Ερώτηση

Καλησπέρα αγαπητέ e-Lawyer!

Θα ήθελα να με ενημερώσετε πώς μπορούμε εγώ και ο σύντροφός μου να εξασφαλίσουμε με αδιαμφισβήτητο και ακλόνητο νομικά τρόπο:

α)ότι ο ένας θα είναι ο αποκλειστικός κληρονόμος του άλλου (και οι δύο έχουμε αδηφάγους γονείς, αδέλφια και συγγενείς που σίγουρα θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να αρπάξουν την ευκαιρία) και

β) ότι σε περίπτωση που ο ένας χρειαστεί να νοσηλευτεί ή που δεν μπορεί να λάβει μόνος του αποφάσεις για την υγεία του ο άλλος να είναι ο μόνος που θα τον φροντίσει με νόμιμο τρόπο στο νοσοκομείο, γηροκομείο ή σπίτι.

Ευχαριστώ

Δημήτρης

---

 

Απάντηση

Νομικά απόλυτος τρόπος για την εξασφάλιση αυτών των αιτημάτων δεν υπάρχει, καθώς δεν έχει αναγνωριστεί ένας θεσμός όπως το σύμφωνο συμβίωσης ή το δικαίωμα γάμου για ομόφυλα ζευγάρια. Αν υπήρχαν τέτοιες απόλυτες νομικές λύσεις, όλη η ιστορία για την ομόφυλη συμβίωση θα ήταν "σχετική". Αλλά ακόμα και σε περιπτώσεις straight ζευγαριών, όπως ξέρετε τα περιουσιακά και τα οικογενειακά θέματα δεν ρυθμίζονται με απόλυτο τρόπο, με αποτέλεσμα πάρα πολλές ελληνικές οικογένειες να βρίσκονται στα δικαστήρια.

Ας ανακεφαλαιώσουμε όμως:

α) Για το θέμα της κληρονομιαίας περιουσίας υπάρχει η δυνατότητα διαθήκης. Βεβαίως, ακόμη κι αν σε μια διαθήκη αποκλεισθούν συγγενείς, αυτοί μπορούν να προσβάλλουν δικαστικά τον αποκλεισμό τους ως προς το ποσοστό που δικαιούνται από το νόμο, ο οποίος δεν καταργείται με τη διαθήκη (νόμιμη μοίρα). Οπότε θα μπορούσε κάποιος να ρυθμίσει τα περιουσιακά του ζητήματα με μεταβιβάσεις εν ζωή. Αλλά κι αυτές μπορεί να προσβληθούν μετά το θάνατο, κατά το ποσοστό που θίγουν τη νόμιμη μοίρα των συγγενών.

β) Για το θέμα της εκπροσώπησης και φροντίδας σε περίπτωση αδυναμίας λήψης αποφάσεων υπάρχει ο θεσμός του "δικαστικού συμπαραστάτη". Όταν κάποιος αδυνατεί να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις για τον εαυτό του, καθένας που έχει έννομο συμφέρον μπορεί να απευθυνθεί στο Δικαστήριο ζητώντας να τον διορίσει "δικαστικό συμπαραστάτη". Η ιδιότητα αυτή του δίνει πλήρη εξουσία διαχείρισης όλων των δικαιωμάτων του συμπαραστατούμενου (πρόκειται για "πολιτικό θάνατο"). Και πάλι βέβαια οι συγγενείς μπορούν να προσβάλλουν την απόφαση, λόγω μεγαλύτερης εγγύτητας προς τον συμπαραστατούμενο.

e-lawyer

Προσθήκη πληροφοριών

Ο ρόλος ενός νομικού που απαντάει σε γενικές ερωτήσεις είναι να προσδιορίσει με γενική απάντηση το ισχύον. Εξυπακούεται ότι κάθε μεμονωμένη περίπτωση είναι διαφορετική και πρέπει να αξιολογηθεί με βάση τα συγκεκριμένα στοιχεία. Η θέση μου εδώ δεν είναι να υποκαταστήσω τον δικηγόρο σας, αλλά να ενημερώσω με σύντομο και δημοσιογραφικό τρόπο για το ισχύον.

Εάν λοιπόν υπάρχουν συγγενείς που δικαιούνται νόμιμη μοίρα, αυτοί θα έχουν πάντα τη δυνατότητα να προσβάλλουν μία διαθήκη (ή ακόμα και μια δωρεά εν ζωή), είτε υπάρχει γάμος ή σύμφωνο είτε όχι: η νόμιμη μοίρα είναι το ποσοστό που ο ίδιος ο νόμος επιβάλλει να πηγαίνει υποχρεωτικά μετά το θάνατο του κληρονομούμενου σε ορισμένες κατηγορίες συγγενών.

Όσον αφορά την εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία, τα ίδια ακριβώς ισχύουν και σε αυτήν την περίπτωση: οι συγγενείς μπορούν να διεκδικήσουν το 1/2 της εξ αδιαιρέτου κυριότητας ενός ακινήτου με ένδικα βοηθήματα. Δεν πρόκειται για νομική λύση.

Εάν ένα ζευγάρι εκτός γάμου θέλει να αποφυγει δυσάρεστες εκπλήξεις, η καλύτερη λύση είναι να έχει προνοήσει με διαθήκη ώστε το μέρος της νόμιμης μοίρας των συγγενών να έχει καλυφθεί με το αντίστοιχο νομικά προβλεπόμενο ποσοστό, ώστε το σημαντικό κληρονομιαίο στοιχείο, όπως θα είναι λ.χ. ένα ακίνητο, να παραμείνει στον επιζώντα σύντροφο.

Αυτή είναι μια τεχνική προληπτικού συμβιβασμού, ώστε να αποφευχθούν δικαστικές διεκδικήσεις μετά θάνατον, επί περιουσιακών στοιχείων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο δεσμό ως προς την συντροφική σχέση, αλλά και να εκπληρώνονται οι προβλέψεις του νόμου περί νόμιμης μοίρας των συγγενών.