογώ ότι σχετίζεται με την κρίση που περνάμε, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι και κρίση αξιών.

Κυρίως όμως, ας έχουμε όλοι και όλες κατά νου ότι οι σεξουαλικές διακρίσεις εις βάρος συνανθρώπων μας δημιουργεί εθισμό και σε άλλες διακρίσεις, και ότι ήδη υπάρχουν ποικίλες διακρίσεις στην κοινωνία μας. Κάθε διάκριση είναι εκκολαπτήριο και άλλων διακρίσεων σε βάρος του καθενός από μας. Αλλά αυτό είναι θέμα άλλης ομιλίας.