Η γνώμη του 10%

Η Νταλίκα, το περιοδικό που εκδίδει η Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας κυκλοφόρησε το δεύτερο τεύχος του. Το 10% αναδημοσιεύει τη συνέντευξη μιας μητέρας, ενώ τις επόμενες μέρες θα ανέβουν σε ειδικό τμήμα του 10% όλα τα ενδιαφέροντα άρθρα της Νταλίκας.

Κλαίρη, μαμά της Αγγελικής

Για την ομοφυλοφιλία ήξερα αρκετά πράγματα από πριν. Με ενδιέφερε, έδινα προσοχή όταν άκουγα κάτι επιστημονικό στην τηλεόραση σχετικά μ' αυτό το θέμα ή διάβαζα ως ευαίσθητος άνθρωπος, επειδή με ενδιαφέρουν τα ψυχολογικά θέματα και γενικά ό,τι αφορά τις μειονότητες. Μιλούσα και με την κόρη μου τότε που πήγαινε στο γυμνάσιο. Με ρώταγε κι εκείνη. Μιλάγαμε.

Κάποτε, ναι, είχα γνωρίσει μια γυναίκα που ήταν ανοιχτά λεσβία. Το 1975. Ήταν συμφοιτήτρια του αδελφού μου και ήταν στην ίδια παρέα. Ο αδελφός μου είχε κι άλλον ένα κολλητό ο οποίος έγινε και δικός μου φίλος, ήμασταν κοινή παρέα. Γι' αυτόν δεν είχαμε καταλάβει τίποτα, άργησε πολύ να το πει. Όταν το είπε εγώ δεν ήμουν πια σ' εκείνη την παρέα. Είχε πάει στρατό κι εκεί έκανε απόπειρα αυτοκτονίας. Ο αδελφός μου πήγαινε τότε κάθε μέρα στο νοσοκομείο, ήταν καλοκαίρι. Ήταν ένα εξαιρετικό παιδί, έγραφε ποιήματα. Μετά πέθανε, νέος, 39-40 χρονών, από aids. Δεν είχε αποδεχτεί την ομοφυλοφιλία του, αυτό ήταν το πρόβλημά του, τον είχε απορρίψει κι ο ένας αδελφός του. Τον αγαπούσα πολύ, πόνεσα όταν πέθανε.

Για την κόρη μου είχα καταλάβει κάτι. Κι ο μπαμπάς της. Αλλά μας μπέρδευε κιόλας. Έλεγα να της το πω, αλλά δεν ήθελα και να της βάλω ιδέες - μετά κατάλαβα ότι δεν ήταν ότι εγώ θα της έβαζα ιδέες... Αργότερα, όταν ήταν 24 χρονών, αντιληφθήκαμε κάτι πολύ συγκεκριμένο και θέλαμε να μιλήσουμε μαζί της, να μας μιλήσει. Ήμασταν όμως όλοι με πυρετό και το καθυστερήσαμε. Μέχρι να γίνει αυτό εκείνος αγωνιούσε περισσότερο από μένα, πέρασε μια κρίση άγχους. Εγώ το πρώτο που είπα ήταν «θα υπερασπιστώ το παιδί μου», είπα «αυτό είναι», όχι ότι θα αλλάξει κάτι. Το περίμενα κάπως, και μετά το μάθαμε. Μου έκανε κακό ότι έπρεπε να περιμένω μέχρι να μας μιλήσει εκείνη. Ήθελα να μου εξηγήσει, να το ακούσω από την ίδια, αλλά δεν μπορούσα να της πω τίποτα με δική μου πρωτοβουλία. Προσπαθούσα εκείνο το διάστημα να κάνω πράγματα να ξεδώσει ο νους μου, έκανα σόπινγκ-θέραπι, θυμάμαι και τώρα τα δυο φορέματα που αγόρασα τότε. Μετά κάναμε ένα «στρογγυλό τραπέζι». Είπε ο μπαμπάς της: «Θέλουμε να μάθουμε τα πάντα». Μας μίλησε. Μετά αγκαλιαστήκαμε, γίναμε και οι τρεις ένα και κλαίγαμε.

Έχω ακούσει πολλές φορές για άλλους γονείς ότι κάνουν σαν να μην καταλαβαίνουν.

Διάβασα το βιβλίο «Το παιδί μου είναι γκέι»*. Πολλοί από τους γονείς που γράφουν σ' αυτό είναι θρησκευόμενοι. Εγώ δεν είμαι θρήσκα και πιστεύω ότι έτσι ήταν καλύτερα, γιατί όταν έμαθα για την κόρη μου ότι είναι λεσβία δεν είχα αναστολές αυτού του είδους, δεν είπα «είναι αμαρτία». Δεν θέλω και καλά να φανώ άνετη, αλλά δεν μπορώ να πω ότι μου ήρθε κεραμίδα. Η κόρη μου μου είπε ότι ο λόγος που άργησε να μας μιλήσει ήταν το γεγονός ότι στο παρελθόν εγώ είχα εκφράσει λύπηση για τον ομοφυλόφιλο φίλο που είχε δυστυχήσει και γι' αυτό το λόγο ήθελε να μου το πει όταν θα είχε μία σχέση και θα ήταν καλά. Ο μπαμπάς της ένιωσε στιγμιαία κάτι σαν θυμό που άργησε να μας μιλήσει, που μας κράτησε μακριά από τη ζωή της, ήθελε να το ήξερε από πιο πριν. Εγώ πάλι πέρασα από το στάδιο του «πού έφταιξα, πού φταίξαμε», το έλεγα και σε κείνη αλλά η κόρη μου με έπεισε ότι δεν υπάρχει τέτοιο θέμα και τώρα πια δεν το σκέφτομαι. Ήθελα επίσης να ξέρω ότι είναι σίγουρη για την επιλογή της. Όσο για την αδελφή της, το δέχτηκε πολύ καλά. Εκείνη τη χρονιά έδινε πανελλήνιες, περιμέναμε να δώσει εξετάσεις και να της το πούμε μετά, κι έτσι έγινε.

Στην αρχή όταν το 'μαθα δεν μπορούσα να καταλάβω πώς γίνεται μια γυναίκα να καρδιοχτυπά για μιαν άλλη. Καταλάβαινα το χάδι από γυναίκα σε γυναίκα αλλά το συναίσθημα όχι.

Ο μπαμπάς της από την πρώτη στιγμή κιόλας είπε να το πούμε στους πιο κοντινούς μας ανθρώπους, τον αδελφό μου και την οικογένειά του. Αλλά ποτέ δεν βρίσκαμε την κατάλληλη στιγμή. Πέρασε καιρός, σχεδόν ένας χρόνος μέχρι να το πούμε. Αλλά και που το 'παμε δεν μιλάμε ανοιχτά γι' αυτό. Στους φίλους μας δεν το έχουμε πει ακόμα. Με πιάνει πού και πού ένα παράπονο. Με ρωτάνε «τι κάνει η κόρη σου;» Η κόρη μου... Είναι κι αυτό: δεν θέλω να είμαστε στην ίδια παρέα και να λένε ανέκδοτα που κοροϊδεύουν τους ομοφυλόφιλους.

Η κόρη μας πολύ σύντομα από τότε που μιλήσαμε πήγε να ζήσει με τη φίλη της. Νομίζω ότι τη στήριξα κι εγώ σ' αυτό. Με τη σύντροφό της μίλησα πολύ νωρίς αλλά πέρασε ένας χρόνος μέχρι να γνωριστούμε από κοντά, και ο μπαμπάς τη γνώρισε μετά από τέσσερα χρόνια. Αργότερα, στην κηδείας της μαμάς μου, σύστησα τη φίλη της κόρης μου στον αδελφό μου.

Παιδί μας είναι, το αγαπάμε, θέλουμε να είναι στην οικογένειά μας.

Βλέπω ότι τώρα που είναι ο εαυτός της, που δεν έχει τίποτα να κρύψει έχει γλυκάνει πάλι. Σκέφτομαι ότι πολλά πράγματα τα πέρασε μόνη της· κάποτε παλιά θυμάμαι ότι τη ρωτούσα αν είχε φίλες να μιλάει μαζί τους. Αργότερα μου είπε ότι προσπάθησε πάρα πολύ να είναι πρώτη μαθήτρια, να μπορέσει να πάει στο πανεπιστήμιο και να πάρει αργότερα υποτροφία, για να μη μας επιβαρύνει ιδιαίτερα, και να έχει για όλα αυτά την αποδοχή μας. Αυτό το παιδί το σεβάστηκα πολύ, από τότε που γεννήθηκε λες και μ' έκανε αυτή να τη σεβαστώ, ακόμη και με το μωρουδιακό της κλάμα. Πάντα μας επέβαλε αυτά που ήθελε.

Δεν μου είναι εύκολο να μιλώ για όλα αυτά. Μόνο με την οικογένειά μου τα μιλώ.

Θα ήθελα πάρα πολύ να μπορέσουμε να μοιραστούμε τις σκέψεις μας μεταξύ μας οι γονείς ομοφυλόφιλων παιδιών. Θα το ήθελα, είναι λυτρωτικό. Το έχω πει και στην κόρη μου. Ποια μαμά θα μπορεί να ήθελε να μιλήσουμε;... Από σας, τις κόρες, ίσως θα ήταν πιο καλά να ξεκινήσει μια κίνηση... μήπως να ήταν και οι κόρες μαζί; ...

μίλησε η Κλαίρη

την άκουσε και κατέγραψε η Ιωάννα

Νοέμβρης του 2009, Αθήνα

---

* Μπράις Μακντούγκαλ «Το παιδί μου είναι γκέι - Πώς αντιδρούν οι γονείς όταν το μαθαίνουν» Εκδόσεις Πολύχρωμος Πλανήτης, Αθήνα 2006