Πόσο σεξισμό άντεξες σήμερα;
Μπορεί εδώ και λίγες δεκαετίες οι γυναίκες στη χώρα μας να μη θεωρούνται πια ιδιοκτησία του πατέρα ή του άντρα τους και να έχουν κατοχυρώσει πολλά δικαιώματα με βάση νομοθεσίες, όμως ο σεξισμός είναι μια συνεχής, ασταμάτητη καθημερινότητα.
Η καταπίεση λόγω φύλου δεν παίρνει μόνο την κραυγαλέα μορφή της γυναικοκτονίας (δεκάδες γυναίκες δολοφονούνται από συζύγους και πατέρες κάθε χρόνο στην Ελλάδα). Ο σεξισμός είναι σαν ένα ασταμάτητο, καθημερινό ψιλόβροχο: Μια σταγόνα από μόνη της δεν είναι σοβαρή, αλλά με το να εκτίθεσαι συνεχώς σε άπειρες ψιλές σταγόνες καταλήγεις μουσκίδι.
Το ίδιο ισχύει με τα συνεχή καθημερινά σεξιστικά σχόλια που εισπράττουν οι γυναίκες: μπορεί κανένα απ’ όλα τα σεξιστικά σχόλια από μόνο του να μην είναι ιδιαίτερα άσχημο ή βίαιο, αλλά όλα μαζί συσσωρεύονται και σε εξαντλούν, σε θυμώνουν, σε βγάζουν νοκ άουτ.
Πρόκειται για τις λεγόμενες μικροεπιθέσεις (microagressions), οι οποίες λειτουργούν συσσωρευτικά.
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη σταχυολόγησε μερικά μόνο από τα άπειρα σεξιστικά σχόλια που έχει εισπράξει στον δικό της τομέα εργασίας (καλλιτεχνία, παραγωγές και συναφείς επαγγελματικούς χώρους). Αν τα διαβάσετε, θα δείτε ότι κανένα από αυτά από μόνο του δεν αρκεί για να σε βγάλει από τα ρούχα σου. Φαντάσου όμως να σου εκτοξεύονται τέτοια «αστεία» σχόλια συνεχώς, καθημερινά, ασταμάτητα.
Η Μανίνα είχε επιλέξει για τίτλο το «Σεξιστικές ατάκες που σφάζουν (με βαμβάκι)». Πράγματι, οι εξοργιστικές αυτές ατάκες όντως σφάζουν – αλλά όχι με βαμβάκι. Σφάζουν χωρίς αναισθητικό. Είναι σαν να σε μαχαιρώνουν καθημερινά με μικρούς σουγιάδες, ανοίγοντας πολλές μικρές πληγές, από τις οποίες αιμορραγείς – ενέργεια, συναίσθημα, αυτοπεποίθηση.
Ο σεξισμός δεν είναι πάντα κραυγαλέος, του τύπου: «εσείς οι γυναίκες είστε ανίκανες να______». Πάρα πολύ συχνά, είναι ύπουλος, κάτω από το τραπέζι: «εσείς οι γυναίκες είστε καλές στο να______», όπου υπονοείται ότι δεν είναι καλές σε κάποια άλλη, υποτιθέμενα αντρική δουλειά ή ασχολία. Ναι, αυτό είναι σεξισμός!
«Σεξιστικές ατάκες που σφάζουν (με βαμβάκι)
Ακολουθούν τα κλισέ πλαγίως ή ευθέως σεξιστικά, που έχω ακούσει περισσότερες από μια φορές, από άντρες σε περιοδικά, καλλιτεχνίες, παραγωγές και άλλες δουλειές:
- «Εσείς οι γυναίκες δεν τις γράφετε καλά αυτές τις σκηνές (=τις σημαντικές)» όπως και «εσείς οι γυναίκες τις γράφετε καλά εκείνες τις σκηνές (=τις παπαριές, με το πολύ κλάμα)»
- «Είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά, εσείς οι γυναίκες δεν έχετε αίσθηση του χώρου. Δεν ξέρετε που είναι το δεξιά και που το αριστερά!»
- «Εσείς οι γυναίκες είστε καταπληκτικές σε ορισμένα πράγματα (=καφέδες, κέιτερινγκ, μαμαδιλίκι κλπ), να το πάρετε απόφαση. Σε άλλα πάλι, τι θέλετε και χώνεστε, αφού δεν σας παίρνει;»
- «Η σεναριογράφος όπως και η σκηνοθέτης πρέπει να ξέρει οπωσδήποτε να μαγειρεύει!»
- «Τόσο άσχημη γυναίκα, αποκλείεται να κάνει καλά τη δουλειά της, που είναι και καλλιτεχνική!»
- «Ναι είναι καλή στη δουλειά της αλλά ρε γαμώτο είναι πολύ χοντρή/άσχημη/κοντή».
- «Δεν μπορώ να συνεργαστώ με γυναίκα που δεν είναι όμορφη, που δεν με εμπνέει με την εμφάνισή της».
- «Είναι πολύ νέα/όμορφη για να τα καταφέρει σε κάτι τόσο ζόρικο».
- «Άμα είναι καλή, σίγουρα είναι λεσβία. Μα δεν της φαίνεται; Δεν έχεις δει πως κρατάει την κάμερα/μπαγκέτα/βούρτσα/λάμπα;»
- «Δεν με πειράζει να δουλεύω με γυναίκες αρκεί να μην είναι λεσβίες».
- «Δεν με πειράζουν οι άντρες ομοφυλόφιλοι στις δουλειές μας, αλλά τις γυναίκες δεν τις αντέχω άμα είναι λεσβίες».
- «Οι λεσβίες δεν έχουν χιούμορ, που είναι απαραίτητο στη δουλειά μας (=καλλιτεχνία, παραγωγές ή ό,τι σηκώνει χοντρά ανέκδοτα)».
- «Μερικές φορές δουλεύουμε τόσο καλά μαζί, που ξεχνάω ότι είσαι γυναίκα! (ή/και λεσβία)»
- «Μα εσύ ρε κούκλα μου είσαι εξαίρεση, δεν γράφεις/σκηνοθετείς/γυρίζεις/παίζεις σαν γυναίκα!»
- «Εδώ θέλουμε μια γυναικεία ματιά… όχι από σας ρε κορίτσια, να ρωτήσουμε μια πραγματική γυναίκα, νοικοκυρά, που να μαγειρεύει και τέτοια…»
- «Ήτανε πιο νόστιμη όταν ξεκίνησε, τώρα την έφαγε η δουλειά (=καλλιτεχνία, παραγωγή αλλά και ό,τι να ’ναι), δεν την βλέπεις; Σα λεσβία έγινε κι αυτή…»
- «Οι γυναίκες από το χώρο (=καλλιτεχνία, παραγωγές, αλλά κι από δίπλα χώρους) δεν είναι για σπίτι».
- «Τι κερδίσατε εσείς οι γυναίκες με την επανάσταση; Κουβαλάτε και καλώδια τώρα, σπουδαία κατάκτηση…»
- «Τις φοβάμαι τις γυναίκες σε τέτοιες δουλειές (=καλλιτεχνίες, παραγωγές αλλά και από άλλα χωράφια), στα δύσκολα, όλο αρρωσταίνει το παιδί τους και εξαφανίζονται.»
- «Δεν μπορείς να βασιστείς το ίδιο σε μια γυναίκα όπως σε έναν άντρα! Ο άντρας δεν θα φύγει από το πλατό/τη δουλειά, άμα μπει το παιδί του νοσοκομείο!»
- Δημιουργήθηκε στις