Τα αγόρια και οι θαυμαστές τους

Αν υποψιαστώ

Η ομοφυλοφιλία απαγορεύεται! Ε καλά τότε, θα βρούμε άλλο τρόπο να έχουμε αγόρια στο κρεβάτι μας...

του Νίκου Μελά

Όταν το Ισλάμ έβαζε εμπόδια στην έκφραση καλλιτεχνικών ή ερωτικών συναισθημάτων, η ανθρώπινη ευρηματικότητα ξεπερνούσε τους σκοπέλους με τον πιο πρωτότυπο τρόπο. Οι «μπατσά» της Κεντρικής Ασίας είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα, αν και ελάχιστα γνωστά στη Δύση παραδείγματα.

Αν κανείς προσπαθούσε να περιγράψει την σχέση του Ισλάμ με την ομοφυλοφιλία οι λέξεις «πάθος και μίσος» θα ήταν ο καλύτερος ορισμός.

Παρότι το Κοράνι κάνει μόνο μία ασαφή και αμφιλεγόμενη αναφορά στην ομοφυλοφιλία[1], η ισλαμική θρησκευτική παράδοση που διαμορφώθηκε από θεολόγους κατά τους πρώτους αιώνες του Ισλάμ είναι σαφώς εχθρική. Η ομοφυλοφιλία απαγορεύεται και οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να τιμωρούνται σκληρότατα, συχνά με θάνατο.

Όμως παρά τις απαγορεύσεις και τις ποινές, τίποτε δεν μπόρεσε τελικά να εμποδίσει την ομοφυλόφιλη επιθυμία να βγει στην επιφάνεια με διάφορες μορφές.

Μία από αυτές είναι έρωτας με νεαρά αγόρια. Αυτό που η χριστιανική Δύση με το δικό της πολιτιστικό υπόβαθρο θα κατέτασσε με βδελυγμία ως «παιδεραστία», στον πολιτιστικό κόσμο του Ισλάμ ήταν μια κοινωνικά αποδεκτή μορφή σχέσης, πάντοτε μεν περιθωριακή, αλλά πολιτισμικά σημαντική.

Είτε λόγω του αυστηρότατου διαχωρισμού των φύλων είτε για την ικανοποίηση μιας αυθύπαρκτης ομοφυλόφιλης επιθυμίας, μερικά «δύσκολα» επαγγέλματα εξασκούνταν ανέκαθεν από άντρες.

Στην Κεντρική Ασία (Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Αφγανιστάν) από τον 9^ο αιώνα μέχρι σήμερα υπάρχει η παράδοση των μπατσά, των εκθηλυμένων αγοριών χορευτών και τραγουδιστών. Ντύνονται με γυναικεία ρούχα, φορούν έντονο μακιγιάζ, μιμούνται γυναικείους τρόπους και διασκεδάζουν ένα αμιγώς αντρικό κοινό σε διάφορες γιορτές. Δεδομένου ότι στις χώρες αυτές είναι ακόμη αδιανόητο για μια γυναίκα να τραγουδά και να χορεύει δημοσίως, οι μπατσά ήταν οι μοναδικοί διαθέσιμοι χορευτές και γενικότερα «διασκεδαστές» επί αιώνες. Γυναικεία μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα διασκέδαζαν αποκλειστικά και μόνον τα χαρέμια των αρχόντων, μακριά από αντρικά βλέμματα. Οι ίδιοι οι άρχοντες διατηρούσαν μέχρι και ιδιωτικούς θιάσους από μπατσά, με τελευταίο γνωστό τον τελευταίο Εμίρη της Μπουχάρα, Αλίμ Χάν, μέχρι το 1920.

Ευρωπαίοι ταξιδευτές του 19^ου αιώνα μιλούν για αμέτρητους θιάσους από μπατσά και μουσικούς που περιόδευαν σε όλη την Κεντρική Ασία και κυρίως στις πόλεις Σαμαρκάνδη και Μπουχάρα. Αυτοί οι έφηβοι συνήθως 12-19 ετών, είχαν το κοινωνικό στάτους των καλλιτεχνών και των μεγάλων τραγουδιστών της Δύσης. Άλλοι ζούσαν με τους γονείς τους, άλλοι με τον μάνατζερ τους, που διοργάνωνε τις εμφανίσεις τους. Όταν περιφέρονταν στο παζάρι της πόλης, οι γνωστοί τους σηκώνονταν όρθιοι να τους χαιρετήσουν με το χέρι πάνω στην καρδιά και με τη λέξη «κουλούκ» (σκλάβος σου).

Οι μπατσά, που εξ ορισμού ήταν όμορφα αγόρια, γίνονταν αντικείμενο πόθου των θαυμαστών τους. Ορισμένα αγόρια εκπορνεύονταν κατ' επάγγελμα, ενώ άλλα διατηρούσαν μόνιμες σχέσεις με θαυμαστές-προστάτες. Αυτοί τους έλουζαν με δώρα, είτε ως αληθινή εκδήλωση των συναισθημάτων τους είτε ως μέσο κοινωνικής επίδειξης πλούτου και ανδρισμού. Για έναν ισχυρό άντρα με κάποια θέση στην κοινωνία η σχέση με έναν μπατσά ήταν απαραίτητο «αξεσουάρ». Οι φτωχότεροι μπορούσαν να συντηρούν από κοινού έναν χορευτή, που τους διασκέδαζε τις ελεύθερες ώρες τους. Στις ισλαμικές κοινωνίες η ενεργητική ομοφυλοφιλία δεν θεωρήθηκε ποτέ υποτιμητική, αλλά αντίθετα ήταν απόδειξη υπερβολικού ανδρισμού, αφού ο κολομπαράς (από τις περσικές λέξεις gulam και pare, «αυτός που σκίζει αγόρια»!) υπέτασσε με το πέος του άλλους άντρες.

Η σοβιετική κατάκτηση της Κεντρικής Ασίας το 1920 έφερε αναπόφευκτα τις χριστιανικές και γενικότερα δυτικές αξίες μέσα στην καρδιά ενός εντελώς ξένου πολιτισμού. Μπορεί οι κομμουνιστές να είχαν τις χειρότερες σχέσεις με την θρησκεία, δεν έπαυαν όμως να προέρχονται από μια κοινωνία που οι αξίες της επί μια χιλιετία είχαν διαμορφωθεί από τον χριστιανισμό. Ο θεσμός των μπατσά πρακτικά εξαλείφτηκε από τις (μέχρι πρότινος) σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, διατηρήθηκε όμως σε έναν βαθμό στο Αφγανιστάν μέχρι την εποχή των Ταλιμπάν.

Παρότι οι θρησκόληπτοι μουλάδες απαγόρεψαν με ποινή θανάτου κάθε ομοφυλόφιλη εκδήλωση, μετά την πτώση τους το 2001, ο θεσμός φαίνεται να αναβιώνει, τουλάχιστον στο Βόρειο Αφγανιστάν[2]. Αν και οι ιστορικές αναφορές περιγράφουν τους μπατσά ως ντίβες με θεατρικά καπρίτσια και εξωφρενικές απαιτήσεις προς θαυμαστές και εραστές (που ικανοποιούνταν στο ακέραιο), σύμφωνα με μερικές σύγχρονες αναφορές η αναβίωση του θεσμού στο Αφγανιστάν συνδυάζεται με την σεξουαλική εκμετάλλευση των νεαρών χορευτών[3].

Πάντως θα πρέπει κανείς να επισημάνει ότι με την είσοδο δυτικών (κυρίως αμερικανών) δημοσιογράφων στο Αφγανιστάν εμφανίζονται σποραδικά στον δυτικό τύπο ρεπορτάζ που περιγράφουν με μελανά χρώματα την αναβίωση των ομοφυλόφιλων παραδόσεων στο Αφγανιστάν και κυρίως της σχέσης μεγαλύτερου άντρα με νεαρό ερωμένο[4]. Φιλτράροντας μια άγνωστή τους κουλτούρα μέσα από τις θρησκευτικές και πολιτισμικές τους προκαταλήψεις δεν διαφέρουν από τους βικτωριανούς ταξιδευτές, οι οποίοι, αν και ήθελαν να γνωρίσουν έναν καινούργιο κόσμο, καταδίκαζαν οτιδήποτε δεν ήταν ίδιο με αυτά που ήξεραν από τον παλιό.

 

Βιβλιογραφία

• SCHMITT, Arno: Different approaches to male-male sexuality/eroticism from Morocco to Usbekistan, in: Sexuality and Eroticism Among Males in Moslem Societies (Arno Schmitt and Jehoeda Sofer ed.), Harrington Park Press, NY 1992
• MURRAY, Stephen: Some Nineteenth-Century Reports on Islamic Homosexualities, in: Islamic Homosexualitites (Stephen Murray and Will Roscoe ed.), New York Univeristy Press, NY 1997
• TRIFKOVIC, Serge: Islam's Love-Hate Relationship with Homosexuality
• SHAY, Anthony: The Male Dancer in the Middle East and Central Asia
• WIKIPEDIA, λήμμα Baccha

 

Σημειώσεις

[1] Κοράνι, Σούρα 4.16 Al-Nisa

[2] http://www.youtube.com/watch?v=X8VhUq3E7hE

[3]http://www.digitaljournal.com/article/246409/Boys_in_Afghanistan_Sold_Into_Prostitution_Sexual_Slavery

[4]http://www.reuters.com/article/newsOne/idUSISL1848920071119?pageNumber=3&virtualBrandChannel=0&sp=true

http://www.youtube.com/watch?v=dc704y4IpkU&eurl= (από 2:56 έως 4:07)

http://www.registan.net/index.php/2007/11/22/the-thin-red-line/

http://www.foxnews.com/story/0,2933,44067,00.html

http://www.glapn.org/sodomylaws/world/afghanistan/afnews009.htm