Η ομοφυλοφιλία για γονείς και παιδιά

Αφιέρωμα: γκέι & εφηβεία

Κυκλοφορούν όλο και περισσότερα βιβλία για γονείς και παιδιά, που εξετάζουν θέματα σεξουαλικότητας, σχέσεων, ανατροφής κ.λπ. Πώς (δεν) εντάσσουν την ομοφυλοφιλία;

της Νατάσσας Χασιώτη

Θυμάμαι την Ευδοκία. Κάναμε μαζί μπαλέτο. Στην ίδια σχολή. Είχε τύχει να παρακολουθήσω μερικά μαθήματα με την τάξη της. Ήταν εννιά χρονών και σ' έναν «αυτοσχεδιασμό» έκανε το γατάκι. Πολύ επιτυχημένα και αυθόρμητα.

Δύο και κάτι χρόνια αργότερα. Η Ευδοκία. Είχε κάτι το πιο σκοτεινό στο βλέμμα. Δεν ήταν τόσο πρόθυμη στους αυτοσχεδιασμούς, ήταν πιο μαζεμένη και όταν τη ρώταγες τι κάνει, απαντούσε «Πώς να 'μαι; Όσο καλά επιτρέπει η κατάστασή μου.» «;;;». «Έχω να περάσω εφηβεία...Θα είμαι χάλια, νεύρα, κατάθλιψη, αγόρια...». Η Ευδοκία μου είχε φανεί σαν επιστημονική ιατρική σαπουνόπερα: «Φέρε να ράψω το πόδι μου δρ. Stupor, τι στο καλό; Χειρουργοί είμαστε! Λαβίδα και ράμματα νούμερο 5, παρακαλώ, και κλωσήστε με αν κλάψω.»

Είναι συμπαθές να εφοδιάζεται ο/η έφηβος/η με γνώσεις προς αντιμετώπιση των δυσκολιών, αλλά είναι επίσης παράξενο και κυρίως σπάνιο. Όσοι κουτσοθυμόμαστε την εφηβεία μας, πέρα από τις καλές στιγμές, έχουμε επίσης να θυμηθούμε νεύρα, άχρηστα ειδύλλια (της μιας δραχμής τα γιασεμιά κλαψ κλαψ), καθηγητές που μας τη σπάγανε, γονείς που μας τη σπάγανε, συμμαθητές που μας τη σπάγανε, οικογενειακές συγκεντρώσεις που μας τη σπάγανε, τον κόσμο εναντίον μας, τα σπυριά εναντίον μας, τις σερβιέτες με φτερά και μεταξωτό κάλυμμα, την ανορεξική συμμαθήτρια («λες η τσίχλα χωρίς ζάχαρη να παχαίνει;»), την ξενέρωτη συμμαθήτρια, τις οδηγίες για το κάπνισμα στις τουαλέτες: «γύρνα το γύρω-γύρω το τσιγάρο για να μη βγάζει καπνό» (άμα είναι να πάθω τικ, καλύτερα να το κόψω το ρημάδι), τις ονειρώξεις, το πρωινό σχολαστικό πλύσιμο+λούσιμο+τζελ στο μαλλί («τι θα γίνει, θα πας σχολείο σήμερα;») και γενικά...

Ευτυχώς σήμερα, αν όχι ο έφηβος, τουλάχιστον ο γονέας έχει στη διάθεσή του κάμποσα εγχειρίδια που τον προειδοποιούν για τις δυσκολίες, του δίνουν οδηγίες πώς να χειριστεί καταστάσεις που είναι δύσκολες και ταμπού, με συνέπεια την επιδείνωσή των οικογενειακών σχέσεων, όπως π.χ. ναρκωτικά, βία, κακοποίηση, σεξουαλικές επιλογές.

Ακολουθεί μια εκτεταμένη έρευνα των δυνατοτήτων κάποιων συγγραφέων να παράσχουν βοήθεια μέσω των εγχειριδίων τους που πλέον μεταφρασμένα κυκλοφορούν και στην ελληνική αγορά. Όπως θα δείτε φιλότιμες και αφιλότιμες προσπάθειες κάνει και η ντόπια παραγωγή για γονείς εφήβων και παιδιών στην προεφηβική ηλικία.

Εφηβεία – ένας πρακτικός οδηγός για γονείς και εκπαιδευτικούς

Michael Carr-Gregg και Erin Shale, Ωρίων, 2005

vivlia-01

Το βιβλίο των Michael Carr-Gregg και Erin Shale ανήκει στις βιβλιογραφικές επιλογές που περνούν το crash test: εύληπτο, περιέχει τα θέματα που μπορεί να απασχολήσουν ή να τρομοκρατήσουν τους γονείς. Πολύ πρακτικό, μπαίνει κατευθείαν στο θέμα. Για παράδειγμα όσον αφορά στην κατάθλιψη, βλέπει κανείς: συμπτώματα, ανησυχητικές ενδείξεις, το δέον γενέσθαι (τι να κάνετε δηλαδή). Άλλο ενδιαφέρον κεφάλαιο είναι η «Σεξουαλικότητα» και ειδικότερα το απεχθές υποκεφάλαιο «Πίεση για σύναψη σχέσεων από συνομηλίκους».

Όσον αφορά την ομοφυλοφιλία το στιβαρό αυτό εγχειρίδιο έχει μεριμνήσει συμπεριλαμβάνοντας το κεφάλαιο: «Οι ομοφυλόφιλοι νέοι» (σελ. 152), όπου έχει bullets με τα κυριότερα προβληματικά σημεία, π.χ. «πολλοί ομοφυλόφιλοι νέοι: φοβούνται ότι θα τους πετάξουν έξω απ' το σπίτι... φοβούνται ότι θα τους ανακαλύψουν γι' αυτό αποφεύγουν να μιλούν στους γονείς του...». Ακολουθεί η εμπειρία ενός γονιού και η τοποθέτηση: «Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για τους εφήβους που αμφισβητούν τη σεξουαλικότητά τους», όπου μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι: «Υπάρχουν πολλά αρνητικά στερεότυπα για κάποιον ομοφυλόφιλο...». Τέλος, πάλι με bullets, το: «Αν πιστεύετε ότι ο έφηβος είναι ομοφυλόφιλος», όπου θα βρείτε μερικά σύντομα και χρήσιμα, όπως π.χ. «Δεν είστε μόνοι... Μην το ρωτήσετε ευθέως...».

Το βιβλίο δημιουργεί την αίσθηση της υποστήριξης, είναι γραμμένο με σιγουριά και γνώση. Ξεκαθαρίζει μύθους και αλήθειες. Σαφής μπούσουλας του συγγραφέα είναι το «αντίο ενοχές, καλώς ήρθατε αγάπη, σιγουριά, στήριξη, ενίσχυση της βούλησης, σεβασμός της προσωπικότητας, ψυχραιμία, ασφάλεια». Υπάρχουν καρικατούρες που ελαφραίνουν το θέμα, υπάρχουν παραδείγματα, και η θεματολογία του περιλαμβάνει: τροφικές διαταραχές, απενοχοποίηση του αιτήματος για βοήθεια από ειδικούς όταν όλα τα άλλα δεν αρκούν, ναρκωτικά, αλκοόλ, προβλήματα ταυτότητας. Ουφ! Πάμε παρακάτω.

 

Δρόμος για την Εφηβεία-Αγόρι ή κορίτσι

Φωτεινή Χρυσάφη, πρόγραμμα σεξουαλικής υγείας, βιβλίο μαθητή Γ'-ΣΤ' τάξεις δημοτικού, University Studio Press, 2004

vivlia-02

Το βιβλίο της Φωτεινής Χρυσάφη έχει τέσσερις ενότητες με υποενότητες: Ο εαυτός μου (όνομα, φίλοι κλπ.), Η οικογένειά μου (μορφές οικογενειών, άνθρωποι και ζώα κοκ), Διαφορές φύλων (το σώμα μου-αγόρι, κορίτσι, γεννητικά όργανα, ρόλοι, διατροφή κλπ), Γέννηση (έρωτας, συνεύρεση, εγκυμοσύνη, τοκετός, λοχεία κ.λπ.). Έχει εικόνες, ασκησούλες, χρώμα, ερωτηματολόγια για μικρά παιδιά. Οι γραμματοσειρές εμπνέουν άνεση και οικειότητα, και υπάρχει ένα χρήσιμο τελευταίο κεφάλαιο για την σεξουαλική κακοποίηση. Bonus: οι λύσεις των ασκήσεων στο τέλος.

Η Φωτεινή Χρυσάφη δεν έχει κάποιο κεφάλαιο σχετικό με την ομοφυλοφιλία, όμως μιλάει για τους ρόλους των φύλων (σελ. 70) και τις αλλαγές που έχουν γίνει. Είναι νύξεις που ευαισθητοποιούν τον αναγνώστη, μαζί με τη γενικότερη ψύχραιμη και εκσυγχρονισμένη πληροφόρηση του βιβλίου που προωθεί το ανεκτικό άκουσμα της διαφορετικότητας.

 

Η σεξουαλική αφύπνιση της εφηβείας

Θάνος Ασκητής, Καστανιώτης, 1997

vivlia-03Και τώρα το βιβλίο που με έκανε να αισθανθώ σαν να ζω στην ελληνική επαρχία του '50, παρά τις προσπάθειες να κάνει το μεγάλο updating. Το εν λόγω πόνημα του Θάνου Ασκητή είναι «καταπόνημα» να το διαβάσει κανείς. Περιλαμβάνει κεφάλαια όπως βιολογία και σεξ στον έφηβο, Αυνανισμός, Εφηβεία και Διαζύγιο, Γονείς και έφηβοι μπροστά στις διακοπές και άλλα πιασάρικα.

Ομολογώ ότι ένιωσα ρίγη διαβάζοντας στο υποκεφάλαιο «8-11: η ηλικία πριν την εφηβεία», φράσεις όπως η ακόλουθη: «Το ξεπέταγμα μέσα από τη μητρική υπερφροντίδα...» (σελ. 13), η οποία αναπαράγει στερεότυπα και εικόνες της ελληνικής οικογένειας και του «κανακάρη», άμα δε και της μάνας που γυρνάει μ' ένα πιάτο σούπα κυνηγώντας τον «πρίγκιπα του σκότους», τον κακομαθημένο γιο, να ντερλικώσει. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου, για όσους δεν έπιασαν το ζήτημα που πραγματευόταν ο συγγραφέας, υπάρχει και πλαίσιο με τα κύρια σημεία. Συνολικά το ύφος του πληθωρικού βιβλίου παραπέμπει σε έργα του '50, τύπου «Η γυναίκα: ένας θησαυρός στην κουζίνα», «Το Βασίλειο της καλής συζύγου» κ.ο.κ. Αυτό, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες να ρίξει μέσα αχταρμά και ψυχαναλυτικές θεωρίες, ενώ ο συγγραφέας έκανε και την υπέρβαση -και την καρδιά του πέτρα- και συμπεριέλαβε αναφορά στην διαγραφή της ομοφυλοφιλίας ως ασθένειας από το ψυχιατρικό εργαλείο DSMIII.

Το βιβλίο έχει και εικονογράφηση, αλλά καλύτερα να μην είχε, διότι στο κεφάλαιο για τα κορίτσια βλέπουμε την... Εύα με τα μήλα, στο δε κεφάλαιο για την ομοφυλοφιλία, η εικόνα δείχνει έναν μακρυμάλλη νέο (κομματάκι αλαφροΐσκιωτο), σαν τροβαδούρο, με ρούχα ψιλομεσαιωνικά και μια νότα τεράστια στο χέρι να την παίζει (με το συμπάθιο) σαν μπουζούκι! Όλα τα σφάζει, όπως είπαμε, όλα τα μαχαιρώνει ο συγγραφέας σε ένα βιβλίο που μοιάζει με σενάριο βιντεοκασέτας του '80. Δείγμα γραφής για τους άπιστους: «Για σένα νεαρή φίλη, που έκανες έρωτα και ένιωσες άσχημα, άδεια κι απογοητευμένη...» σελ.39, «Ο ανήσυχος έφηβος πάνω στην αμφισβήτηση και αντίδραση φαίνεται να δίνει τις εξετάσεις του για την αυριανή ζωή του τόσο από τις σεξουαλικές ορέξεις που τον κυριαρχούν...» (σελ. 147, ενότητα «εφηβεία και ομοφυλοφιλική ενεργοποίηση»). Και βεβαίως το αμίμητο «Η ομοφυλόφιλη γυναίκα συνήθως οδηγείται στο χώρο από κάποια γυναίκα ισχυρή σαν προσωπικότητα, με συμπεριφορά άνδρα, που της επιβάλλεται και την καθηλώνει και που ονομάζεται λεσβία» (σελ. 157). I rest my case.

Ο Ασκητής αφιερώνει πολλά κεφάλαια στην ομοφυλοφιλία, με έναν μετά βίας συγκαλυμμένο αρνητισμό και παρωχημένες απόψεις («αρκετές μελέτες που έχουν γίνει για τις σχέσεις των ανδρών ομοφυλόφιλων αναφέρουν την έλλειψη ικανότητας να φτιάχνουν σταθερούς δεσμούς όπως εκείνους των ετεροφυλόφιλων αντίστοιχα, γιατί δεν μπορούν να ενταχθούν στις δεσμεύσεις και ανάγκες που απαιτεί μια σταθερή σχέση. Αυτές οι μελέτες εκφράζουν (sic) τις ευκαιριακές σχέσεις των ομοφυλόφιλων σαν σχέσεις ανταγωνιστικές, με συγκρουσιακό χαρακτήρα ναρκισσιστικού τύπου, όπου ο φόβος για συναισθηματική επένδυση είναι πολύ μεγάλος και ο τρόπος που επικοινωνούν μεταξύ τους είναι πολύ ρηχός»). Για τις λόγω «μελέτες» δεν παρέχεται καμία βιβλιογραφία.

 

Κουβεντιάζοντας για το σεξ με τα μικρά μας παιδιά

June Morris, Θυμάρι, 2003

vivlia-04Το βιβλίο της June Morris έχει εικόνες, ερωτήσεις γονιών, ερωτήσεις παιδιών, μικρές εισαγωγικές ιστορίες, τοποθέτηση της συγγραφέως, και περιλαμβάνει ενότητα για την ομοφυλοφιλία (σελ. 76), την αντισύλληψη, το σεξ, τον τοκετό κλπ. Απλό, κατανοητό, ειλικρινές, ενημερωμένο, θες να το διαβάσεις.

Η Τζουν Μόρρις έχει ερωτήσεις που στρέφονται και γύρω από το θέμα της ομοφυλοφιλίας, π.χ. (ερώτηση γονιού): Ανησυχώ γιατί νομίζω ότι ο γιος μου είναι ομοφυλόφιλος (σελ. 132), στην οποία απαντά: «Άσχετα αν ο γιος σας είναι ομοφυλόφιλος ή όχι, έχει ανάγκη την αγάπη και την αποδοχή σας γι' αυτό ακριβώς που είναι. Την περίοδο της εφηβείας τ' αγόρια και τα κορίτσια δοκιμάζουν διάφορες μορφές συμπεριφοράς και πολλές φορές προτιμούν την παρέα ατόμων του ίδιου φύλου. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνουν ομοφυλόφιλοι όταν ενηλικιωθούν, ωστόσο είναι κάτι που δεν μπορούμε να αποκλείσουμε». Επίσης, περιλαμβάνει ερωτήσεις για τον σεξισμό, τον «ορισμό του ομοφυλόφιλου (γκέι και λεσβία), όλα χωρίς φόβο και πάθος.

 

Εφηβεία - Η άγρια ηλικία. Συμβουλές για να συμφιλιωθείτε με την επαναστατικότητα των εφήβων

Alejandra Vallejo-Nágera, Ενάλιος, 2001

vivlia-05Η Alejandra Vallejo-Nágera χωρίζει το βιβλίο της σε 4 μέρη (που το καθένα τους έχει άλλες ενότητες): Η ζωή με έναν έφηβο, Η εσωτερική επανάσταση του νέου, Ο εξωτερικός κόσμος και οι κίνδυνοί του (π.χ. ναρκωτικά, αλκοόλ κ.λπ.), Συναισθηματικές διαταραχές (π.χ. συμμορίες, κατάθλιψη). Είναι γραμμένο με αγάπη και κατανόηση, και είναι χρήσιμο, καθώς αγγίζει τα «ενοχλητικά» θέματα. Παραθέτει εισαγωγή, παράπονα γονιών και τι μπορούν να κάνουν. Έχει ακόμη και πίνακες με συμπτώματα που επιβάλλουν εξωτερική βοήθεια. Έχει θεωρία και πράξη αλλά το μειονέκτημά του, είναι πως έχει υπερβολικά πολλές πληροφορίες, και καταλήγει να φοβίζει. Καταλήγει κανείς να μη θέλει να δει παρακάτω, όπως στα θρίλερ.

Η αγχωτική Αλεχάντρα Βαλέχο-Ναγέρα δεν έχει ειδικό κεφάλαιο για την ομοφυλοφιλία, όμως κι εκείνη έμμεσα τίθεται υπέρ της ψυχραιμίας, της διαφώτισης των νεαρών και της απομυθοποίησης των κάθε είδους μύθων περί το σεξ στο μυαλό των εφήβων.

 

Σεξ και συναίσθημα-ειλικρινείς απαντήσεις για τον έρωτα και λοιπά

Kolet Janssen, Κάτοπτρο, 2003

vivlia-06Και αυτό το βιβλίο της Kolet Janssen θα σύστηνα. Έχει 16 κεφάλαια και σκίτσα που θυμίζουν το θρυλικό κόμικ «Κοκομπίλ». Είναι διασκεδαστικό, πολύ κατατοπιστικό, και μιλάει για θέματα όπως διαφορές αγοριών και κοριτσιών, έμμηνος ρύση, διαζύγιο/χωρισμοί, κύηση, σεξ, το σεξ στην κοινωνία και τον πολιτισμό, ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι, μορφές συμβίωσης κ.λπ. Έχει ζωγραφισμένα λουλούδια με ερωτήσεις παιδιών μέσα, π.χ. «Γιατί τα κορίτσια πρέπει να είναι όμορφα; Γιατί φοβούνται μήπως λερωθούν;» Κένι, 10 ετών, και δίπλα την απάντηση. Πολύ εύχρηστο και προωθεί το σεβασμό, την κατανόηση, τη χαρά της ζωής.

Κάπου στη σελ. 220 καταπιάνεται με την ομοφυλοφιλία και πάλι με αφορμή ερωτήσεις παιδιών, δίνοντας έμφαση στην απλότητα και ειλικρίνεια, που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν τις απαντήσεις στις ερωτήσεις παιδιών σχετικά με την ομοφυλοφιλία, όπως π.χ. «Μπορούν οι ομοφυλόφιλοι να αγαπιούνται αληθινά;» Έστερ, 13 ετών. Και εδώ η Janssen λέει μεταξύ άλλων ότι: «...οι ομοφυλόφιλοι έχουν λιγότερες διαφορές μεταξύ τους, αν και φυσικά πάλι διαφέρουν σε πολλά σημεία, επειδή κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Αλλά αναγνωρίζουν περισσότερα πράγματα ο ένας στον άλλο... Σε μια καλή σχέση, είτε ομοφυλοφιλική είτε ετεροφυλοφιλική, ο αμοιβαίος σεβασμός παίζει τεράστιο ρόλο.» (σελ. 221-2).

 

Εγώ τι είμαι;

Οσκάρ Μπρενιφιέ, Καστανιώτης 2005

vivlia-07Το βιβλίο του Οσκάρ Μπρενιφιέ, είναι το πιο αστείο απ' όλα, πολύ καλογραμμένο, σαν ευρετήριο, με διαφορετικά χρώματα σε κάθε ενότητα. Περιλαμβάνει θέματα όπως Ηλικία, Διαφορετικότητα, Γονείς, Εμφάνιση, Ελευθερία κλπ. Έχει σκίτσα, γραμματοσειρές σαν χειρόγραφες και τις νεότερες αντιλήψεις στην αντιμετώπιση των παιδιών και των ερωτήσεών τους. Φαίνεται απλό αλλά δεν είναι. Γαληνεύεις διαβάζοντάς το. Κάθε θέμα το πραγματεύεται με τις ερωτήσεις και τους προβληματισμούς που μας είναι λίγο-πολύ γνωστοί, π.χ. Σου αρέσει να μεγαλώνεις; Απ.: Όχι, θα προτιμούσα να ξαναγίνω μωρό γιατί οι γονείς μου τώρα ασχολούνται λιγότερο μαζί μου. Εκεί, μπαίνει το: «Ναι, αλλά...» του συγγραφέα με τα ανάλογα επιχειρήματα. Στην επόμενη σελίδα, η πιτσιρίκα λέει για το ίδιο θέμα: «Ναι, θέλω γιατί θα κάνω πολλά πράγματα μόνη μου». Εκεί πάλι αρχίζει το: «Ναι, αλλά...» (π.χ. Ναι αλλά θα κάνεις πράγματα μόνο για σένα; κ.ο.κ.)

Στο τέλος υπάρχει το «συμπέρασμα» με τοποθέτηση του συγγραφέα. Θίγει θέματα που έχουν να κάνουν με τα φύλα και διαθέτει πολύ χιούμορ. Είναι μια καλή εισαγωγή, μια πρώτη γερή βάση για όσους θέλουν να αποφύγουν υστερίες και αρνητισμό και να δουν τι συμβαίνει στον κόσμο της προηγμένης θεωρίας και πράξης της εκπαίδευσης των εφήβων.

Μπορεί να μην υπάρχει μεν ειδικό κεφάλαιο για την ομοφυλοφιλία, όμως όλο το βιβλίο με τα όσα καλύπτει και τον τρόπο που τα αναπτύσσει, προάγει την αποδοχή του διαφορετικού και προωθεί τη συμφιλίωση με την εικόνα του εαυτού μας έστω και σε πράγματα που δεν μας αρέσουν ή δεν ταιριάζουν με την κοινωνική νόρμα (λεπτός, κοντός κ.λπ.).

 

Ψυχολογία της καθημερινής ζωής

Sylvie Angel, Larousse, 2004

vivlia-08Τέλος, το βιβλίο της Sylvie Angel απευθύνεται σε μεγαλύτερους εφήβους και γονείς, και ένα από τα βασικά του θέματα είναι η έννοια της μοναξιάς. Θέτοντας ως πρώτο ερώτημα το «Τι θέλουν οι άλλοι από μένα», μιλά για την αίσθηση μοναξιάς, τη διαφοροποίησή της από τη μοναχικότητα («Από μιαν μοναξιά άδεια σε μια μοναξιά γεμάτη και ζωντανή»), την επικοινωνία, τα συναισθήματα και την έκφρασή τους, τη μοναξιά μες στο ζευγάρι («Καλύτερα να μην είσαι ζευγάρι παρά να είσαι κακό ζευγάρι»), τον έρωτα, την επιθυμία ή έλλειψη επιθυμίας για παιδί, την περιπέτεια της εγκυμοσύνης κ.λπ. Είναι πολύ πιο ψυχολογικό, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, αλλά εξηγεί όλες τις έννοιες με πολύ εύληπτο και κατανοητό τρόπο.

Στο κεφάλαιο που τιτλοφορείται «Ζώντας έξω από τα καθιερωμένα», εξετάζει γενικά την ανάγκη του ανθρώπου για πρωτοτυπία και δίνει έμφαση στα «ζευγάρια που σοκάρουν ή ξαφνιάζουν» («Υπάρχουν τρία είδη ζευγαριών "έξω από τα καθιερωμένα": αυτά που ανέχονται αμοιβαία κάθε σεξουαλική ελευθερία· αυτά που έχουν μεγάλη διαφορά ηλικίας... ιδιαίτερα όταν η γυναίκα είναι πιο μεγάλη· και αυτά που αντιστρέφουν τους ρόλους - ο άντρας στο σπίτι, η γυναίκα στη δουλειά. Περιέργως, η τελευταία κατηγορία είναι αυτή που προκαλεί τη μεγαλύτερη έκπληξη»).

Στη σελίδα 92 έχει ολόκληρο κεφάλαιο για το «Ομοφυλοφιλικό ζευγάρι», όπου λαμβάνοντας ήδη εκ προοιμίου ως φυσιολογική την ύπαρξη ομοφυλόφιλων, εξετάζει τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα γκέι ζευγάρια, τις ομοιότητες με τα στρέιτ ζευγάρια («Το ομοφυλοφιλικό ζευγάρι δημιουργείται όπως και το ετεροφυλοφιλικό, με τις ίδιες προσδοκίες»), ενώ θέτει και θέμα παιδιών.

Είναι ένα πραγματικά καινοτόμο βιβλίο, που εξετάζει με ψυχραιμία και σοβαρότητα πολλά θέματα που αφορούν όλους μας, ανεξάρτητα από το αν είμαστε έφηβοι ή γονείς.

Το περιεχόμενο αυτής της σελίδας του 10% χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές.
Άδεια Creative Commons

web+programming makebelieve

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 86 guests και κανένα μέλος